Skróty wybranych artykułów

Stanisław Ignatowicz

Samodzielny Zakład Entomologii Stosowanej

SGGW Warszawa

Muchy w chlewni i ich zwalczanie

Mucha domowa od dawna towarzyszy człowiekowi i razem z nim rozprzestrzeniła się szeroko po całym świecie. Występuje wszędzie tam, gdzie żyją ludzie i żywi się tym samym pokarmem, co człowiek. Przebywa wokół nas i naszych zwierząt inwentarskich, którym bardzo dokucza swoim natręctwem.

Muchy domowe znamy dobrze. Wiemy, że nie są to duże owady. Mają ciało długości 7–9 mm, z szarym tułowiem, na którym są podłużne, jasne linie. Na odwłoku, od strony grzbietowej, widać czarny pasek. Jaja much są białe, owalne, długości 1–1,5 mm. Białe larwy, zwane czerwiem, osiągają nawet do 15 mm długości i mają charakterystyczny stożkowaty kształt; przedni ich odcinek ciała jest zwężony, a tylny rozszerzony. Poczwarka muchy, zwana bobówką, jest ciemnobrunatna, długości do 8 mm.

Rozwój i płodność much

Muchy pojawiają się w budynkach inwentarskich wiosną, ale w większej liczebności występują latem, w lipcu i sierpniu. Były jednak lata, jak np. w ostatnich kilku sezonach, kiedy muchy licznie występowały już w maju.

W rozwoju much wyróżnia się następujące stadia rozwojowe: jajo, larwa, poczwarka i osobnik dorosły. Muchy składają drobne jaja na wilgotne śmieci, odpady rzeźnicze, na kał, obornik, w gnojowicę świń, w odchody drobiu i innych zwierząt inwentarskich i domowych. W ciągu życia samica może złożyć 5–6 złóż po 75–150 jaj. Jeśli w pomieszczeniu temperatura powietrza waha się od 17 do 20°C, wówczas już po 8–15 godzinach ze złożonych jaj wylęgają się larwy. Larwy intensywnie żerują, szybko rosną i stopniowo zamieniają swój substrat, w którym bytują, w półpłynną masę. Larwy linieją trzykrotnie. Starszy czerw przebywa tuż pod powierzchniową warstwą kału, gnojowicy lub obornika…

Jacek Mądrawski

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Konstrukcje dachów w chlewniach

Budynek jest to obiekt budowlany, który charakteryzuje się tym, iż jest wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych, jest trwale związany z gruntem i ma dach. Dach jest zatem zespołem elementów przykrywających budynek od góry i chroniący go od opadów atmosferycznych, wiatru, wahań temperatury. Dachy składają się z: konstrukcji nośnej, pokrycia oraz urządzeń do odprowadzania wód deszczowych (rynny i rury spustowe).

Konstrukcja dachu ma przenieść obciążenia związane z warunkami atmosferycznymi (śnieg i wiatr), być podporą dla pokrycia dachowego oraz umożliwić podwieszenie izolacji termicznej i sufitu. W przypadku budynków inwentarskich, których rozmiary są znaczne, a szerokość często przekracza 11 m, stosuje się konstrukcję dachu w postaci dźwigarów. Ze względu na użyty materiał możemy wyróżnić trzy rodzaje wiązarów: stalowe, drewniane i żelbetowe.

            Elementy kratownicowe to rozwiązania lekkie, o dużej nośności i sztywności, opłacalne ekonomicznie w obiektach o dużych rozpiętościach oraz przy konieczności montażu wielu instalacji pod połacią dachu. Zanim jednak inwestor podejmie decyzję o zastosowaniu dźwigarów dachowych kratowych, powinien sprawdzić, czy na przeszkodzie temu dobremu, tańszemu rozwiązaniu, nie staną ograniczenia wysokości budynku, względy ekonomiczne produkcji np. zbyt małej kratownicy, a także uwarunkowania ppoż…

Mariusz Soszka

Doradca żywieniowy, Ostrówek

Tucz fazowy

Podstawowym celem tuczu świń jest uzyskanie wysokiej zawartości mięsa w tuszy, charakteryzującego się dobrą jakością, przy jednocześnie możliwie najniższym zużyciu paszy na 1 kg przyrostu masy ciała i osiąganiu jak najwyższych przyrostów dobowych. Jednym z czynników, który w znaczący sposób ułatwia osiąganie satysfakcjonujących efektów produkcyjnych w tuczu jest zastosowanie wielofazowego żywienia tuczników, dopasowanego do ich masy ciała i zapotrzebowania pokarmowego.

