Krzysztof Lipiński

Katedra Żywienia Zwierząt i Paszoznawstwa

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Żywienie loch wysokoprodukcyjnych

– pierwszy okres ciąży

Poprawa efektywności reprodukcyjnej loch, to przede wszystkim wzrost liczby prosiąt odsadzonych od lochy w roku. Ważnym elementem, który ma wpływ na omawiany wskaźnik jest liczba urodzonych prosiąt, która stale wzrasta.

Istotną przyczyną obniżonej plenności loch jest zamieralność zarodków i płodów. Ocenia się, że w warunkach naturalnych, w pierwszym trymestrze ciąży, ginie 10–40% zarodków, natomiast straty całego miotu w tym okresie występują u 5–10% skutecznie pokrytych loch (Te Brake 1975, Kemp i in. 2006, Markowska–Daniel i Rutkowski 2013). Zamieranie zarodków może być m.in. wynikiem działania różnorodnych czynników stresogennych, które przy niedostatecznej zdolności adaptacyjnej powodują obniżenie we krwi poziomu progesteronu odpowiedzialnego za prawidłowy przebieg ciąży.

Analizując wpływ żywienia na zamieralność zarodków, dużo uwagi zwraca się na zależność pomiędzy intensywnością żywienia w pierwszym okresie ciąży a poziomem progesteronu we krwi – hormonu odpowiedzialnego za utrzymanie ciąży. Pęcherzyk jajnikowy po owulacji przekształca się w ciałko żółte (corpus luteum – CL), którego głównym zadaniem jest zainicjowanie zmian wydzielniczych w macicy, przygotowanie jej na przyjęcie zarodka oraz utrzymanie ciąży przez pierwsze 12 tygodni. Jest to możliwe w wyniku wydzielania przez CL progesteronu. Progesteron (P4) wytwarzany w ciałku żółtym (CL) poprzez swoje wielokierunkowe działanie powoduje wytworzenie odpowiednich warunków dla implantacji zarodka, jego rozwoju, oraz zapewnia prawidłowy przebieg ciąży. Synteza progesteronu jest złożonym procesem, podlegającym regulacji przez czynniki dostarczane do jajnika z krwią lub syntezowane lokalnie w CL…