Skróty wybranych artykułów

Piotr Nowak

doktorant, Katedra Żywienia Zwierząt i Gospodarki Paszowej

Wydział Medycyny Weterynaryjnej i Nauk o Zwierzętach

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Mączka rybna w żywieniu trzody chlewnej

Mączka rybna jest komponentem paszowym stosowanym w żywieniu trzody chlewnej od wielu lat. Najczęściej produkuje się ją z całych ryb, w tym także z jednego gatunku, lub z odpadów powstających w procesie przetwórstwa rybnego, takich jak: głowy, wnętrzności, kręgosłup, łuski i płetwy, skóry oraz surowców i gotowych produktów nienadających się do spożycia. Gdy w 2003 roku wprowadzono zakaz stosowania mączek mięsno–kostnych, mączka rybna stała się jedną z nielicznych pasz pochodzenia zwierzęcego, dopuszczonych do stosowania w żywieniu świń.

W zależności, z jakiego gatunku ryb jest ona pozyskiwana, skład chemiczny mączek może być zróżnicowany. Normy żywieniowe zazwyczaj deklarują, że mogą zawierać 45–70% białka ogólnego, z czego ponad 90% to białko strawne, bogate w aminokwasy egzogenne. Wartość biologiczna białka w mączkach rybnych jest bardzo wysoka, prawdopodobnie najwyższa ze wszystkich mączek zwierzęcych. W jego skład wchodzą duże ilości lizyny, metioniny, a także tryptofanu i treoniny, czyli podstawowych aminokwasów egzogennych bilansowanych w żywieniu trzody chlewnej. Jednakże wartość białka może się zmieniać w zależności od rodzaju użytego surowca oraz technologii produkcji. Przy produkcji mączki rybnej surowce są podgrzewane i suszone. Działanie wysokich temperatur powoduje niszczenie mikroorganizmów patogennych m.in. Salmonelli, a także następuje częściowe odtłuszczenie surowca. Mączki rybne ponadto zawierają znaczne ilości tłuszczu (od 2 do 20%), dzięki czemu charakteryzują się wysoką koncentracją energii metabolicznej strawnej, która dla świń może wynosić nawet ponad 16 MJ/kg. Tłuszcze mączek rybnych zawierają dużo kwasów nienasyconych oraz wielonienasyconych, które poprawiają zdrowotność zwierząt. Minusem ich działania jest silne obniżenie jakości, smaku i zapachu tłuszczu świń nią żywionych…

Małgorzata Kasprowicz-Potocka

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Preparaty wspomagające odchów prosiąt

Wielu hodowców uważa, że kluczowym etapem w produkcji trzody chlewnej jest odchów prosiąt. W tym okresie w wielu polskich gospodarstwach obserwuje się bowiem znaczne straty wynikające z upadków prosiąt. Bardzo często przyczyną takiego stanu rzeczy jest brak odpowiedniej dbałości ze strony hodowcy, ale także niewłaściwe środowisko (zoohigiena, status zdrowotny chlewni, dobrostan).

Coraz więcej hodowców zdaje sobie jednak sprawę z ekonomicznych aspektów w produkcji świń, i znacznych oszczędności upatrują właśnie w poprawie efektywności odchowu prosiąt. Istotnym warunkiem jest tutaj ciągła kontrola masy ciała zwierząt i dokarmianie prosiąt mniejszych i słabszych (osobne grupy, mamka, sztuczna locha, preparaty mlekozastępcze, itp.), aby mogły one w odpowiednim czasie wejść w tryby koła produkcyjnego. Jest to o tyle istotne, że na fermach wielkotowarowych odsadzanie prosiąt następuje stosunkowo szybko, tj. w wieku 28–35 dni.

Trudny czas

O efektywnym odchowie prosiąt w dużej mierze decyduje prawidłowe żywienie. W tym okresie obserwuje się bowiem szybki wzrost zwierząt. Pod koniec pierwszego tygodnia masa ciała prosiąt zwiększa się dwukrotnie, a do 6 tygodnia aż ośmiokrotnie. Już w pierwszym tygodniu po odsadzeniu od prosiąt oczekuje się przyrostów masy ciała na poziomie ponad 200 g dziennie. Aby sprostać takim wymaganiom, zarówno prosięta ssące, jak i w okresie okołoodsadzeniowym, muszą efektywnie pobierać i wykorzystywać stałą paszę…

lek. wet. Paweł Wróbel

Specjalista Chorób Trzody Chlewnej i Rozrodu Zwierząt

Grypa u świń

Grypa to według definicji ostra choroba zakaźna układu oddechowego wywołana zakażeniem wirusem grypy IV – Influenza Virus.

Wirus grypy należy do rodziny ortomyksowirusów i jest wirusem, którego materiał genetyczny stanowi kwas rybonukleinowy – RNA. Obecność RNA umożliwia wirusowi potencjalną szybką zmienność (mutacje punktowe), która jest znacznie bardziej ograniczona u wirusów, których materiał genetyczny stanowi kwas DNA. Kumulacja mutacji w obrębię wirusów grypy krążących w danej populacji może prowadzić do skutecznej ucieczki spod kontroli immunologicznej gospodarza. Zmienność wirusa grypy stanowi w obecnych czasach największe wyzwanie dla wirusologów oraz epidemiologów.

