Z tytułu ubiegłorocznych dopłat bezpośrednich i obszarowych do 11 czerwca 2025 r. wypłaconych zostało 18,93 mld zł (ponad 845 mln zł trafiło do ubiegających się o płatności w ramach ekoschematu dobrostan zwierząt) – budżet wynosi 19,3 mld zł.
W świetle unijnych przepisów kampania może zostać uznana za prawidłowo przeprowadzoną, jeżeli pozostająca do przekazania po 30 czerwca danego roku kwota dopłat jest niższa niż 5 proc. wypłaconej. ARiMR spełniła to wymaganie wcześniej.
Nawałnica, zalanie, gradobicie, przymrozek… To tylko przykłady nadzwyczajnych okoliczności, w przypadku których ubiegający się o przyznanie dopłat bezpośrednich i obszarowych powinien niezwłocznie dostarczyć do ARiMR oświadczenie o wystąpieniu siły wyższej w gospodarstwie. Przy składaniu dokumentacji należy uwzględnić dowody w tej sprawie – zeznania świadków, opinie biegłych, raporty z oględzin, np. protokół szacowania szkód w uprawach sporządzony przez komisję powołaną przez wojewodę.
Dokumenty powinny trafić do Agencji przed wydaniem decyzji o przyznaniu dopłat za 2025 rok. Jeżeli przedstawione dowody będą uznane przez kierownika biura powiatowego, zachowane zostanie prawo do uzyskania płatności do gruntów rolnych lub zwierząt, których dotyczyło działanie siły wyższej oraz które spełniały warunki kwalifikowalności.
Więcej informacji – otwórz
W odpowiedzi na katastrofalne zjawiska pogodowe, które w miniony weekend nawiedziły wiele regionów Polski, w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi odbyło się dziś pilne spotkanie z przedstawicielami środowiska rolniczego. Inicjatorem spotkania był minister Czesław Siekierski, który w niedzielę odwiedził poszkodowanych sadowników w województwie świętokrzyskim.
Na skutek gwałtownych burz, intensywnych opadów gradu i silnych wichur, ogromne straty odnotowano w gospodarstwach rolnych i sadowniczych – szczególnie w województwach świętokrzyskim, lubelskim, dolnośląskim i mazowieckim. W wielu miejscach zniszczenia sięgają 100 proc. powierzchni upraw – głównie zbóż, warzyw, owoców miękkich i rzepaku.
Minister Czesław Siekierski, otwierając spotkanie, wskazał na konieczność niezwłocznego działania na kilku poziomach. – Po wizycie w terenie widzę, że sytuacja jest bardzo poważna. Straty są ogromne, a wielu gospodarstwom grozi upadłość. Dlatego potrzebne są nie tylko szybkie decyzje o pomocy doraźnej, ale również działania systemowe – powiedział.
W spotkaniu uczestniczyli między innymi przedstawiciele lokalnego oddziału Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR), samorządów z regionów dotkniętych żywiołem, Instytutu Ogrodnictwa oraz Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa (IUNG), a także pracownicy ośrodków doradztwa rolniczego, izb rolniczych oraz reprezentanci rolników i sadowników z województw świętokrzyskiego i lubelskiego.
Jak podkreślali uczestnicy spotkania, sytuacja w wielu gminach jest dramatyczna. Prace komisji szacujących dopiero się rozpoczęły – w woj. świętokrzyskim zgłoszono straty w wielu gminach, w tym m.in. w powiecie sandomierskim. Zniszczenia objęły obszar wielu tysięcy hektarów.
Samorządowcy i przedstawiciele producentów rolnych, poszkodowanych w ostatnim gradobiciu, apelowali o uproszczenie procedur i wprowadzenie systemowych zmian. Głównym problemem środowiska rolniczego, są ubezpieczenia. Rolnicy zgłaszali, że po wcześniejszych klęskach nie mogą ubezpieczyć się ponownie, a firmy komercyjne wycofują się z oferowania polis.
– System wymaga zmian, po jednej wypłacie odszkodowania nikt nas już nie chce ubezpieczyć. Jesteśmy zostawieni sami sobie – relacjonował jeden z sadowników.
Potrzebne są rozwiązania ustawowe i systemowe, takie jak powszechne ubezpieczenia z dopłatą państwa, większa elastyczność polis oraz program wsparcia dla producentów, którzy zostali wykluczeni przez komercyjnych ubezpieczycieli.
Wśród zgłaszanych postulatów znalazły się również m.in.:
Dużą część dyskusji poświęcono problemom związanym z pracą komisji szacujących. Aby wspomóc i przyspieszyć szacowanie strat, we współpracy z Instytutem Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW) zostaną opracowane tzw. „dobowe szlaki gradowe”, czyli wersja mapy bitowej wektorowej z nakładką, która pozwoli zobrazować przebieg niekorzystnych zjawisk pogodowych w danym regionie
Minister zadeklarował, że temat pomocy dla poszkodowanych rolników i sadowników zostanie dogłębnie przeanalizowany i jeszcze w tym tygodniu zostaną przygotowane pierwsze propozycje działań. Również dzisiaj, 10 czerwca br., odbędzie się w MRiRW spotkanie z przedstawicielami firm ubezpieczeniowych, na którym poruszony zostanie temat ubezpieczeń upraw.
