Uncategorized

19 listopada 2024 r. w Warszawie odbyła się kolejna ogólnopolska konferencja Narodowe wyzwania w rolnictwie. Jej tegoroczną – 12. edycję – zorganizowano pod hasłem „Odporność na zmiany”. W wydarzeniu uczestniczył minister rolnictwa i rozwoju wsi Czesław Siekierski, nie zabrakło też przedstawicieli środowiska rolniczego i działających na jego rzecz instytucji, w tym ARiMR.

Konferencja Narodowe wyzwania w rolnictwie „Odporność na zmiany”rozpoczęła się od panelu dyskusyjnego pn. Jaka ma być, a jaka powinna być Wspólna Polityka Rolna? Wziął w nim udział minister Czesław Siekierski, który poprosił organizatorów, by w debacie oprócz niego uczestniczyli reprezentanci rolników, nauki, biznesu i bankowości. Jednym z poruszanych tematów był systematycznie zmniejszany budżet Unii Europejskiej m.in. na dopłaty bezpośrednie. W trakcie swojego wystąpienia szef resortu rolnictwa podkreślił, że wszyscy powinni zdawać sobie z kluczowej roli rolnictwa w trosce o bezpieczeństwo żywnościowe całego kraju i będzie zabiegał, by jak najwięcej środków trafiało do nas w przyszłości. – Polska wieś stanęła na wysokości zadania, gdy przyszło się nam zmagać z konsekwencjami pandemii i wojny na Ukrainie – powiedział z uznaniem honorowy gość konferencji. Stwierdził, że to istotny argument w dyskusjach na szczeblu międzynarodowym.

Uczestnicy panelu, którego transmisję można było oglądać na portalu farmer.pl (organizatora całego wydarzenia), poruszali też takie tematy jak: przeobrażenia dokonujące się w rzeczywistości geopolitycznej, m.in. zawirowania na rynkach światowych i przeobrażenia klimatyczne; zapotrzebowanie na programy wspierające inwestycje i sprawnie działający system ich kredytowania; rozwój edukacji branżowej. Nie zabrakło też odniesień do nadchodzącej prezydencji naszego kraju w Radzie Unii Europejskiej.

Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa podczas konferencji reprezentował Leszek Walczyk, zastępca dyrektora Departamentu Wsparcia Krajowego. Prowadził rozmowy z rolnikami, przedstawicielami sektora i bankowcami, dotyczące np. pomocy dla poszkodowanych przez powódź i suszę czy dopłat do kredytów. Wśród poruszonych podczas licznych spotkań wątków nie zabrakło też tych związanych z programami wsparcia, które są finansowane spoza budżetu państwa. Rozmówcy chętnie korzystali z okazji do zadawania pytań przedstawicielowi Agencji uczestniczącemu w tym ważnym wydarzeniu. Zarówno on, jak i minister, podkreślali, że szczególnie ważne są dla nich dialog i współpraca z rolnikami.

Pamiętajmy, że środki ochrony roślin są bezpieczne pod warunkiem ich właściwego, zgodnego z prawem i zapisami etykiety zastosowania.

W związku z tragicznymi wydarzeniami, które miały miejsce w ostatnich dniach, związanymi z niewłaściwym, niezgodnym z przeznaczeniem, zastosowaniem środków ochrony roślin przeznaczonych do fumigacji, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przypomina, że:

• środki ochrony roślin, przeznaczone do ochrony upraw, nie mogą być stosowane w innym celu;
• środki ochrony roślin przeznaczone dla użytkowników profesjonalnych (jak rolników, leśników) mogą nabywać i stosować wyłącznie osoby właściwie przeszkolone, posiadające ważne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia;
• środki ochrony roślin należy stosować zgodnie z zapisami etykiety;
• środki ochrony roślin należy przechowywać i stosować w sposób wykluczający narażenie ludzi, w szczególności dzieci;
• środki ochrony roślin przeznaczone dla użytkowników profesjonalnych nie mogą być stosowane przez amatorów, działkowców.

