Janusz pyta: Co jest powodem tak znacznego wahania się cen skupu tuczników w Polsce w ostatnich 5-6 latach? Czyżby aż taki wpływ miało zmieniające się pogłowie tuczników?
Niestety – tak! Najzwyczajniej w świecie tak działa cykl świński oparty na współzależności popytu, podaży i ceny. Zresztą takie same wahania miały miejsce także w innych krajach UE, gdzie – wydawałoby się – produkcja wieprzowiny, a więc koordynacja wstawień prosiąt do tuczu i wynikająca z tego podaż tuczników na ubój, jest lepiej zorganizowana. Chyba niekoniecznie…
W tabeli 1 i – dla lepszego zobrazowania zachodzących zmian – na wykresie 1 przedstawione są zmiany pogłowia tuczników na ubój (w wadze powyżej 50 kg, dane wg GUS) oraz ceny skupu tuczników wg wbc 75% (dane www.3trzy3.pl) w Polsce w latach 2019-2023.
Pogłowie tuczników w grudniu 2020 r., kiedy cena skupu była najniższa (5,01 zł/kg wbc 75%), wynosiło prawie 5,1 mln szt. Powolny spadek pogłowia do 3,95 mln szt. (o ponad 1,1 mln tuczników) w czerwcu 2023 r. spowodował wzrost ceny skupu aż o 97% (w porównaniu do ceny skupu w grudniu 2020 r.)! Warto zauważyć, że pogłowie tuczników w czerwcu 2024 r. wyniosło niecałe 3,78 mln szt., a więc jeszcze mniej niż w czerwcu 2023 r., ale cena skupu wzrosła tylko nieznacznie. Pewnie oprócz spadku wielkości pogłowia tuczników działały jeszcze inne czynniki (spadek eksportu czy mniejsza konsumpcja wieprzowiny w UE).
Niestety, władze KE przewidują dalszy spadek produkcji wieprzowiny w krajach UE o ok. 0,5% rocznie, co spowoduje, że produkcja wieprzowiny w 2035 r. będzie mniejsza o 1,2 mln ton w porównaniu do średniej z lat 2022/24. Głównymi przyczynami tego spadku będą sprzeciw europejskiego społeczeństwa wobec fermowego chowu świń, stopniowe wdrażanie przepisów ograniczających wielkość produkcji (przede wszystkim dobrostanowe) oraz spadek możliwości eksportu europejskiej wieprzowiny (wzrost produkcji u dotychczasowych importerów oraz silna konkurencja).
Ważne znaczenie mają też preferencje europejskich konsumentów, którzy jedzą coraz mniej wieprzowiny. KE przewiduje, że spożycie będzie spadało o 0,4% rocznie i wyniesie w 2035 r. ok. 30 kg/mieszkańca. Znaczenie w tym przypadku ma nie tylko zawartość tłuszczu w wieprzowinie, ale także utrzymujący się trend mniejszej konsumpcji mięsa w ogóle.
Opr.: ACONAR
Tabela 1. Pogłowie tuczników (do uboju w wadze pow. 50 kg), spadek/wzrost pogłowia i cena skupu tuczników wg wbc 75% w Polsce w latach 2019-2024
| Rok | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | |||||
| Miesiąc | VI | XII | VI | XII | VI | XII | VI | XII | VI | XII | VI |
| Pogłowie tuczników* | 4,55 | 4,818 | 4,82 | 5,077 | 4,7 | 4,391 | 4,148 | 4,342 | 3,95 | 4,253 | 3,784 |
| Różnica (w %)** | -4,5 | 5,9 | 0,4 | 5,3 | -7,4 | -13,5 | -5,5 | -1,1 | -9,0 | 7,7 | -11,0 |
| Cena skupu*** | 7,50 | 8,19 | 7,10 | 5,01 | 7,00 | 5,95 | 8,61 | 9,86 | 11,73 | 9,27 | 9,78 |
*Pogłowie tuczników do uboju w wadze pow. 50 kg w czerwcu/grudniu danego roku (w mln szt.)
**Wzrost/spadek pogłowia (w %) w porównaniu do poprzedniego spisu
***Cena skupu półtusz wbc 75% (w zł/kg)
Wykres 1. Pogłowie tuczników (do uboju w wadze pow. 50 kg) i cena skupu tuczników wg wbc 75% w Polsce w latach 2019-2024