Pomoc finansową można otrzymać nawykonanie zalesienia, utworzenie zadrzewienia, założenie systemu rolno-leśnego (oraz ich ochronę przed zniszczeniem), a także na zwiększenie bioróżnorodności lasów prywatnych.
Standardowo wsparcie dotyczy gruntów stanowiących własność lub współwłasność rolnika albo jego małżonka (w przypadku zwiększania bioróżnorodności lasów prywatnych dofinansowaniem objęte są również obszary wchodzące w skład wspólnoty gruntowej). Jeśli chodzi o areał, w ramach każdej z interwencji wsparciem może być objętych maksymalnie 40 ha.
Wysokość pomocy zależy od rodzaju inwestycji i terenu, na którym będzie ona realizowana (w warunkach korzystnych bądź na gruncie o nachyleniu powyżej 12 stopni), a także rodzaju planowanych zabiegów ochronnych.
Nabór został uruchomiony 1 czerwca i potrwa do 31 lipca 2025 r. Wnioski są przyjmowane wyłącznie za pośrednictwem aplikacji eWniosekPlus.
Więcej informacji – otwórz
Chciałbym wyrazić głęboki szacunek dla ludzi, których pasja i profesjonalizm przez osiem dekad kształtowały ten niezwykły ośrodek naukowy – powiedział minister rolnictwa i rozwoju wsi Czesław Siekierski podczas uroczystości z okazji 80-lecia Państwowego Instytutu Weterynaryjnego – Państwowego Instytutu Badawczego (PIWet-PIB) w Puławach. Szef resortu rolnictwa podkreślił rolę Instytutu w zapewnianiu bezpieczeństwa żywności, rozwoju weterynarii oraz rolnictwa i zapewnił o dalszym wsparciu jego działalności przez MRiRW. W uroczystościach wzięli udział także sekretarz stanu Jacek Czerniak oraz główny lekarz weterynarii Krzysztof Jażdżewski.
Jubileusz objął patronatem honorowym Prezydent RP, w imieniu którego przedstawiciel Kancelarii Prezydenta odznaczył 14 pracowników Instytutu „Krzyżami Zasługi”.
Minister Czesław Siekierski zaakcentował, że jest to jubileusz wyjątkowy – okazja do świętowania nie tylko długiej historii, lecz także imponujących osiągnięć Państwowego Instytutu Weterynaryjnego – Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach (PIWet-PIB). Podkreślił także, że zdrowie zwierząt to fundament zdrowia ludzi i stabilności polskiego rolnictwa.
– Patrząc na bogatą historię i wspaniałe osiągnięcia Instytutu, nie sposób nie podkreślić ogromnej roli, jaką odgrywają ludzie – pracownicy, naukowcy, technicy, specjaliści – którzy swoją codzienną pracą przyczyniają się do rozwoju weterynarii, nauki i ochrony zdrowia. To dzięki Państwa pasji, wiedzy i determinacji możemy dziś z dumą świętować ten jubileusz i patrzeć z nadzieją na przyszłość. Dziękuję za Państwa oddanie i ciężką pracę, która ma realny wpływ na bezpieczeństwo żywności i zdrowotne nas wszystkich. Życzę Instytutowi kolejnych lat pełnych sukcesów, innowacji i rozwoju – aby nadal pozostawał wzorem profesjonalizmu i pionierskiej działalności naukowej – zwrócił się szef resortu rolnictwa do przedstawicieli PIWet-PIB.
Uroczystość była również okazją do otwarcia najnowszej inwestycji Instytutu – zwierzętarni konwencjonalnej, którego dokonał sekretarz stanu Jacek Czerniak.
Szef resortu rolnictwa podkreślił, że w dobie wyzwań takich jak nasilające się zmiany klimatu, zakłócenia w handlu, niebezpieczne choroby, migracja czy zagrożenia dla pokoju na świecie naszym priorytetem w obszarze rolnictwa jest bezpieczeństwo żywnościowe i bezpieczeństwo żywności.
– Dlatego też polska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej przebiega pod hasłem „Bezpieczeństwo, Europo”. Dziś uświadamiamy sobie, że zapewnienie samowystarczalności żywnościowej to wyzwanie wymagające zaangażowania, współpracy i determinacji – powiedział minister Siekierski.
Minister Siekierski zauważył, że w globalizującym się świecie i przy zmianach klimatu coraz trudniej jest kontrolować szerzące się choroby zwierząt.
