Magdalena Kozera–Kowalska

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Chów nakładczy – czy tylko zły?

Od lat dyskutuje się o niekorzystnych warunkach ekonomicznych produkcji trzody chlewnej, które de facto stały się codziennością rolników zajmujących się tym kierunkiem produkcji zwierzęcej.

„Chorobowego rumieńca” sytuacji tego sektora dodają wciąż nowe doniesienia o pojawiających się kolejnych ogniskach afrykańskiego pomoru świń, który w sposób nieuchronny coraz bardziej zbliża się do obszarów „polskiego zagłębia produkcji wieprzowiny”, tj. województw: wielkopolskiego (36,0% udziału w krajowym pogłowiu świń w 2018 r.), łódzkiego (10,1%) i kujawsko-pomorskiego (9,9%). Nie tylko ASF niepokoi jednak rolników. Wobec braku jednoznacznej opinii i oczekiwanych (wprawdzie bliżej nieokreślonych) działań ze strony ministerstwa rolnictwa, podnoszonym wciąż problemem jest brak uregulowania dynamicznie rozwijającego się w Polsce tzw. tuczu nakładczego. Ta forma produkcji żywca z przeznaczeniem na wieprzowinę ma też swoje inne nazwy np. tucz usługowy, farmerski, czy produkcja pod kontrolą firmy zlecającej usługę.

O tuczu kontraktowym przez lata napisano wiele, wyrażając zarówno pozytywne, jak i negatywne opinie o tej formie budowania zaplecza surowcowego dla zakładów mięsnych. To rozwiązanie organizacyjne istniało w Europie i poza nią od lat, a w Polsce zaistniało dzięki transformacji gospodarczej i częściowo przez nią wymuszonym procesom konsolidacji przedsiębiorstw sektora rolno-żywnościowego. Podjęte w nowych warunkach rynkowych decyzje były głęboko uzasadnione, a ich wiodącym celem było zbudowanie silnego i zdolnego do konkurencji na rynku unijnym sektora trzodowego w Polsce…

Zygmunt Pejsak

Uniwersyteckie Centrum Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytet Jagielloński – Uniwersytet Rolniczy, Kraków

Praktyczne aspekty bioasekuracji w ochronie stad przed ASF

Od lutego 2014 roku ASF występuje w Polsce. Do dnia dzisiejszego (6.08.2019) stwierdzono w naszym kraju około 4860 przypadków ASF u dzików i 251 ognisk tej choroby u świń. Wszystkie przypadki i ogniska zlokalizowane były na obszarze 5 województw.

Z każdym kolejnym rokiem epidemii ASF w Polsce rejestruje się coraz większą liczbę przypadków i ognisk ASF. W roku 2014 stwierdzono 30 przypadków ASF, w 2015 – 53, w 2016 – 80, w 2017 – 741, w 2018 – 2443 przypadki. W roku 2019 od stycznia do 6.08. wykryto w naszym kraju około 1500 przypadków ASF (Ryc. 1). Liczba ognisk wynosiła w kolejnych, wymienionych latach odpowiednio: 2, 1, 20, 81, 109 i w roku 2019 (do 12.08) 39 ognisk tej choroby (Ryc. 2).

W chwili obecnej (sierpień 2019) wyróżnić możemy 7 aktywnych zgrupowań przypadków/ognisk ASF (Ryc. 3). W zgrupowaniach tych krąży czynnik zakaźny ASF, co stwarza ryzyko wyprowadzenia go na zewnątrz i wprowadzenia do stada świń. Aktualnie najwięcej przypadków ASF rejestruje się w województwach warmińsko-mazurskim, lubelskim i mazowieckim. Największe zagrożenie szerzenia ASF wydaje się być w pierwszym wymienionym regionie.

Najważniejszym źródłem wirusa ASF (ASFV) są w naszym kraju dziki, w tym przede wszystkim dziki padłe. Są one również najważniejszym pośrednim wektorem tej choroby dla świń…

lek. wet. Krzysztof Sieradzki

specjalista prewencji weterynaryjnej i higieny pasz

specjalista chorób trzody chlewnej

Ełk

Na WBC czy żywą?

Straty spowodowane procesem technologicznym w zakładach prowadzących ubój trzody chlewnej

Wysyłając świnie do rzeźni zastanawiamy się jak się rozliczyć z odbiorcą. Z pewnych względów lepiej jest robić to na wagę żywą. W pewnych przypadkach, na wagę bitą ciepłą. Różnice wynikają z odpowiedzialności finansowej za przebieg procesu zaczynającego się na rampie załadowczej fermy, a kończącego się wagą klasyfikatorów zakładu ubojowego.

