Skróty wybranych artykułów

Zygmunt Pejsak

 Uniwersyteckie Centrum Medycyny Weterynaryjnej UJ-UR w Krakowie

  Zakażenia koronawirusowe – problem rozwiązywany przez lekarzy weterynarii i producentów zwierząt od dziesięcioleci

Świat z ogromnym zainteresowaniem, niepokojem i wręcz trwogą przygląda się koronawirusom, po tym jak zaczęły docierać z Chin do powszechnej wiadomości informacje dotyczące tego czynnika patogennego dla ludzi.

  Pod koniec roku 2019 pojawił się w tym kraju tajemniczy wirus, który wywołał epidemię zapalenia płuc u ludzi w prowincji Hubei, w liczącym około 11 milionów ludzi mieście Wuhan. Epidemia, w stosunkowo krótkim czasie, objęła swoim zasięgiem większość krajów świata, w tym Europy, która w połowie marca stała się epicentrum choroby. Światowa organizacja zdrowia ludzi uznała, że zakażenia tym koronawirusem przybrały charakter pandemii. Choroba występuje już u ludzi zamieszkałych na wszystkich kontynentach.

 Badacze chińscy przez kilka pierwszych tygodni epidemii nie mogli zidentyfikować czynnika patogennego. Ostatecznie stwierdzono, że przyczyną szybkiego szerzenia się epidemii w populacji ludzi jest nowy typ koronawirusa. Aktualna, oficjalna nazwa tego czynnika zakaźnego to SARS-CoV-2 (Severe Acute Respiratory Syndrome – Corona Virus). Choroba ludzi wywoływana przez ten drobnoustrój określna jest nazwą COVID-19 (Corona Virus Disease 19; ostatni człon nazwy – 19 pochodzi od roku 2019, kiedy to po raz pierwszy ją zdiagnozowano).

 Koronawirusy swoją nazwę zawdzięczają specyficznej budowie – w obrazie z mikroskopu elektronowego, bo przypominają koronę. Wirusy te występują powszechnie w przyrodzie i uważa się, że odpowiedzialne są za około 30% tzw. chorób przeziębieniowych u ludzi. Według ekspertów wszyscy zakażamy się niepatogennymi koronawirusami kilka razy w roku…

Leopold Tupalski

Sterowanie w systemach wentylacji

Zapewnienie wydajnej wentylacji w chlewni jest jednym z czynników decydujących o produkcyjności trzody. W zadaniu tym może pomóc szeroka gama wyspecjalizowanych sterowników, które mogą też okazać się przydatne firmom wdrażającym systemy wentylacji w budynkach inwentarskich.

Temat wentylacji, kluczowej dla utrzymania odpowiedniego dla produkcji zwierzęcej mikroklimatu, gościł już na łamach „Trzody Chlewnej”. Przywołać można w tym miejscu choćby artykuł „Wentylacja w budynkach inwentarskich”, opublikowany w numerze 1/2016. W opracowaniu tym zawarto wymagania dotyczące składu powietrza i zalecenia odnośnie temperatury dla poszczególnych grup zwierząt. Przedstawiono w nim także rolę, rodzaje wentylacji i tryby jej pracy, wraz z omówieniem wybranych urządzeń. Wspomnieć też należy artykuł „Zapotrzebowanie na świeże powietrze, czyli wentylatory w chlewni” autorstwa dra inż. Witolda Wardala, który to tekst znalazł się w wydaniu 12/2016. Wracając do tematu wentylacji, warto bliżej się przyjrzeć urządzeniom i systemom sterowania stosowanym w tym obszarze.

Sterowanie i jego rodzaje

 Dziś, wręcz na każdym kroku, można spotkać się z jakąś formą sterowania. Z pewnością wiele osób intuicyjnie i trafnie rozumie też znaczenie tego pojęcia. Sterowanie można określić jako oddziaływanie na wybrany obiekt lub proces w celu uzyskania zamierzonego efektu, wynikającego z właściwości przedmiotu sterowania. Rozróżnia się przy tym sterowanie w układzie otwartym, w którym sygnały wejściowe nie są porównywane z wyjściowymi, a także w układzie zamkniętym, ze sprzężeniem zwrotnym. Ten drugi sposób sterowania, bardziej rozbudowany, jest określany mianem regulacji. Jest on o tyle korzystny, iż pozwala na korygowanie nastaw na wejściu, adekwatnie do zmian stanu na wyjściu…

Krzysztof Lipiński

Katedra Żywienia Zwierząt i Paszoznawstwa

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Znaczenie zakwaszaczy w żywieniu prosiąt

Z uwagi na istotną rolę mikroflory przewodu pokarmowego w utrzymaniu zdrowia i wysokiej produkcyjności świń wzrasta zainteresowanie kwasami organicznymi jako dodatkami paszowymi, które oddziałują na mikroorganizmy zamieszkujące przewód pokarmowy (Suiryanrayna, Ramana 2015, Tugnoli i in. 20202). Są one stosowane w żywieniu świń od ponad 50 lat, aczkolwiek mechanizm działania tych dodatków paszowych nie jest do końca poznany. Ponadto pojawiają się nowe kwasy organiczne oraz technologie ich stosowania.

