Author: FilipAdmin

Michał Fabisiak, Artur Jabłoński*
Katedra Nauk Klinicznych, Wydział Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie
*Państwowy Instytut Weterynaryjny – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach

Zakaźne przyczyny kulawizn u świń

Ból związany z chorobą stawów wpływa negatywnie na dobrostan świń dotkniętych kulawizną. Z powodu kulawizn zwierzęta mogą być też przedwcześnie usuwane ze stada.

Enzootyczne występowanie zapalenia stawów u świń w stadzie zwiększa koszty produkcji z powodu leczenia antybiotykami, a także dodatkowego czasu poświęconego na monitorowanie choroby. W Danii kulawizny są na trzeciej pozycji wśród najczęstszych przyczyn podjęcia leczenia antybiotykami u świń z grupy produkcyjnej warchlaków i tuczników. Kulawizny z powodu zapalenia stawów mogą być wywoływane przez liczne zakażenia takimi mikroorganizmami jak Streptococcus suis, Haemophilus parasuis, Erysipelothrix rhusiopathiae, Mycoplasma hyosynoviae. W wielu stadach, w których kulawizny występują z wysoką częstotliwością, istnieje potrzeba diagnostycznej pracy dla zróżnicowania czynników etiologicznych zapalenia stawów pozwalającej wprowadzić właściwą terapię i profilaktykę. W jednym z badań przeprowadzonych przez duńskich naukowców określono, że średnie dzienne leczenie z powodu kulawizny w stadzie obejmuje 5,4 sztuk na 1000 świń. Wyliczono, że zapalenie stawów wymaga każdego dnia 30 do 90 minut dodatkowej pracy poświęconej na nadzór i leczenie w przeliczeniu na grupę 1000 świń. W stadach, w których przeprowadzano badania, 5% chorych zwierząt poddawano eutanazji z powodu kulawizn. Ustalono, że z powodu zakaźnego zapalenia stawów odrzucane jest w rzeźni na 10000 ubijanych świń odpowiednio 2 całe tusze oraz 49,6 tusz częściowo. Ponadto u świń zakwestionowanych z powodu zapalenia stawów jest bardziej prawdopodobne stwierdzenie zmian po różycy lub zapaleniu płuc niż u innych sztuk.

Zapalenie wielostawowe u prosiąt

Według danych zawartych w literaturze fachowej zapalenie wielostawowe jest powszechnym problemem u prosiąt przed odsadzeniem, który dotyka blisko 18 % miotów oraz 3,3% prosiąt w wieku powyżej 4 dnia życia. Śmiertelność związana z zapaleniem wielostawowym jest równa około 1,5% i z obserwacji wynika, że największa liczba przypadków jest notowana w okresie zimowym. Wśród czynników bakteryjnych zapalenia wielostawowego najczęściej izoluje się paciorkowce hemolityczne, które powodują około 65% przypadków, innymi często izolowanymi bakteriami są gronkowce i Escherichia coli. Warto jednak skupić się na przyczynach, które pozwalają na rozwinięcie się powyższych zakażeń bakteryjnych. Kluczową rolę odgrywa tu uszkodzenie integralności powłoki skórnej, co prowadzi do utworzenia bramy dla wniknięcia zarazka. Stwierdzono, że narażenie na wystąpienie zapalenia wielostawowego u prosiąt jest związane z takimi czynnościami jak przycinanie kiełków i skracanie ogonów, kastracja, postępowanie z pępowiną. Ryzyko wystąpienia choroby jest szczególnie wysokie w przypadkach nie przestrzegania zasad higieny przy tych zabiegach. Należy dopilnować aby stosowane były oddzielne narzędzia do zabiegów na zębach i ogonach. Narzędzia powinny być zdezynfekowane a czynności wykonywane jak najbardziej higienicznie.

Robert Hübner
Akademia Rolnicza w Poznaniu

Kanałowy system wymiany powietrza
Część I

Podstawowe informacje o sposobie funkcjonowania, realizacji i zakresie stosowania tego typu wentylacji z kanałem nawiewnym pod posadzką chlewni