Środki ochrony roślin przeznaczone do ochrony upraw metodą fumigacji nie mogą być stosowane w budynkach mieszkalnych i w pomieszczeniach, w których przebywają ludzie oraz zwierzęta gospodarskie lub domowe. Miejsce zastosowania takich środków ochrony roślin należy właściwie oznakować oraz zabezpieczyć przed dostępem osób postronnych, przede wszystkim dzieci. Szczególne środki bezpieczeństwa należy powziąć, stosując preparaty zawierające w swoim składzie fosforek glinu, fosforek magnezu i fluorek sulfurylu.

Niestosowanie się do powyższych zasad grozi poważnym zatruciem, a nawet utratą życia.

Posiadacze środków ochrony roślin zawierających fosforek glinu, którzy rezygnują z ich stosowania (lub posiadają pozostałości tych preparatów), mogą oddać je do utylizacji dla podmiotów uprawnionych do zbiórki odpadów niebezpiecznych.

Dotyczy to preparatów o nazwach handlowych:

Quickphos Tablets 56 GE, Quickphos Pellets 56 GE, Quickphos Bags, Quphos Pellets 56 GE, Phostoxin Tablet, Phostoxin Bag, Phostoxin Tablet, Morta, Masterphos Tabletki 56 GE, Masterphos Peletki 56 GE, Greenphos Tablets, Greenphos Pellets 56 GE, Greenphos Pellets Proffesional 99 GE, Greenphos, Greenphos Pellets Expert 100 GE, Greenphos Pellets Professional 99,3 GE, Greenphos Pellets Professional 99,2 GE, Greenphos Pellets Professional 99,1 GE, APS, APS Peletki, APS Tabletki, Delicia Gastoxin, Sobieski 56T, Sobieski 56P, Fumiphos.

Odnosi się to również do preparatów zawierających fosforek glinu o innych nazwach, nieznajdujących się już w sprzedaży.

Przypominamy, że:

• Fosforek glinu w przypadku kontaktu z powietrzem atmosferycznym i wilgocią wydziela fosforowodór – toksyczny gaz, który hamuje dostęp tlenu do komórek i powoduje ich szybką śmierć. Uwalnianie fosforowodoru następuje szybciej w warunkach wysokiej wilgotności.
• Nie wolno otwierać ponownie pojemnika, w którym pozostawiono niezużyte peletki/tabletki.

Pomoc w ustaleniu pomiotów uprawnionych do zbiórki odpadów niebezpiecznych można uzyskać w placówkach wojewódzkich inspektoratów ochrony roślin i nasiennictwa lub jednostkach wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska.

Adresy jednostek Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa przekazujemy w załączniku. 

Są one również zamieszczone na stronie internetowej.

Załącznik: Jednostki Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa

– Silne środki ochrony roślin przeznaczone do zwalczania szkodników muszą trafiać wyłącznie do przeszkolonych profesjonalistów. Złożyłem do Prokuratora Generalnego zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa w związku ze sprzedażą toksycznych środków ochrony roślin przez Internet – poinformował sekretarz stanu Michał Kołodziejczak podczas dzisiejszej konferencji prasowej.

Rozmowy z największymi platformami sprzedażowymi

Wiceminister Kołodziejczak rozmawiał dziś z przedstawicielami największych internetowych platform sprzedażowych o wycofaniu z ich oferty określonych środków ochrony roślin.

– Decyzję o wycofaniu podjęły już dwie największe internetowe platformy sprzedażowe. Wkrótce będę rozmawiał z pozostałymi dużymi podmiotami – informował sekretarz stanu.

– Będziemy czynili wszelkie starania, aby sytuację jak najszybciej uporządkować. Naszym priorytetem jest bezpieczeństwo – dodał wiceminister Michał Kołodziejczak.

