Mariusz Soszka

Doradca żywieniowy, Ostrówek

Możliwości ograniczenia kosztów w chowie świń

Utrzymująca się już od długiego czasu trudna sytuacja w sektorze produkcji świń, spowodowana wyższymi w stosunku do zeszłego roku kosztami produkcji, niskimi cenami tuczników w skupach oraz ograniczeniami w odbiorze zwierząt, wymaga od producentów podejmowania szybkich działań służących poprawie opłacalności chowu świń lub, jak twierdzą niektórzy, zmniejszeniu strat uzyskiwanych w produkcji.

Cena skupu tuczników od wielu lat nie jest stabilna, a jej wahania są bardzo duże. Z tego powodu ekonomiści już od dawna proponowali liczyć opłacalność chowu na podstawie analizowania danych uzyskanych w okresie co najmniej jednego roku, aby uzyskany wynik napawał producentów większym optymizmem. Obecnie wyliczanie opłacalności chowu za okres ostatniego roku, a nawet dwóch, nie daje powodu do satysfakcji, ponieważ w wielu przypadkach ceny uzyskiwane za tuczniki nie pokrywają kosztów ich produkcji, które z kolei są wyższe od zeszłorocznych ze względu na wysokie ceny zbóż i wahania cen surowców białkowych. W tej trudnej sytuacji część producentów, którzy utrzymują świnie w cyklu otwartym nie zasiedla chlewni, pozostali, chcąc utrzymać produkcję, zmuszeni są do rozsądnego ograniczenia jej kosztów, co dla wielu stanowi ogromne wyzwanie, ponieważ aby ograniczać koszty produkcji, należy je znać, a to ciągle dla wielu gospodarstw w Polsce stanowi niewiadomą. Jak się okazuje, tylko w niewielkiej części gospodarstw utrzymujących do 50 loch lub 500 warchlaków prowadzona jest szczegółowa dokumentacja uzyskiwanych wyników czy danych produkcyjnych, co stanowi poważne ograniczenie w przygotowaniu prawidłowego planu cięcia kosztów produkcji. Tylko nieco lepiej jest w większych stadach. Co prawda tego typu dokumentację można zacząć prowadzić w każdej chwili, ale brak danych z poprzednich okresów uniemożliwi określenie poprawności podjętych decyzji i wprowadzonych działań wpływających na ograniczenie kosztów…

Piotr Kołodziejczyk

Gniezno

Porodówka – tutaj wszystko się zaczyna

Porody są ogromnym wysiłkiem nie tylko dla loch, ale również dla prosiąt. Dlatego należy się do nich tak przygotować, aby przebiegały one jak najsprawniej, a noworodki i ich matki czuły się jak najlepiej.

Dobrze zaprojektowana porodówka to kluczowy element przy produkcji prosiąt. Nie lada wyzwaniem jest, aby w obrębie jednego pomieszczenia, a nawet jednego kojca spełnić wymagania 300–kg matki i 1,5–kg noworodków. A takie wyzwanie stoi przed producentami prosiąt.

W zasadzie nie ma już mowy o porodówkach ściołowych. Wszystkie nowoczesne chlewnie utrzymują w tej grupie, głównie ze względów higienicznych, zwierzęta na rusztach. Posadzka musi być tak dobrana do delikatnych prosiąt, aby nie raniła ich kończyn. Niektóre firmy oferują część rusztu znajdującego się na powierzchni pod lochą wykonaną z żeliwa. To dobre rozwiązanie, mające z jednej strony chłodzić wymiona loch, z drugiej, nie dopuszczać do kładzenia się noworodków pod matką.

Dużo dyskutuje się o wymiarach kojców porodowych, bo o ile do niedawna ta najdroższa w inwestycji powierzchnia była ograniczana do minimum, o tyle teraz, wraz ze wzrostem wielkości nowoczesnych linii genetycznych loch oraz ich plennością instalowane kojce, a także montowane w nich jarzma są coraz większe. I tak ich długość coraz częściej wynosi 2,30, a nawet 2,50 m, a szerokość też przekracza 2 m…

Zygmunt Pejsak

Uniwersyteckie Centrum Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytet Jagielloński – Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Dziki – najważniejszy obecnie rezerwuar wirusa ASF

Od wykrycia pierwszego przypadku ASF w Polsce (przypadek to wystąpienie ASF u dzików), co miało miejsce 17.02.2014 blisko granicy z Białorusią, ich liczba wzrosła w roku 2018 do ponad 3000 (14.11.2018).

W roku 2018, do początku listopada, liczba nowo wykrytych ognisk (około 2160) jest większa niż sumaryczna liczba przypadków w okresie 2014–2017. Można stwierdzić, że w ślad za coraz większą liczbą przypadków ASF rośnie, w regionach dotkniętych ASF, ilość wirusa ASF (ASFV) w środowisku leśnym i na polach, szczególnie tych, na których uprawia się kukurydzę. Dynamicznie powiększa się również obszar, na którym stwierdza się ASF u dzików. Do dzisiaj (2.11.2018) dziki dotknięte ASF wykryto w 62 powiatach. Odległość między skrajnym przypadkami ASF w osi północ–południe wynosi już 515 km, a w osi wschód–zachód 190 km.

