Kontynuując odpowiedź na pytania zadane na Forum przez „alwaro4”, dotyczące układania mieszanek, podpowiadamy na co zwrócić uwagę w przypadku bilansowania białka ogólnego i lizyny.
Odpowiedzi na pytania z TCh numer 07/2009
Kontynuując odpowiedź na pytania zadane na Forum przez „alwaro4”, dotyczące układania mieszanek, podpowiadamy na co zwrócić uwagę w przypadku bilansowania białka ogólnego i lizyny.
W czerwcowym wydaniu „Trzody Chlewnej” ułożyliśmy recepturę paszy dla świń na drugi okres tuczu (powyżej 65-70 kg mc do końca tuczu) złożonej z pszenicy (40%), jęczmienia (40%), żyta (10%) i koncentratu Supremus Digest T (10%), która ma następującą wartość pokarmową
· 13,06 MJ EM [(400 x 13,9 + 400 x 12,6 + 100 x 13,3 + 100 x 11,3) : 1000]
· 13,91 % białka ogólnego [(400 x 11,9 + 400 x 11,0 + 100 x 9,5 + 100 x 38,0) : 1000]
· 7,71 g lizyny [(400 x 3,2 + 400 x 3,9 + 100 x 3,7 + 100 x 45,0) : 1000]
Zawartość białka i lizyny są zgodne z dziennym zapotrzebowaniem tuczników (przy spożyciu 2,8 kg paszy/dzień), ale mieszanka jest trochę za bogata w energię.
Jeżeli zmniejszymy w paszy udział pszenicy i zwiększymy udział jęczmienia (Tabela 1), to zawartość energii metabolicznej i białka ogólnego będą niższe, natomiast zawartość lizyny wzrośnie. Poprawi się w ten sposób wartość pokarmowa paszy, bo zawartość lizyny w paszy dla świń jest ważniejsza niż zawartość białka. Zawartość białka w paszy w stosunku do energii wzrośnie o 3,04 %, natomiast lizyny wzrośnie aż o 7,34 % (Tabela 1).
Tabela 1. Zawartość energii metabolicznej, białka ogólnego i lizyny w 1 kg gotowej paszy oraz białka ogólnego i lizyny w przeliczeniu na 1000 kcal EM przy różnym udziale pszenicy i jęczmienia (udział żyta i koncentratu w każdej paszy taki sam)
Skład paszy1 |
EM (MJ) |
Białko ogólne (%) |
Lizyna (g/kg paszy) |
Stosunek białka do EM2 |
Gram na 1000 kcal EM3 |
|
Białko ogólne |
Lizyna |
|||||
50:30:10:10 |
13,19 |
14,00 |
7,64 |
1,0614 |
44,4477 |
2,4256 |
40:40:10:10 |
13,06 |
13,91 |
7,71 |
1,0651 |
44,6015 |
2,4722 |
30:50:10:10 |
12,93 |
13,82 |
7,78 |
1,0688 |
44,7585 |
2,5197 |
20:60:10:10 |
12,80 |
13,73 |
7,85 |
1,0727 |
44,9186 |
2,5682 |
10:70:10:10 |
12,67 |
13,64 |
7,92 |
1,0766 |
45,0820 |
2,6177 |
1 procentowy udział w gotowej paszy = pszenica : jęczmień : żyto : koncentrat 10%
2 Stosunek białka ogólnego (w %) do energii metabolicznej (MJ)
3 1 MJ = 238,8 kcal
Powyższe wyliczenia są wyłącznie teoretyczne; przyjęliśmy bowiem średnią zawartość energii, białka ogólnego i lizyny w zbożach. W praktyce zawartość białka i aminokwasów w zbożach mogą się zmieniać w zależności od odmiany danego zboża, poziomu nawożenia czy żyzności gleby. Zobaczmy, jak zmieni się zawartość białka i lizyny w paszach (Tabela 2), gdy kolejne partie zbóż będą miały zawartość białka i lizyny o 5 lub 10 % niższą lub wyższą w porównaniu do tej, jaką przyjęliśmy obliczając wartość pokarmową pasz w powyższym przykładzie.
Jak widać, zmiany zawartości białka ogólnego i lizyny w tych paszach są dużo większe niż w przypadku zastąpienia prawie całej pszenicy ziarnem jęczmienia. To bardzo ważne i praktyczne stwierdzenie! Wartość pokarmowa gotowej paszy zależy bowiem w większym stopniu od tego, w jakim stopniu zmienia się zawartość składników pokarmowych w kolejnych partiach zbóż aniżeli od tego, czy udział tych zbóż w paszy zmienimy nawet o kilkadziesiąt procent. Często rolnicy starają się polepszyć wartość pokarmową paszy zmieniając udziały poszczególnych zbóż w gotowej paszy, ale jeśli nie znają dokładnej zawartości białka i lizyny w tych zbożach, to ich trud może być daremny, a nowa pasza będzie gorsza od poprzedniej!
Ze względu na ograniczony zakres odpowiedzi musimy pominąć wpływ strawności białka i aminokwasów na wartość pokarmową gotowej paszy, a także typ krzyżówki świń, ich aktualny stan zdrowotny oraz warunki środowiskowe (temperatura, wilgotność, zagęszczenie w kojcach itp.). Pamiętajmy, że najlepszym sposobem oceny wartości pokarmowej naszej paszy są tuczniki i ich tempo wzrostu, mierzone w dłuższym, co najmniej kilkutygodniowym okresie czasu. W praktyce lepiej jest rzadziej zmieniać recepturę paszy, a częściej i dokładniej obserwować przyrosty tuczników, zużycie paszy i zmienność zawartości białka w zbożach, które używamy do wyprodukowania paszy. A do tego tak naprawdę zupełnie nie wiemy, co dzieje się z koncentratem, który zawsze kupujemy w dobrej wierze…
Tabela 2. Zawartość energii metabolicznej, białka ogólnego i lizyny w 1 kg gotowej paszy oraz białka ogólnego i lizyny w gramach na 1000 kcal EM przy takim samym udziale surowców w paszy (pszenica, jęczmień, żyto i koncentrat), ale przy niższej (o 5 lub 10 %) albo wyższej (o 5 lub 10 %) zawartości białka ogólnego i lizyny w zbożach
Niższa lub wyższa zawartość białka i lizyny w zbożach1 |
EM (MJ) |
Białko ogólne (%) |
Lizyna (g/kg paszy) |
Stosunek białka do EM2 |
Gram na 1000 kcal EM3 |
|
Białko ogólne |
Lizyna |
|||||
100 % |
13,06 |
13,91 |
7,71 |
1,0651 |
44,6015 |
2,4722 |
– 5 % |
13,06 |
13,41 |
7,55 |
1,0266 |
42,9887 |
2,4215 |
– 10 % |
13,06 |
12,90 |
7,39 |
0,9877 |
41,3598 |
2,3692 |
+ 5 % |
13,06 |
14,42 |
7,87 |
1,1040 |
46,2304 |
2,5244 |
+ 10 % |
13,06 |
14,92 |
8,03 |
1,1425 |
47,8432 |
2,5751 |
1 Skład paszy: pszenica 40%, jęczmień 40 %, żyto 10 %, koncentrat 10%.
2 Stosunek białka ogólnego (w %) do energii metabolicznej (MJ)
3 1 MJ = 238,8 kcal
Opr.: aconar