– Procedujemy zmiany prawne zmierzające do kompleksowego zakazu sprzedaży silnych środków ochrony roślin wymagających profesjonalnych uprawnień przez Internet. Zmiany będą wprowadzane zgodnie z procesem legislacyjnym – poinformował wiceminister.

Działania PIORiN

– Mówimy o specyficznej kategorii środków ochrony roślin, które są używane przy fumigacji – powiedział główny inspektor Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN) Andrzej Chodkowski.

– Z informacji nt. ostatnich tragicznych zdarzeń wynika, że te środki ochrony roślin były użyte w sposób nieprawidłowy – dodał szef PIORiN.

Główny inspektor Andrzej Chodkowski podkreślił, że kierowana przez niego instytucja przeprowadziła ponad 4 tysiące kontroli punktów sprzedaży i około 21 tysięcy kontroli w gospodarstwach.

Zmiany w przepisach

– Wszystkie kupowane środki ochrony roślin miały odpowiednie etykiety, na których były jasne informacje o tym, że zawierają one substancje bardzo toksyczne – powiedział wiceminister.

Podkreślił jednocześnie, że takich środków zgodnie z prawem nie może nabyć ktoś, kto nie przeszedł odpowiedniego przeszkolenia.

– Sprzedawcy internetowi nie mieli praktycznej możliwości zweryfikowania, czy nabywca posiada wymagane uprawnienia i dlatego niezbędne są również zmiany legislacyjne – stwierdził sekretarz stanu. Zdaniem wiceministra Kołodziejczaka środki ochrony roślin w ogóle nie powinny być sprzedawane przez Internet.

Zapewnił jednocześnie, że podejmowane przez inspektorów decyzje będą miały status natychmiastowego rygoru wykonania.

Zdjęcia

Pokaż zdjęcie 1 z galerii.

Pokaż zdjęcie 2 z galerii.

Pokaż zdjęcie 3 z galerii.

Pokaż zdjęcie 4 z galerii.

Ministerstwo Rolnictwa ma poważne zastrzeżenia do wyników negocjacji Komisji Europejskiej z krajami Mercosur. Proponowana umowa może przynieść pewne korzyści dla sektora przemysłowego, transportu morskiego i niektórych usług, kosztem większości segmentów produkcji rolno – spożywczej, a szczególnie w obszarze branży mięsnej (drobiu i wołowiny) oraz cukru, etanolu i innych. Produkty z krajów Mercosur w większości nie spełniają standardów UE, w tym także wymogów zrównoważonego rozwoju, co było ważnym postulatem zgłaszanym przez Polskę na forum Unii Europejskiej. Przyjęcie umowy w obecnym kształcie, doprowadzi do wyparcia z unijnego rynku polskich i europejskich producentów na rzecz dostawców z państw członkowskich MERCOSUR.

Kontekst

Od 20 lat trwają prace nad umową o wolnym handlu pomiędzy Unią Europejską a państwami ugrupowania Mercosur, tj. Brazylią, Argentyną, Paragwajem i Urugwajem. Negocjacje w sprawie komponentu handlowego zostały już w większości zakończone porozumieniem politycznym w 2019 r. Obecnie prowadzone rozmowy dotyczą zagadnień zrównoważonego rozwoju i wciąż trwają. Na ten moment nie została przedstawiona do akceptacji państw członkowskich UE całościowa i ostateczna propozycja umowy.

Komisja Europejska negocjuje umowy o wolnym handlu z państwami trzecimi, mając na względzie korzyści dla rozwoju gospodarczego i eksportu krajów członkowskich UE.

Komisja Europejska uważa, że umowa o wolnym handlu UE-Mercosur przyniesie korzyści dla UE jako całości, w szczególności w odniesieniu do sektora przemysłowego, transportu morskiego, ale także korzyści dla niektórych segmentów produkcji rolno-spożywczej. Dotyczy to w szczególności produktów rolnych przetworzonych, sektora mleczarskiego (może to mieć znaczenie również dla eksportu Polski) oraz produktów objętych w UE ochroną oznaczeń geograficznych.

