Skróty wybranych artykułów

Grzegorz Woźniakowski

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Wydział Nauk Biologicznych i Weterynaryjnych

Katedra Diagnostyki i Nauk Klinicznych 

Aktualna sytuacja związana z występowaniem afrykańskiego pomoru świń w Europie na podstawie danych Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA)

Tegoroczna opinia EFSA przedstawiająca sytuację epizootyczną związaną z występowaniem ASF w krajach UE w okresie od 1 września 2020 r. do 31 sierpnia 2021 r. dotyczy analizy czynników związanych z szerzeniem się tej choroby w populacji dzików i świń domowych oraz skutecznych środków jej zwalczania.

Oprócz przedstawionych w raporcie obserwacji wydarzeń związanych z rozprzestrzenieniem się ASF na terenie Europy, aktualnie ze szczególną uwagą obserwuje się dynamikę szerzenia się ASF Niemczech, w tym w gospodarstwach utrzymujących trzodę chlewną, oddalonych o 300 km na zachód od najbliższych ognisk ASF u dzików czy też na terenie północnych Włoch, w tym Rzymu, zarówno w populacji wolno żyjących dzików, jak też gospodarstw małotowarowych świń. W Rumunii w latach 2020-2022 wystąpiło ponad 2900 ognisk ASF u trzody chlewnej. Dodatkowo sytuację epizootyczną w Europie komplikuje ofensywa rosyjska na Ukrainie, co począwszy od lutego 2022 r. spowodowało migrację ludności tego kraju na zachód Europy. Z epidemiologicznego punktu widzenia również ten pozornie niezwiązany z trzodą chlewną aspekt przemieszczania się ludności może mieć decydujące znaczenie w wystąpieniu nowych ognisk ASF u dzików i świń na terenach Europy dotychczas wolnych od tej choroby…

Leopold Tupalski

Biogazownie rolnicze w Polsce

Z biogazowniami rolniczymi wiązano w Polsce duże nadzieje, których przejawy widać w artykułach o biogazowej tematyce sprzed dekady. Opracowania te wskazywały na potencjał krajowej agroenergetyki, porównywalny z Niemcami. W publikacjach tych prezentowano też technologie biogazowe, zarówno rodzime, jak i zagraniczne, które miały posłużyć do zagospodarowania tych względnie dużych możliwości. Dzielono się też doświadczeniami i wynikami zebranymi w toku funkcjonowania instalacji biogazowych, zarówno tych doświadczalnych, jak i produkcyjnych. Póki co, do biogazowej rewolucji w polskim rolnictwie nie doszło.

We wspomnianym na wstępie okresie, a dokładnie w marcu 2012 r., liczba biogazowni rolniczych wynosiła w Polsce 22. Ilość ta z roku na rok się zwiększała, ale w niewielkim tempie, dochodząc na początku bieżącego roku do 111 instalacji. Jeśli wspomnieć przy tym o doniesieniach z przełomu roku 2012/2013 o trwających wówczas pracach nad 400 biogazowniami, to ich obecna liczba może wydać się rozczarowaniem. Można zatem zapytać o przyczyny, w następstwie których krajowy sektor biogazowni rolniczych, o ile nie pogrążył się w wieloletniej stagnacji, to przynajmniej nie rozwinął się w znaczący sposób.

Krótko o biogazie

Podstawą działania biogazowni jest beztlenowa fermentacja masy organicznej, w następstwie której powstaje mieszanina gazów, której kluczowym składnikiem jest metan stanowiący 40-85% jej składu…

Magdalena Kozera-Kowalska

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Nieostry kształt przyszłości

W ewangelicznym opisie Apokalipsy św. Jana pojawiają się cztery konne postacie mające wyruszyć w świat przez Sądem Ostatecznym. Ich tradycyjne imiona to Wojna, Zaraza, Głód i Śmierć. Mają przynieść klęski o różnym charakterze, miejscu i skali. Po nich nastąpić ma już „tylko” koniec świata.