Wśród hodowców i producentów świń istnieje przekonanie, że z punktu widzenia żywieniowego i organizacyjnego najmniej wymagającą grupą technologiczną świń są tuczniki. W praktyce jednak, aby sprostać wymaganiom rynku, od kilku lat żywienie tuczników szybko i znacząco ewoluuje, na co wpływ ma kilka czynników. Pierwszym z nich jest stale postępująca praca hodowlana, której konsekwencją jest wprowadzanie na rynek nowych ras i linii świń, charakteryzujących się zróżnicowanym zapotrzebowaniem na poszczególne składniki pokarmowe, które muszą zostać dostarczone wraz z paszą. Kolejnym czynnikiem są wymagania zakładów przetwórczych, które oczekują dużych, standaryzowanych i powtarzalnych pod względem jakości partii tuczników, charakteryzujących się wysokim procentem mięsności tuszy. Czynnik ten w znaczący sposób wpłynął na zmianę sposobu żywienia świń, ponieważ zakłady mięsne wprowadziły premię za mięsność, przymuszając hodowców do zwrócenia baczniejszej uwagi na tę cechę…

Zygmunt Pejsak

Państwowy Instytut Weterynaryjny – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach

Dlaczego powinno się wykonywać badania laboratoryjne

Zadaniem współczesnego lekarza weterynarii jest przede wszystkim ochrona stada świń przed chorobami oraz kontrolowanie występowania i dróg szerzenia się bezwarunkowo i warunkowo chorobotwórczych drobnoustrojów w populacji świń. Ważnym zadaniem jest też podejmowanie takich programów profilaktycznych i w ostateczności terapeutycznych, które są efektywne i korzystne finansowo dla właściciela zwierząt.

Problemem w pracy lekarza weterynarii jest powszechne występowanie chorób o etiologii wieloczynnikowej, a nie, jak było to w XIX i XX wielu, chorób monoetiologicznych (jednoważnych). Diagnostyka laboratoryjna jest niezwykle ważnym i przydatnym w praktyce narzędziem w zwalczaniu przede wszystkim tego typu chorób zwierząt, w tym chorób świń.  Chodzi bowiem o to, by ustalić wszystkie bakteryjne/wirusowe/pasożytnicze przyczyny problemów zdrowotnych w stadzie, a później określić, które z nich powinny być zwalczane w pierwszej kolejności. Niestety, nakładających się na siebie czynników etiologicznych chorób układu oddechowego i pokarmowego jest coraz więcej (tab. 1, 2).

            Diagnostyka laboratoryjna jest też konieczna przy ustalaniu właściwego terminu/terminów szczepień czy też metafilaktycznego podania chemioterapeutyków.

            Niestety, z wielu powodów, często dlatego, że właściciele zwierząt nie są gotowi do ponoszenia kosztów badań laboratoryjnych, lekarze weterynarii w znacznej swojej części nie podejmują się wykonania takich badań. Niekiedy oni sami nie doceniają znaczenia i przydatności badań laboratoryjnych w rozpoznawaniu przyczyn zachorowań oraz opracowywaniu strategii ich zwalczania…

Witold Jan Wardal

Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Oddział w Warszawie

Miksery i pompy do gnojowicy

Tematyka mieszania gnojowicy jest dosyć rozległa. Sprzęt do skutecznej homogenizacji gnojowicy w betonowych zbiornikach głównych oraz pod rusztem został zaprezentowany w numerze 3/2017 „Trzody Chlewnej”. Dzisiaj kontynuacja tematu. Tym razem „na warsztat” bierzemy urządzenia do ujednorodniania i przepompowywania gnojowicy w zbiornikach (studzienkach) pośrednich oraz lagunach.

Miksery

Mikser ciągnikowy składany ze względu na składaną ramę, może być stosowany do mieszania gnojowicy w zbiornikach z otworami ø 60 cm. Mocowanie odbywa się na układzie trójpunktowym ciągnika, a napęd przekazywany jest od wału odbioru mocy. Regulacja kąta i głębokości pracy mieszadła za pomocą hydrauliki ciągnika z siedzenia. Nie ma potrzeby stosowania ręcznych wrzecion. W przypadku tego typu mieszadła zaletą jest dosyć lekka konstrukcja przy bardzo dobrej wytrzymałości. Praca w agresywnym środowisku, jakim jest gnojowica, wymusza bardzo wysoki poziom zabezpieczenia antykorozyjnego, stąd wszystkie elementy metalowe są całkowicie ocynkowane. Ponadto, znaczne obciążenia skrętne stawiają duże wymagania co do trwałości łożysk ślizgowych. Natomiast konstrukcja wirnika powinna spełniać warunek wysokiej efektywności mieszania. Standardowo średnica wirnika wynosi 50 centymetrów. Do napędu służy ciągnik o mocy nie mniejszej jak 100 KM. Zaletą mikserów składanych jest ich uniwersalność: mogą mieć również zastosowanie do pracy w głównym zbiorniku magazynowym. Jednakże należy pamiętać, że jeżeli konieczne jest przemieszczanie się agregatu ciągnik z mieszadłem, poza obszarem zabudowań gospodarstwa – koniecznie musimy odpowiednio zabezpieczyć ramię mieszadła, aby nie spowodować wypadku…