KE zapewnia, że unijne standardy dotyczące bezpieczeństwa żywności będą zachowane i rygorystycznie przestrzegane wobec importu z krajów Mercosur.

Wybrane postanowienia umowy UE-Mercosur

Umowa UE-Mercosur ma mieć charakter kompleksowy i obejmować zobowiązania w takich obszarach, jak m.in.:

• liberalizacja (całkowita lub częściowa) ceł w handlu wzajemnym towarami;
• współpraca w sprawach weterynaryjnych i fitosanitarnych;
• ochrona oznaczeń geograficznych;
• liberalizacja handlu usługami;
• liberalizacja dostępu do rynku zamówień publicznych;
• wiele innych zagadnień współpracy handlowej i gospodarczej ujętych w blisko czterdziestu rozdziałach i aneksach.

Ocena MRiRW

W toku negocjacji Polska zgłaszała na forum UE postulaty dotyczące rolnego obszaru negocjacji. Zgłaszaliśmy je samodzielnie oraz w ramach wspólnych wystąpień z krajami UE o podobnych stanowiskach ws. wrażliwości sektora rolnego. Oceniając dotychczasowe wyniki rozmów, MRiRW stwierdza, że nasze postulaty zostały uwzględnione jedynie częściowo.

Dlatego też przyjęcie umowy w obecnie projektowanym kształcie może stworzyć zagrożenie wypierania polskich produktów rolnych z rynków innych krajów UE przez produkty importowane z krajów Mercosur (zwłaszcza w sektorze mięsa drobiowego).

Projekt zawiera co prawda zapisy umożliwiające stronom w pierwszych latach funkcjonowania umowy czasowe wycofanie preferencji w dostępie do rynku w razie nadmiernego importu powodującego szkody rynkowe, jednak nie są one dostosowane do specyficznych warunków sektora rolnego. Uruchomienie tego mechanizmu na poziomie UE może być w praktyce trudne.

Ponadto proponowane preferencje taryfowe w dostępie do rynku UE nie są uwarunkowane przestrzeganiem przez produkty z krajów Mercosur standardów UE w zakresie zrównoważonego rozwoju, co było i jest ważnym postulatem Polski zgłaszanym na forum UE, nie tylko wobec krajów Mercosur, ale i innych krajów trzecich. Jedynie w przypadku jaj Komisja uwarunkowała możliwość korzystania przez import z krajów Mercosur z zerowej stawki celnej (która ma zacząć obowiązywać po 4-letnim okresie przejściowym) od przestrzegania standardów w zakresie dobrostanu zwierząt.

Podsumowując, MRiRW ma poważne zastrzeżenia do dotychczasowych wyników negocjacji z krajami Mercosur. Takie stanowisko prezentujemy również w dyskusjach w ramach Rządu RP, w tym z Ministerstwem Rozwoju i Technologii, które odpowiada za wypracowanie i prezentację stanowiska Rządu RP w sprawie tej umowy.

Wzajemne otwarcie rynków – na czym polega

Wzajemne otwarcie rynków ma polegać na realizacji szczegółowych harmonogramów redukcji lub zniesienia ceł w handlu wzajemnym, w tym produktami rolnymi. Dla wrażliwych towarów rolnych liberalizacja ceł ma być ograniczona do poziomu ustanowionych kontyngentów taryfowych (TRQ) o obniżonej lub zerowej stawce celnej, po przekroczeniu których będą obowiązywały stawki takie jak obecnie.