Dzikiodgrywają bardzo ważną rolę w epidemiologii afrykańskiego pomoru świń.

W Afryce najważniejszą rolę przypisuje się guźcom. Są one uznawane za główny rezerwuar wirusa ASFV na tym kontynencie. Powyższe jest wynikiem dużego zagęszczenia populacji guźców i ich licznych kontaktów z kleszczami i świniami. Do infekcji guźców dochodzi poprzez ukąszenie kleszczy. W Afryce wrażliwe na zakażenie ASFV są także inne, wyraźnie mniej liczne populacje świniowatych, czyli świnia zaroślowa i świnia rzeczna. Na kontynencie tymzakażenia ASFV stwierdzano również u świni leśnej…

Krzysztof Lipiński

Katedra Żywienia Zwierząt i Paszoznawstwa

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Żywienie loch wysokoprodukcyjnych

– pierwszy okres ciąży

Poprawa efektywności reprodukcyjnej loch, to przede wszystkim wzrost liczby prosiąt odsadzonych od lochy w roku. Ważnym elementem, który ma wpływ na omawiany wskaźnik jest liczba urodzonych prosiąt, która stale wzrasta.

Istotną przyczyną obniżonej plenności loch jest zamieralność zarodków i płodów. Ocenia się, że w warunkach naturalnych, w pierwszym trymestrze ciąży, ginie 10–40% zarodków, natomiast straty całego miotu w tym okresie występują u 5–10% skutecznie pokrytych loch (Te Brake 1975, Kemp i in. 2006, Markowska–Daniel i Rutkowski 2013). Zamieranie zarodków może być m.in. wynikiem działania różnorodnych czynników stresogennych, które przy niedostatecznej zdolności adaptacyjnej powodują obniżenie we krwi poziomu progesteronu odpowiedzialnego za prawidłowy przebieg ciąży.

Analizując wpływ żywienia na zamieralność zarodków, dużo uwagi zwraca się na zależność pomiędzy intensywnością żywienia w pierwszym okresie ciąży a poziomem progesteronu we krwi – hormonu odpowiedzialnego za utrzymanie ciąży. Pęcherzyk jajnikowy po owulacji przekształca się w ciałko żółte (corpus luteum – CL), którego głównym zadaniem jest zainicjowanie zmian wydzielniczych w macicy, przygotowanie jej na przyjęcie zarodka oraz utrzymanie ciąży przez pierwsze 12 tygodni. Jest to możliwe w wyniku wydzielania przez CL progesteronu. Progesteron (P4) wytwarzany w ciałku żółtym (CL) poprzez swoje wielokierunkowe działanie powoduje wytworzenie odpowiednich warunków dla implantacji zarodka, jego rozwoju, oraz zapewnia prawidłowy przebieg ciąży. Synteza progesteronu jest złożonym procesem, podlegającym regulacji przez czynniki dostarczane do jajnika z krwią lub syntezowane lokalnie w CL…

Benedykt Pepliński

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Jak obliczyć koszty produkcji tuczników

Podstawowym problemem polskiego rolnictwa nie jest tylko niska efektywność produkcji, czyli zbyt mała liczba odchowanych prosiąt od lochy, czy zbyt wysokie zużycie paszy, ale brak znajomości kosztów przez rolników.

Prowadząc zajęcia ze studentami Agronomii w każdej z grup zadaję pytanie: Ile kosztowało ich wyprodukowanie np. tony pszenicy. W ostatnich 3 latach jeszcze nie usłyszałem odpowiedzi, że ktoś policzył i wie. Zaczynają w głowie liczyć ile ich, co kosztowało. Ten sam problem dotyczy producentów trzody chlewnej. Wiemy mniej więcej, czyli nic nie wiemy nt. naszych kosztów. Bo gdybyśmy wiedzieli, to wtedy też potrafilibyśmy policzyć ile tracimy na zbyt wysokim zużyciu paszy, szukalibyśmy optymalnej mieszanki paszowej, policzylibyśmy jak szybko zwróciłyby się wydatki poniesione na poprawę plenności loch. Rodzi się zatem pytanie. Co trzeba uwzględnić i jak policzyć koszty. O tym ile zarobimy decydują trze elementy:

– cena zbytu,

– koszty produkcji,

– ilość sprzedanych tuczników, prosiąt, zbóż itd.

Spośród tych trzech najmniejszy wpływ mamy na ceny zbytu, bo jako rolnicy brutalnie doświadczamy jednej prawdy: jesteśmy biorcami cen, czyli to zakłady mięsne albo, szerzej, rynki międzynarodowe decydują po ile dzisiaj skupowane są tuczniki i czy nam się podoba, czy nie, musimy je dziś sprzedać, bo np. potrzebujemy już wolne miejsce w chlewni. Większy wpływ mamy na to ile produkujemy, ale tutaj ograniczają nas albo budynki inwentarskie, albo brak pieniędzy na zwiększenie produkcji, albo (gdy chcemy produkować z własnych zbóż) ilość pasz…