– Obecnie musimy stawiać czoła takim chorobom jak afrykański pomór świń, grypa ptaków, rzekomy pomór drobiu, choroba niebieskiego języka czy zagrażająca nam pryszczyca. Szybki rozwój handlu międzynarodowego zwiększa też zagrożenie wprowadzeniem do kraju skażonej żywności czy pasz – stwierdził szef resortu rolnictwa.
Minister Siekierski podkreślił, że kluczowe znaczenie w przeciwdziałaniu tym zagrożeniom mają krajowe służby weterynaryjne oraz właśnie Państwowy Instytut Weterynarii – PIB.
– Osiemdziesiąt lat istnienia Instytutu to czas rozwoju i aktywnych działań w obszarze ochrony zdrowia zwierząt, zdrowia publicznego oraz bezpieczeństwa żywności i pasz. Nie do przecenienia jest tu wkład Instytutu – zaznaczył szef resortu rolnictwa.
Państwowy Instytut Weterynaryjny – PIB od początku swojej działalności bezpośrednio podlegał ministrowi rolnictwa i odgrywał kluczową rolę w budowie krajowego systemu nadzoru weterynaryjnego, skutecznie reagując na zagrożenia epizootyczne, sanitarne i żywnościowe.
Jego historia sięga początków XX wieku i nierozerwalnie wiąże się z rozwojem nauk weterynaryjnych. Jako samodzielna instytucja naukowa działa od 1945 r. W okresie transformacji gospodarczej lat 90. XX wieku Instytut rozszerzył swoją działalność, stając się krajowym laboratorium referencyjnym dla wielu chorób zakaźnych zwierząt oraz dla bezpieczeństwa żywności i pasz pochodzenia zwierzęcego.
W 2003 r. Instytut uzyskał status instytutu badawczego przyjmując obecną nazwę: Państwowy Instytut Weterynaryjny – Państwowy Instytut Badawczy. Szczególnie dynamiczny rozwój Instytutu przypada na okres po akcesji do UE, kiedy korzystając z funduszy unijnych Instytut znacząco poszerzył i unowocześnił swoją infrastrukturę badawczą. Dzięki inwestycjom w nowoczesne laboratoria i zwierzętarnię Instytut może pracować z wysoce niebezpiecznymi patogenami, takimi jak wirusy ASF, grypy ptaków czy czynnik BSE.
Dziś Instytut jest nowoczesnym centrum naukowo-diagnostycznym, które realizuje badania na najwyższym światowym poziomie. Dysponuje unikatową aparaturą, co pozwala na prowadzenie badań w najnowszych obszarach biologii molekularnej i epidemiologii.
Instytut realizuje zadania w zakresie rozpoznawania chorób zakaźnych, chorób odzwierzęcych oraz bezpieczeństwa żywności pochodzenia zwierzęcego i pasz. Dzięki wykonywaniu corocznie ponad 300 tysięcy badań diagnostycznych Instytut jest fundamentem systemu kontroli weterynaryjnej i bezpieczeństwa zdrowotnego w Polsce.
Funkcjonują tu cztery laboratoria referencyjne Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt (OIE). Instytut stale współpracuje z Organizacją do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO), Światową Organizacją Zdrowia (WHO), Europejskim Urzędem ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) oraz Komisją Europejską.
Nie sposób pominąć wieloletniego programu „Ochrona zdrowia zwierząt i zdrowia publicznego”, który od ponad 20 lat jest realizowany przez Instytut i stanowi filar bezpieczeństwa weterynaryjnego w Polsce. To program o strategicznym znaczeniu, który pozwala na ciągłe monitorowanie zagrożeń, ochronę zdrowia zwierząt i ludzi, a także zapewnia Polsce wiarygodność i status na rynku europejskim i światowym.
Instytut prowadzi także aktywną działalność szkoleniową, która obejmuje kształcenie podyplomowe lekarzy weterynarii, doskonalenie personelu diagnostycznych laboratoriów weterynaryjnych, ciągłe dokształcanie pracowników administracji weterynaryjnej oraz szkolenie doradców ODR i hodowców.
Misja kształcenia jest ściśle związana z badaniami naukowymi, w których uwzględnia się nowe obszary wiedzy i zmieniające się potrzeby ochrony zdrowia zwierząt oraz nowych zagrożeń w produkcji żywności i pasz. Instytut współpracuje z wiodącymi ośrodkami naukowymi w kraju i za granicą (m.in. Niemcy, Francja, Holandia, Chiny, Japonia), a pracownicy naukowi Instytutu działają jako eksperci w wielu komisjach i organizacjach o zasięgu światowym.
W ramach Krajowego Planu Odbudowy realizowana jest dalsza modernizacja obiektów, oraz podniesienie poziomu bezpieczeństwa biologicznego, co gwarantuje bezpieczeństwo dla personelu i środowiska, ale także stanowi fundament prowadzenia badań na światowym poziomie w obszarze chorób zakaźnych.