Podczas uboju i obróbki tuszy oraz badania lekarsko-weterynaryjnego mogą pojawiać się straty wagi pierwotnej, wynikające nie tylko z winy gospodarza. Mogą one wpływać na wagę końcową i tym sposobem na wysokość należności za dostarczone świnie. Ubytki te mogą mieć różną przyczynę. Są to przede wszystkim konfiskaty wynikające z usuniętych zmian chorobowych. Dużą pozycję wagową, o której w zasadzie w ogóle się nie wspomina, mogą stanowić także ubytki wynikające z samego procesu technologicznego uboju i dbałości pracowników rzeźni.

Sprzedając na WBC, ocena mięsności i ważenie, jest niemalże ostatnim elementem procesu technologicznego. Na poprzedzających to etapach, zarówno urzędowi lekarze weterynarii, jak i pracownicy rzeźni, badają i oczyszczają sztukę, przygotowują ją do efektywnego procesu chłodzenia i bezpiecznego, łatwego rozbioru…

Krzysztof Lipiński

Katedra Żywienia Zwierząt i Paszoznawstwa

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Znaczenie mikotoksyn w żywieniu świń – cz. I

Zadaniem racjonalnego żywienia zwierząt jest nie tylko uzyskanie maksymalnego wyniku produkcyjnego, ale również zachowanie dobrego stanu zdrowotnego poprzez korzystny wpływ na przewód pokarmowy, przemianę materii i stymulowanie układu odpornościowego.

Istotnym czynnikiem odpowiedzialnym za pogorszenie wyników produkcyjnych, uszkodzenie wątroby i innych narządów, problemy w rozrodzie oraz osłabienie układu odpornościowego są mikotoksyny. Problem toksyn grzybowych narasta pomimo coraz większej wiedzy na temat ich oddziaływania na organizm zwierząt. Powodem takiej sytuacji jest zwiększona wrażliwość na mikotoksyny obecnie utrzymywanych ras zwierząt, większe obciążenie wątroby i inne czynniki. Znanych jest ponad 500 mikotoksyn, a tylko ok. 50 jest stosunkowo dobrze scharakteryzowanych. Problem mikotoksyn dotyczy również świń. Wyniki wielu badań wskazują jednak, że nawet stosunkowo niski poziom mikotoksyn w paszach dla świń może być przyczyną osłabienia funkcji układu odpornościowego lub wpływać na zmniejszenie pobrania paszy.

Mikotoksyny są wtórnymi metabolitami niektórych grzybów, i mogą występować w wielu paszach i pokarmach w całym cyklu ich produkcji. Są one wytwarzane przez grzyby występujące na roślinach w czasie wegetacji oraz przez tzw. grzyby magazynowe…

Magdalena Kozera–Kowalska

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Słabe i silne strony produkcji trzody raz jeszcze

Przygotowanie tekstu o charakterze popularyzatorsko-polemicznym przez wielu uważane jest za proste i niewymagające większego zastanowienia. Może to prawda, ale zdecydowanie nie dotyczy to pisania o sytuacji na rynku trzody w Polsce.

Analizując przez lata ten rynek, należało być sprawnym ekonomistą rolnictwa, znającym zarówno zasady działania prawa popytu i podaży, jak i regulacje unijne i krajowe oraz – a może przede wszystkim – uwarunkowania społeczne w tym sektorze. W ostatniej dekadzie coś się jednak zmieniło. Pragmatyczne działania stopniowo wyparte zostały trudnym do zrozumienia, często przez samych rolników, rachunkiem rozbieżności obietnic kolejnych decydentów i braku ich spełnienia. Zupełnie zagubiła się w tym wszystkim tak bardzo potrzebna sektorowi długoterminowa, a przy tym kontynuowana w sposób płynny, polityka zrównoważonego rozwoju branży trzodowej w Polsce. Mijają lata, zmienia się stopień niezadowolenia rolników i sposoby jego wyrażania, zmieniają się też postawy wielokrotnie zwiedzionych obietnicami wobec kontynuacji tego kierunku produkcji… Swego czasu minister Zyta Gilowska w polemice z dziennikarzami przypomniała niemal anegdotyczną prawidłowość z czasów centralnego sterowania: niedobory mięsa wieprzowego na rynku i spadek pogłowia świń w kraju (świńskie dołki) zwykle powiązane są z kryzysami politycznymi powodowanymi niezadowoleniem rolników i obawami konsumentów. Wprawdzie pierwsi jakby się uodpornili, a ostatni (tj. klienci), po latach gospodarki rynkowej, mniej identyfikują się z krajowymi producentami, koncentrując zainteresowanie na sklepowych półkach, ale jakiś element prawdy w tym stwierdzeniu jest…