Klasyfikacja wirusów grypy

Wirus grypy podzielony jest na 4 różne od siebie typy: wirusy grypy A, B, C oraz od niedawna również typ D.

Wirusy grypy A – IVA – podzielone są dalej na podtypy na podstawie różnic w obrębie ich glikoprotein powierzchniowych: HA – hemaglutyniny oraz NE – nauraminidazy. Na dzień dzisiejszy rozpoznano co najmniej 18 różnych podtypów hemaglutyniny (HA1-HA18) oraz co najmniej 11 podtypów neuraminidazy (NA1-NA11). Określenie podtypów HA i NE możliwe jest dzięki testom serologicznym.

Wirusy grypy A są zdolne do infekcji ludzi, innych ssaków naczelnych oraz dużej ilości różnych gatunków zwierząt: ptaków, świń, koni, psów, kotów, fok, wielorybów, norek.

Wirus grypy A nazywany jest typem ptasim, ponieważ wszystkie podtypy wirusa A – oprócz nowo wyizolowanych od nietoperzy podtypów HA17:NE10 i HA18:NE11 – krążą w populacji ptaków dziko żyjących…

Witold Jan Wardal

Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Oddział w Warszawie

Ogrzewanie i dogrzewanie chlewni

Preferencje konsumentów w kierunku mięsa chudego wymusiły postęp genetyczny w hodowli świń, polegający na redukcji warstwy słoninowej. Co więcej, obecne linie krzyżówkowe charakteryzują się również słabszą okrywą szczecinową niż u ras tradycyjnych. Co to oznacza? Otóż to, że świniom jest po prostu zimno! A ponadto, w niczyim interesie (ani hodowcy, ani konsumenta) nie leży, aby na urośnięcie tucznika do wagi ubojowej czekać rok. Zatem chlewnia po prostu musi być ogrzana. 

Utrzymanie właściwej temperatury w prawidłowo zaizolowanej chlewni, zapewnienie wymiany powietrza adekwatnej do obsady zwierząt oraz zastosowanie racjonalnego ekonomicznie systemu ogrzewania – oto zadania specjalne dla hodowcy trzody chlewnej na okres późnej jesieni, zimy i wczesnej wiosny.

Nagrzewnice

W zależności od cen nośników energii, wielkości chlewni i grup technologicznych zwierząt można zastosować różne typy urządzeń: nagrzewnice olejowe na olej opałowy i gazowe, które mogą być przystosowane do eksploatacji z gazem ziemnym, propanem, LPG. Są one sterowane termostatycznie i posiadają zabezpieczenie przeciwwypływowe – dzięki temu nie ma możliwości ulatniania się gazu. Rozprowadzanie ciepłego powietrza w chlewni zapewnia wbudowany wentylator. Nagrzewnice dają dobre efekty pracy: szybkie i dosyć równomierne rozprowadzenie ogrzanego powietrza w całej przestrzeni. Najczęstszy zakres mocy to 40–150 kW, zatem istnieje możliwość dobrania odpowiedniego urządzenia do aktualnych potrzeb użytkownika. Aby zapewnić prawidłową pracę urządzenia, w zależności od jego mocy, ilość niezbędnego powietrza powinna wynosić od około 4000–8000 m³ na godzinę. Godzinowe zużycie gazu mieści się w najczęściej zakresie 3–8 kg…

Mariusz Soszka

Doradca żywieniowy, Ostrówek

Kondycja loch i działania wpływające na jej poprawę

W świetle definicji, kondycja zwierzęcia określa jego aktualny stan fizjologiczny, podlegający zmianom pod wpływem czynników środowiska zewnętrznego. Czynnikami wpływającymi na kondycję są stan odżywienia i wytrenowania zwierzęcia, jego stan fizjologiczny i stan zdrowia, a także warunki utrzymania oraz prowadzone zabiegi pielęgnacyjne.

Regularna ocena kondycji zwierząt umożliwia monitorowanie ich zdrowotności i poprawności warunków środowiskowych, w jakich są utrzymywane oraz określenie statusu żywieniowego. Jest to szczególnie ważne w przypadku loch, u których ocena kondycji powinna decydować o sposobie żywienia i możliwości przejścia do kolejnego etapu cyklu produkcyjnego. U loch kondycja ciała w dużej części rzutuje na uzyskiwane wyniki produkcyjne – m.in. na liczbę prosiąt urodzonych, odchowanych, przyrosty dobowe prosiąt ich zdrowotność, a także czas użytkowania zwierzęcia, dlatego też powinna być oceniana systematycznie. U świń wyróżnia się kondycję rozpłodową, opasową, wystawową lub głodową. Prawidłowej produkcyjności loch można oczekiwać wtedy, kiedy samica pozostaje w kondycji rozpłodowej. Kondycja opasowa oznacza zatuczenie zwierzęcia, a głodowa jego niedożywienie i często wyniszczenie.

Konsekwencje nieprawidłowej kondycji loch

Ocena kondycji ciała w przypadku loch powinna być prowadzona co najmniej 4 razy w ciągu cyklu produkcyjnego, w najbardziej newralgicznych jego momentach, tj. przed kryciem, w trakcie ciąży, po porodzie i przy odsadzeniu prosiąt…