Po stronie UE niepełna liberalizacja ceł w imporcie z krajów Mercosur (ustanowienie TRQ bądź częściowa redukcja stawki celnej bez ograniczeń kwotowych) ma dotyczyć m.in. następujących towarów i grup towarowych:

• mięsa wołowego świeżego, mrożonego, przetworzonego;
• mięsa wieprzowego świeżego, mrożonego, przetworzonego;
• mięsa drobiowego świeżego, mrożonego, przetworzonego;
• mięsa baraniego i koziego solonego lub suszonego,;
• mleka i śmietany;
• serów;
• żółtek jaj i albumin;
• miodu;
• czosnku;
• bananów;
• kukurydzy i sorgo;
• ryżu;
• skrobi kukurydzianej i z manioku;
• cukru trzcinowego do rafinacji;
• syropów cukrowych i niektórych produktów przetworzonych o wysokiej zawartości cukru;
• słodkiej kukurydzy;
• wina;
• rumu;
• etanolu;
• produktów spożywczych dla niemowląt.

Po stronie Mercosur umowa przewiduje otwarcie trzech TRQ w imporcie towarów z UE: na niektóre produkty mleczarskie, preparaty do żywienia niemowląt oraz czosnek.

Przykłady przewidzianych kontyngentów taryfowych w dostępie do rynku UE:

• Mięso drobiowe – dwa kontyngenty bezcłowe (jeden na mięso z kością i drugie na mięso bez kości) o łącznym wolumenie 30 tys. ton w pierwszym roku obowiązywania umowy stopniowo wzrastającym w kolejnych latach do łącznego poziomu 180 tys. ton w szóstym roku.
• Mięso wołowe – dwa kontyngenty (jeden ma mięso świeże, drugi na mrożone) o obniżonym cle (7,5 proc.) o łącznym wolumenie 16,5 tys. ton w pierwszym roku, stopniowo wzrastającym w kolejnych latach do poziomu 99 tys. ton w szóstym roku.
• Mleko w proszku – kontyngent taryfowy 1 tys. ton w pierwszym roku, stopniowo wzrastający w kolejnych latach do 10 tys. ton w jedenastym roku. Stawka wewnątrz kontyngentu ma podlegać stopniowo redukcji aż do zniesienia w 11 roku od wejścia w życie umowy.
• Sery (bez mozzarelli) – kontyngent taryfowy 3 tys. ton w pierwszym roku, stopniowo wzrastający w kolejnych latach do 30 tys. ton w jedenastym roku. Stawka wewnątrz kontyngentu ma podlegać stopniowo redukcji aż do zniesienia w 11 roku od wejścia w życie umowy.

W sektorze cukru liberalizacja ceł w dostępie do rynku UE ma dotyczyć tylko cukru trzcinowego do rafinacji oraz ma polegać na ustanowieniu bezcłowego TRQ 10 tys. ton dla Paragwaju oraz na zniesieniu cła dla części (180 tys. ton) z obecnie już alokowanej w ramach WTO kwoty taryfowej dla Brazylii.

Szereg towarów podlega wyłączeniu z liberalizacji, m.in. mięso baranie i kozie (oprócz solonego i suszonego objętego TRQ), maślanka, tłuszcz mleczny, serwatka, mozzarella, pszenica durum, pszenica (z wyjątkiem siewnej) oraz cukier (inny niż trzcinowy do rafinacji).

W imporcie z krajów Mercosur owoców i warzyw świeżych lub chłodzonych UE zachowa system cen wejścia w odniesieniu do większości objętych nim towarów (m.in. pomidory, ogórki, jabłka, gruszki, śliwki, wiśnie, morele, brzoskwinie i nektarynki, winogrona i sok winogronowy). System cen wejścia stosowany w unijnej taryfie celnej chroni przed importem po niskich cenach, gdyż przewiduje wzrost stawki celnej wraz ze spadkiem poniżej określonego progu ceny produktów importowanych. Zgodnie z projektem umowy ceny wejścia maja zostać wyeliminowane w imporcie z krajów Mercosur owoców cytrusowych.

AG/IL/KS-S