Skróty wybranych artykułów

lek. wet. Paweł Wróbel

Specjalista Chorób Trzody Chlewnej i Rozrodu Zwierząt

Grypa u świń

Grypa to według definicji ostra choroba zakaźna układu oddechowego wywołana zakażeniem wirusem grypy IV – Influenza Virus.

Wirus grypy należy do rodziny ortomyksowirusów i jest wirusem, którego materiał genetyczny stanowi kwas rybonukleinowy – RNA. Obecność RNA umożliwia wirusowi potencjalną szybką zmienność (mutacje punktowe), która jest znacznie bardziej ograniczona u wirusów, których materiał genetyczny stanowi kwas DNA. Kumulacja mutacji w obrębię wirusów grypy krążących w danej populacji może prowadzić do skutecznej ucieczki spod kontroli immunologicznej gospodarza. Zmienność wirusa grypy stanowi w obecnych czasach największe wyzwanie dla wirusologów oraz epidemiologów.

Klasyfikacja wirusów grypy

Wirus grypy podzielony jest na 4 różne od siebie typy: wirusy grypy A, B, C oraz od niedawna również typ D.

Wirusy grypy A – IVA – podzielone są dalej na podtypy na podstawie różnic w obrębie ich glikoprotein powierzchniowych: HA – hemaglutyniny oraz NE – nauraminidazy. Na dzień dzisiejszy rozpoznano co najmniej 18 różnych podtypów hemaglutyniny (HA1-HA18) oraz co najmniej 11 podtypów neuraminidazy (NA1-NA11). Określenie podtypów HA i NE możliwe jest dzięki testom serologicznym.

Wirusy grypy A są zdolne do infekcji ludzi, innych ssaków naczelnych oraz dużej ilości różnych gatunków zwierząt: ptaków, świń, koni, psów, kotów, fok, wielorybów, norek.

Wirus grypy A nazywany jest typem ptasim, ponieważ wszystkie podtypy wirusa A – oprócz nowo wyizolowanych od nietoperzy podtypów HA17:NE10 i HA18:NE11 – krążą w populacji ptaków dziko żyjących…

Witold Jan Wardal

Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Oddział w Warszawie

Ogrzewanie i dogrzewanie chlewni

Preferencje konsumentów w kierunku mięsa chudego wymusiły postęp genetyczny w hodowli świń, polegający na redukcji warstwy słoninowej. Co więcej, obecne linie krzyżówkowe charakteryzują się również słabszą okrywą szczecinową niż u ras tradycyjnych. Co to oznacza? Otóż to, że świniom jest po prostu zimno! A ponadto, w niczyim interesie (ani hodowcy, ani konsumenta) nie leży, aby na urośnięcie tucznika do wagi ubojowej czekać rok. Zatem chlewnia po prostu musi być ogrzana. 

Utrzymanie właściwej temperatury w prawidłowo zaizolowanej chlewni, zapewnienie wymiany powietrza adekwatnej do obsady zwierząt oraz zastosowanie racjonalnego ekonomicznie systemu ogrzewania – oto zadania specjalne dla hodowcy trzody chlewnej na okres późnej jesieni, zimy i wczesnej wiosny.

Nagrzewnice

W zależności od cen nośników energii, wielkości chlewni i grup technologicznych zwierząt można zastosować różne typy urządzeń: nagrzewnice olejowe na olej opałowy i gazowe, które mogą być przystosowane do eksploatacji z gazem ziemnym, propanem, LPG. Są one sterowane termostatycznie i posiadają zabezpieczenie przeciwwypływowe – dzięki temu nie ma możliwości ulatniania się gazu. Rozprowadzanie ciepłego powietrza w chlewni zapewnia wbudowany wentylator. Nagrzewnice dają dobre efekty pracy: szybkie i dosyć równomierne rozprowadzenie ogrzanego powietrza w całej przestrzeni. Najczęstszy zakres mocy to 40–150 kW, zatem istnieje możliwość dobrania odpowiedniego urządzenia do aktualnych potrzeb użytkownika. Aby zapewnić prawidłową pracę urządzenia, w zależności od jego mocy, ilość niezbędnego powietrza powinna wynosić od około 4000–8000 m³ na godzinę. Godzinowe zużycie gazu mieści się w najczęściej zakresie 3–8 kg…

Mariusz Soszka

Doradca żywieniowy, Ostrówek

Kondycja loch i działania wpływające na jej poprawę

W świetle definicji, kondycja zwierzęcia określa jego aktualny stan fizjologiczny, podlegający zmianom pod wpływem czynników środowiska zewnętrznego. Czynnikami wpływającymi na kondycję są stan odżywienia i wytrenowania zwierzęcia, jego stan fizjologiczny i stan zdrowia, a także warunki utrzymania oraz prowadzone zabiegi pielęgnacyjne.