Ważne znaczenie w prawidłowej równowadze mikrobiologicznej przewodu pokarmowego odgrywa pH treści żołądka i jelit. Odczyn treści przewodu pokarmowego zmienia się na całej jego długości. Uwalnianie kwasu solnego w żołądku zmienia pH jego treści, co ma duży wpływ na funkcjonowanie całego przewodu pokarmowego. U dorosłych świń pH treści żołądka wynosi 2,5-4,0, a u odsadzonych prosiąt typowe wartości pH to 4,5-7,0. Niskie pH jest wymagane do zainicjowania procesu trawienia białka przez pepsynę oraz hamowania wzrostu bakterii. Odczyn jelita cienkiego wynosi od 4,5 do 6,5. W jelicie grubym pH wzrasta i kształtuje się na poziomie 6-8. Wyższe pH faworyzuje rozwój bakterii. Niestrawiona pasza jest fermentowana do kwasu mlekowego i lotnych kwasów tłuszczowych – LKT (octowy, propionowy, masłowy). Lotne kwasy tłuszczowe są źródłem energii dla komórek nabłonka jelit oraz modyfikują aktywność motoryczną przewodu pokarmowego. Uczestniczą ponadto w utrzymaniu bariery śluzówkowej oraz hamują rozwój patogenów…

Piotr Kołodziejczyk, Aneta Kołodziejczyk

Gniezno

Monitoring serologiczny – element oceny statusu zdrowotnego stada

Współczesny system produkcji trzody chlewnej wymaga od hodowców szerokiej wiedzy oraz wypracowania optymalnych schematów postępowania ze stadem na każdym etapie produkcji.

Nowoczesna hodowla to nie tylko nowe, perfekcyjnie wyposażone budynki oraz precyzyjnie opracowany program żywieniowy, to przede wszystkim właściwe zarządzanie fermą, wprowadzanie nowoczesnych technologii produkcji, odpowiednia organizacja stada, przestrzeganie zasad bioasekuracji oraz dobrze przygotowany program profilaktyczny.

Jednym z ważniejszych elementów uzyskania wysokiej efektywności produkcji jest monitoring statusu zdrowotnego stada.

Monitoring, czyli regularna obserwacja i systematyczna kontrola stanu zdrowia zwierząt jest pojęciem bardzo rozległym. Obejmuje nie tylko codzienną ocenę stanu klinicznego zwierząt, dzięki której możemy wychwycić kaszel, kulawiznę lub biegunkę, ale także analizę wskaźników produkcyjnych fermy, takich jak zmniejszenie przyrostów masy ciała, osłabienie apetytu, spadek skuteczności krycia, wzrost odsetka martwo urodzonych prosiąt, czy też wzrost odsetka padnięć. Dużo informacji o stanie zdrowia stada dostarcza również badanie sekcyjne zwierząt padłych lub poddanych ubojowi diagnostycznemu oraz badanie poubojowe przeprowadzane w rzeźni. Analiza zmian anatomopatologicznych z jednej strony pozwala na stwierdzenie chorób aktualnie występujących w stadzie, z drugiej zaś może ułatwić diagnozowanie schorzeń przewlekłych, w oparciu o towarzyszące im zmiany przetrwałe…

Piotr Nowak

Katedra Żywienia Zwierząt

Wydział Medycyny Weterynaryjnej i Nauk o Zwierzętach

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Istota stosowania surowców mlecznych w żywieniu trzody chlewnej

Produkty uboczne przemysłu mleczarskiego w żywieniu świń można skutecznie wykorzystywać jako surowce paszowe. Niektóre z nich są doskonałymi komponentami i w zestawieniu z innymi materiałami paszowymi mogą stanowić bardzo dobrą paszę, w szczególności dla zwierząt młodych.

Najważniejszymi produktami ubocznymi pochodzącymi z przetwórstwa mlecznego są mleko odtłuszczone i serwatka. Należy jednak pamiętać, że korzystne efekty uzyska się tylko wtedy, gdy pasze będą prawidłowo zestawione i zbilansowane pod względem zawartości poszczególnych składników pokarmowych. Im dokładniej zbilansowana będzie przygotowana we własnym zakresie mieszanka pełnoporcjowa, tym efektywniej będzie wykorzystana przez zwierzęta.

W celu odpowiedniego zbilansowania należy dostosować ilość poszczególnych komponentów paszowych tak, aby suma zawartych składników pokarmowych możliwie dokładnie pokrywała dobowe zapotrzebowanie na nie dla danego zwierzęcia. Pierwsze pasze przeznaczone dla prosiąt muszą zawierać komponenty o wysokiej strawności, wysokiej wartości odżywczej i smakowitości. Oprócz wielu dodatków stosowanych w mieszankach dla najmłodszych świń, ważne jest, aby zawierały one surowce mleczne, będące źródłem laktozy, która jest przez niedojrzały jeszcze system wydzielania enzymów bardzo dobrze trawiona. Im więcej produktów mlecznych w paszy, tym bardziej jest ona zbliżona do mleka lochy, które zawiera około 5% laktozy. Dostarcza ona blisko 40% energii potrzebnej prosiętom…