Fataliści skłonni są przyznać, że wszystkie nazwane w apokaliptycznej przepowiedni plagi już dotknęły współczesny nam świat. Optymiści jednak uspakajają, a prawda zapewne leży gdzieś pośrodku. Nie ulega wątpliwości, że wiele z tego, co dzieje się wokół może niepokoić. Tym bardziej, że zarówno ekonomiści, jak i praktycy chcieliby, by ktoś „zajrzał w szklaną kulę” i przepowiedział, co się wydarzy w bliższej i dalszej perspektywie. Taka wiedza, niekoniecznie tajemna, jest niezbędną zarówno z punktu widzenia bieżącego funkcjonowania, jak i planowania przyszłości każdego biznesu.

Pragnienie poznania przyszłości starają się zaspokoić zarówno ekonomiści (w tym ekonometrycy i statystycy), jak i wywiadownie gospodarcze pracujące dla rządów państw, a przede wszystkim dla ponadnarodowych korporacji i banków. To one, wykorzystując zarówno badania naukowe, jak i subiektywne opinie naukowców i praktyków, opracowują – często wspólnie – prognozy rozwoju sytuacji społeczno-ekonomicznej i politycznej na świecie w różnych perspektywach czasowych…

Grażyna Rakowska, Marek Gasiński

Wytwórnia Pasz LIRA w Krzywiniu

Coroczny problem wysokich temperatur

Wysokie temperatury w okresie letnim i wiosennym, a nawet wczesnojesiennym to nic nowego i dziwnego. Z perspektywy większości ludzi jest to sytuacja pożądana i długo wyczekiwana, aby móc realizować plany wakacyjno-urlopowe. Niestety dla hodowców zwierząt to okres wzmożonej czujności i pełen obaw o wyniki produkcyjne.

Wysokie temperatury panujące podczas upałów powodują zachwianie termoregulacji. Może to wywołać stres cieplny objawiający się szeregiem zaburzeń ogólnego stanu zdrowia: podwyższonym ciśnieniem krwi, wzrostem ciepłoty ciała i przyspieszeniem oddechu. Niejednokrotnie stres jest przyczyną upadków zwierząt gospodarskich. Negatywnymi konsekwencjami przegrzania organizmu są pogarszające się wyniki hodowlane, odczuwane w sektorze rozrodu, odchowu, jak i końcowych fazach tuczu. Szczególnie podatnym gatunkiem zwierząt na niekorzystne działanie wysokich temperatur są świnie. Ze względu na grubą podskórną warstwę tłuszczu i niewielką ilość gruczołów potowych świnie nie mają możliwości regulacji temperatury poprzez pocenie się. Decyduje to o ograniczonej zdolności regulacji temperatury ich ciała poprzez usuwanie nadmiaru ciepła na zewnątrz organizmu. Mogą schładzać się tylko niewielką powierzchnią tarczy ryjowej i przyspieszonym oddechem. W rzeczywistości zdane są całkowicie na hodowcę, który to w najbardziej możliwy sposób powinien zapewnić im odpowiednie warunki, ze szczególnym uwzględnieniem…

Mariusz Soszka

Doradca żywieniowy, Ostrówek

Co w branży? Nastroje i perspektywy

Spadek pogłowia świń oraz spadek liczby gospodarstw prowadzących chów tych zwierząt w Polsce, wystąpienie nowych ognisk ASF w kraju oraz kolejnych europejskich państwach, pandemia Covid-19, a także zerwanie wielu łańcuchów dostaw surowców wykorzystywanych w żywieniu zwierząt wbrew oczekiwaniom nie wpłynęło na poprawę opłacalności produkcji, co stanowi przyczynę dalszego pogorszenia nastrojów wśród hodowców i producentów świń oraz całej branży trzodowej i nie napawa wielkim optymizmem na przyszłość.

Od wielu lat chów i hodowlę świń charakteryzuje zmienna opłacalność, do czego zdążyli się już przyzwyczaić zarówno producenci zwierząt, jak i przedstawiciele firm, które na co dzień z nimi współpracują. Jeszcze kilka lat temu rynek stał się na tyle przewidywalny, że po dokonaniu krótkiej analizy można było z dużą pewnością określić okresy wzrostu opłacalności oraz jej spadku, co związane było głównie z globalnym popytem na wieprzowinę. Dziś wielu producentów z sentymentem wspomina ten czas… Obecnie, na skutek jednoczesnego wystąpienia wielu czynników, które bezpośrednio wpływają na opłacalność chowu coraz częściej do opisywania rynku świńskiego zamiast dawniej używanego słowa „zmienność”, stosuje się określenie…