Regularna ocena kondycji zwierząt umożliwia monitorowanie ich zdrowotności i poprawności warunków środowiskowych, w jakich są utrzymywane oraz określenie statusu żywieniowego. Jest to szczególnie ważne w przypadku loch, u których ocena kondycji powinna decydować o sposobie żywienia i możliwości przejścia do kolejnego etapu cyklu produkcyjnego. U loch kondycja ciała w dużej części rzutuje na uzyskiwane wyniki produkcyjne – m.in. na liczbę prosiąt urodzonych, odchowanych, przyrosty dobowe prosiąt ich zdrowotność, a także czas użytkowania zwierzęcia, dlatego też powinna być oceniana systematycznie. U świń wyróżnia się kondycję rozpłodową, opasową, wystawową lub głodową. Prawidłowej produkcyjności loch można oczekiwać wtedy, kiedy samica pozostaje w kondycji rozpłodowej. Kondycja opasowa oznacza zatuczenie zwierzęcia, a głodowa jego niedożywienie i często wyniszczenie.

Konsekwencje nieprawidłowej kondycji loch

Ocena kondycji ciała w przypadku loch powinna być prowadzona co najmniej 4 razy w ciągu cyklu produkcyjnego, w najbardziej newralgicznych jego momentach, tj. przed kryciem, w trakcie ciąży, po porodzie i przy odsadzeniu prosiąt…

Piotr Kołodziejczyk

Gniezno

Jak zabezpieczyć świnie przed zimą?

 Parafrazując przysłowie idzie luty podkuj buty, można by rzec – idzie zima zadbaj o świnie. Nawet w nowoczesnych chlewniach w naszym klimacie nie zawsze udaje się ochronić zwierzęta przed skutkami niskich temperatur i wysokiej wilgotności na dworze zimą. Co najistotniejsze, w takiej aurze świetnie mają się nasi przeciwnicy – patogeny odpowiedzialne za choroby najczęściej układu oddechowego – a nasze świnie miewają obniżoną odporność. Jak zatem obronić je przed niechybnym zachorowaniem?

Zabezpieczanie zwierząt przed skutkami zimowej aury można by podzielić na dwa etapy. Pierwszy to prewencja weterynaryjna – profilaktyka chorób charakterystycznych dla tego okresu roku oraz druga – zootechniczna – mająca na względzie utrzymanie jak najkorzystniejszych warunków środowiskowych w chlewni. Należy przyjąć obligatoryjnie, że obydwa są jednakowo ważne, a zaniedbanie, czy niedopełnienie któregoś spowoduje problemy zdrowotne w stadzie. Na nic szczepienie świń, jeżeli w chlewni będzie zbyt zimno i odwrotnie. Cóż z tego, że zapewnimy najlepszy możliwy komfort w pomieszczeniach dla zwierząt skoro wprowadzimy do nich chore zwierzęta.

Program na zimę

W stadach obciążonych takimi jednostkami chorobowymi jak mykoplazmoza wywoływana przez bakterie z rodzaju Mycoplasma hyopneumoniae, czy peluropneumonia, za którą odpowiada Actinobacillus pleuropneumoniae zazwyczaj prowadzi się szczepienia profilaktyczne. Warto szczególnie w okresie jesienno-zimowym przeanalizować wraz z prowadzącym stado lekarzem weterynarii programy profilaktyczne prowadzone w chlewniach, aby podawać preparaty w optymalnych momentach. Niekiedy okazuje się, że wprowadzenie nawet delikatnych korekt np. w terminie szczepienia, może spowodować lepszą reakcję na immunizację. Szczególnie jeżeli z powodu zimy zmieniły się warunki w chlewni, co ma zazwyczaj miejsce w budynkach starszego typu…

Jacek Mądrawski

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Warunki przechowywania nawozów naturalnych – nawozy płynne

Gnojowica to płynna, przefermentowana mieszanina odchodów (kału i moczu) zwierząt gospodarskich i wody, ewentualnie z domieszką niewykorzystanych pasz, pochodząca z chowu bezściółkowego.

Nawozy naturalne, choć niezbyt lubiane przez współczesnych rolników, są skuteczne, dobrze przyswajane przez rośliny oraz łatwe w pozyskiwaniu. Na ich niekorzyść przemawia głównie nieprzyjemny zapach, który może odstraszać właścicieli pola. Mimo tego coraz większa liczba rolników decyduje się na używanie w swojej pracy gnojówki lub gnojowicy, czyli znacznie tańszej alternatywy dla nawozów sztucznych. Aby właściwości nawozu były zachowane, należy jednak zadbać o jego właściwe magazynowanie.

Gnojowica świńska ma wyraźnie rzadszą konsystencję w porównaniu z gnojowicą bydlęcą. Wykazuje też skłonności do powstawania warstw osadzających się na dnie; są to warstwy składające się z niestrawionych składników mineralnych znajdujących się w domieszkach paszowych. W przypadku mieszanek paszowych bardzo bogatych w surowe substancje włókniste nie można wykluczyć powstawania na powierzchni kożucha. Gnojówkę i gnojowicę, niezależnie od skali prowadzonego chowu lub hodowli zwierząt, przechowuje się wyłącznie w szczelnych zbiornikach o pojemności umożliwiającej gromadzenie, co najmniej 6-miesięcznej produkcji tego nawozu. Zbiorniki te powinny być zbiornikami zamkniętymi od 1 stycznia 2011 r., w rozumieniu przepisów wydanych na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 2004 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623, z późn. zm.)…