lek. wet. Paweł Wróbel

Specjalista Chorób Trzody Chlewnej i Rozrodu Zwierząt

Zaburzenia laktacji – zespół PDS

Termin PDS Postpartum Dysgalactia Syndrome – poporodowe zaburzenia laktacji właściwie zastąpił jeszcze do niedawna używany skrót MMA (Mastitis Metritis Agalactia) określający w mowie potocznej bezmleczność u loch. Termin PDS jest terminem dużo bardziej ogólnym i w odróżnieniu od MMA wskazuje na wieloczynnikowość problemów z mlecznością u loch i wskazuje, że problemom laktacyjnym nie zawsze towarzyszy mastitis – zapalenie wymienia i metritis – zapalenie macicy.

Spośród wielu potencjalnych czynników prowadzących do zaburzeń w produkcji i/lub wydzielaniu mleka na plan pierwszy wysuwają się czynniki infekcyjne oraz te, które promują czynniki infekcyjne do nadmiernego mnożenia się i wywierania presji zakaźnej na świnie.

Zaburzenia laktacyjne mogą być wywołane przez szereg mikroorganizmów, jednak główną rolę patologiczną w tych procesach pełnią bakterie. Spośród olbrzymiej ilości potencjalnie szkodliwych bakterii izoluje się głównie te należące do rodzin:

– Enterobacteriaceae – gdzie kluczowym przedstawicielem jest Escherichia coli – pałeczka okrężnicy, ale i Klebsiella pneumoniae oraz Enterobacter aerogenes,

– Staphylococcaceae – gronkowce – głównie Staphylococcus aureus – gronkowiec złocisty i Staphylococcus epidermidis – gronkowiec skórny,

– Streptococcaceae – paciorkowce – głównie Streptococcus equisimilis, Streptococcus agalactiae, Streptococcus dysgalactiae,

– Enterococcaceae – enterokoki – z Enterococcus faecalis i Enterococcus faecium.

Według wielu autorów, jak i obserwacji własnych, wynika, że to wszędobylska pałeczka okrężnicy – E. coli jest najistotniejszym czynnikiem bakteryjnym, który może prowadzić do zaburzeń laktacji u świń (do 70% przypadków terenowych). Pomimo dość obco brzmiących nazw pozostałych, potencjalnie szkodliwych bakterii, ich obecność w środowisku i/lub na skórze, w pochwie, czy w jamie ustnej świń jest rzeczą wręcz normalną. Większość z wymienionych bakterii nie jest bezwzględnie chorobotwórcza dla świń, tj. ich obecność nie jest jednoznaczna z wystąpieniem choroby. Spadek odporności zwierząt, związany na przykład ze stresem porodowym i/lub nadmierne namnożenie się potencjalnie szkodliwych bakterii w środowisku i/lub organizmie samego zwierzęcia może (ale nie musi) prowadzić do wystąpienia objawów chorobowych.