Małgorzata Kasprowicz-Potocka
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
Preparaty mlekozastępcze dla prosiąt
Odchów prosiąt od momentu narodzin powinien być jak najbardziej naturalny, oparty na mleku lochy. Takie żywienie pozytywnie wpływa przede wszystkim na zdrowie, dalszy rozwój osobniczy, jak i późniejsze wyniki produkcyjne, a także na ekonomikę produkcji. Niestety zdarzają się sytuacje, gdy nie jest to możliwe.
Wraz z postępem genetyki i lepszym zarządzaniem (lepsze żywienie, wyposażenie) rośnie liczba prosiąt otrzymywanych od lochy w ciągu roku, jednak postęp ten nie jest tak duży w przypadku wydajności mlecznej loch. Ilość mleka wyprodukowanego przez lochę nie zawsze zatem wystarcza na cały okres odchowu. Pojawienie się ponadnormatywnych prosiąt, prosiąt słabych lub też problemy z laktacją (np. syndrom MMA, infekcja, bezmleczność, antybiotykoterapia loch) oraz wczesne odsadzanie, zmuszają hodowcę do poszukiwania rozwiązań alternatywnych. Konieczne jest wtedy wyposażenie odchowalni w efektywne systemy dokarmiania prosiąt. Rozważając takie rozwiązanie należy pamiętać o kilku istotnych faktach.
Trawienie
W pierwszych dniach życia żołądek prosięcia wydziela niewielkie ilości kwasu solnego i pepsynogenu. Są to ilości niewystarczające do efektywnego trawienia pasz stałych, szczególnie pochodzenia roślinnego. Taki stan utrzymuje się przez około 2 tygodnie. W pierwszym tygodniu życia najaktywniejszym enzymem jest laktaza – enzym trawiący laktozę. Laktoza jest dwucukrem syntetyzowanym w gruczole mlecznym lochy z D-galaktozy i D-glukozy. Jej działanie polega przede wszystkim na zwiększeniu smakowitości pokarmu, co zwiększa jego pobranie oraz na poprawie strawności białka, co w rezultacie zwiększa przyrosty prosiąt. Podczas fermentacji w przewodzie pokarmowym laktoza ulega przemianie do kwasu mlekowego i innych krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, wykorzystywanych na cele energetyczne. Pozostałe enzymy trawiące białka, węglowodany i tłuszcze (amylazy, lipazy, proteazy i maltazy) wykazują znaczącą aktywność dopiero w czwartym tygodniu życia prosiąt. W tym samym czasie wzrasta też pojemność jelita cienkiego oraz zmienia się kształt kosmków jelitowych, co poprawia dolność trawienia.