Kilka ostatnich publikacji zamieszczonych na łamach „Trzody Chlewnej” poświęciłem różnym rodzajom podciśnieniowych systemów wymiany powietrza. Do poszerzenia informacji o sposobach wentylacji chlewni, zawartych w poprzednim cyklu pt. „Budujemy nowoczesną chlewnię” skłoniły mnie sygnały od hodowców stojących przed koniecznością wyboru odpowiedniego systemu wymiany powietrza. Często na spotkaniach, seminariach, wykładach, czy też goszcząc w naszym biurze projektowym, podejmują Państwo właśnie ten temat, słusznie przewidując, że dobór odpowiedniego typu wentylacji będzie miał bodajże najistotniejszy wpływ na funkcjonowanie, tak średniej jak i sporej wielkości, hodowli, a także na osiągane wyniki produkcyjne. Zwróciło również moją uwagę, iż inwestorzy podejmujący próby modernizacji istniejących budynków, czy też ci decydujący się na budowę nowej chlewni od podstaw z odpowiednimi, wymaganymi dla zwierząt sektorami, a nawet ci, którzy zaczęli się zastanawiać nad tym problemem już w trakcie realizacji budowy, często czują się zagubieni w mnogości dostępnych rozwiązań. Stojąc przed wyborem jednego z wielu zaawansowanych technicznie systemów, decydują się na odważne, śmiałe, a niekiedy – rzekłbym „eksperymentalne” – rozwiązania, zastosowanie których nie jest konieczne, a często wręcz niewskazane, bo albo zakłóca funkcjonowanie prawidłowo skonstruowanych i zamontowanych grup elementów oraz części systemu, bądź w ogóle uniemożliwia jego działanie. Warto zwrócić uwagę, że zastosowanie skomplikowanych, niestandardowych rozwiązań okazują się na ogół zbyt materiało- i pracochłonne i nie znajduje kompletnie żadnego uzasadnienia ekonomicznego, a przeinwestowanie nie tylko staje się generatorem strat finansowych, ale rodzi frustrację hodowcy. Aby uniknąć błędów podczas realizacji, zbędnych nakładów finansowych i – co najgorsze – kłopotów w użytkowaniu zastosowanych, wspomnianych wyżej systemów, należy zastosować prostą zasadę. Dla standardowych obiektów mieszczących podstawowe sektory dla różnych grup wiekowych zwierząt (np. porodowy, loch prośnych, krycia czy odchowu prosiąt oraz tuczu) stosować tylko sprawdzone, wielokrotnie stosowane, a wcześniej testowane w warunkach laboratoryjnych systemy wymiany powietrza, których sposób i zasady funkcjonowania starałem się przybliżyć w ostatnich publikacjach. Opisałem sposób działania oraz fazy i możliwości montażu dwóch standardowych właśnie, pewnych, najczęściej i z powodzeniem stosowanych w nowoczesnych chlewniach podciśnieniowych systemów wymiany powietrza: – dyfuzyjnego – kominowego. Przyjąłem, że inne – również powszechnie stosowane rozwiązania wentylacyjne – są na ogół konkretnymi ich odmianami (np. wentylacja drzwiowa, korytarzowa, poprzeczna) i niewiele różnią się funkcjonowaniem i sposobem realizacji. Jedyne co je wyróżnia to sposób wydzielenia przestrzeni „rezerwuaru”, do którego w pierwszej fazie wprowadza się powietrze. Może to być korytarz, czy też wydzielona – analogicznie jak poddasze dla systemów dyfuzyjnych – przestrzeń kanałów sufitowych z zamontowanym w ich dolnej części sufitem z płyt perforowanych. Realizując powyższą ideę, zaprezentowałem Czytelnikom możliwie przystępnie zakres stosowania i przeznaczenie tych dwóch systemów, rodzaje sufitów dyfuzyjnych (z perforowanych płyt polistyrenowych jak i sufitu „Diff-Air”), a także zasady sytuowania i sterowania wlotami powietrza w systemie kominowym.

Marek Gasiński
SAN-VIT GNIEZNO

Inseminacja loch na fermie
Część I

Intensyfikacja hodowli trzody chlewnej pociąga za sobą konieczność szybkich zmian technologii i metod jej produkcji. W związku z tym, obserwuje się coraz większe zainteresowanie możliwościami pełnego wykorzystywania najnowszych zdobyczy biotechnologii. Mowa tu m.in. o metodach synchronizacji rui i sterowania cyklem płciowym, metodach diagnozowania ciąży oraz o inseminacji, która jest bardzo istotnym czynnikiem warunkującym optymalne tempo postępu hodowlanego oraz poprawę ekonomiki produkcji.

Za sprawą inseminacji wielu hodowców, zwłaszcza właścicieli dużych ferm, dokonuje kolejnych zmian w dotychczas prowadzonych metodach rozrodu. Obok zwolenników metod naturalnych, którzy nadal stanowią dość liczne grono i hodowców korzystających z inseminacji w oparciu o nasienie zakupywane w stacjach knurów, funkcjonuje coraz liczniejsza grupa produkująca nasienie w małych laboratoriach przyfermowych. Produkcja nasienia na własny użytek nie jest rozwiązaniem optymalnym dla wszystkich hodowców i obiektów, w których utrzymywane są świnie. Stosunkowo niski, bezpośredni koszt produkcji jednej porcji inseminacyjnej nie zrekompensuje jednak, częstokroć gorszej jakości nasienia produkowanego na fermie. Stosowanie uproszczonych metod pozyskiwania, oceny i przygotowania nasienia, korzystanie z nie zawsze najwyższej jakości sprzętu i środków do jego wyprodukowania oraz wybiórcze przestrzeganie podstawowych zasad produkcji, ogranicza w znacznym stopniu konkurowanie jakością tak pozyskiwanego nasienia z nasieniem dystrybuowanym przez profesjonalne firmy. Kolejnym, niezwykle ważnym czynnikiem ograniczającym, są niewątpliwie znacznie gorsze warunki środowiskowe (mają one ogromny wpływ), nie dorównujące warunkom higienicznym w profesjonalnych stacjach produkcji nasienia. Niewątpliwą przewagą laboratoriów fermowych, poza wspomnianym już zmniejszeniem kosztów, jest znaczne skrócenie czasu i odległości, które musi pokonać nasienie od miejsca jego wyprodukowania do zdeponowania go w drogach rodnych samicy. Także możliwość pozyskiwania w każdym czasie i optymalnym terminie oraz, co jest tutaj chyba najważniejszym elementem, możliwość inseminowania nasieniem w dniu jego wyprodukowania każe uwzględnić hodowcy tę metodę, jako rozwiązanie alternatywne, warte dokładnego przeanalizowania.