Uncategorized

Aktualne zagrożenia dla rynku trzody chlewnej w kontekście nowych przypadków ASF oraz ich ekonomicznych skutków były głównymi tematami rozmów przedstawicieli Krajowej Rady Wieprzowiny z ministrem rolnictwa Stefanem Krajewskim.

W związku z sytuacją, którą jako producenci i hodowcy doskonale znacie, zdecydowałem się wystąpić do Komisji Europejskiej z wnioskiem o nadzwyczajną pomoc dla rynku trzody chlewnej w Polsce. Jeśli będzie na to zgoda, środki byłyby dostępne w 2026 roku. Przypomnę, że w całym mijającym roku resort rolnictwa na odszkodowania wyasygnował już ponad 2 mld złotych – powiedział na spotkaniu z hodowcami i przedstawicielami Krajowej Rady Wieprzowiny minister Stefan Krajewski.

W dyskusji o możliwych mechanizmach pomocowych, hodowców trzody chlewnej reprezentował Janusz Terka, rolnik i przewodniczący NSZZ Solidarność Rolników Indywidualnych Regionu Piotrkowskiego. Hodowca  zaapelował o utworzenie stałego zespołu rolników, myśliwych i naukowców, którego zadaniem byłoby stworzenie standardów skutecznej walki z wirusem ASF.

– Mamy szanse dokonać przełomu w walce z ASF. Chcemy w ramach zespołu stałego zaproponować współpracę służb, rolników, myśliwych i środowisk naukowych, tak aby  wspólnie z ministerstwem rolnictwa wypracować nowe schematy działań na wypadek kolejnych zagrożeń. Z ASF walczymy w Polsce już od 11 lat i walczymy nieskutecznie – mówił w trakcie dyskusji Janusz Terka.

Wśród postulatów zgłaszanych przez członków Krajowej Rady Wieprzowiny pojawiły się także sugestie wprowadzenia nowych mechanizmów odszkodowań dla rolników prowadzących gospodarstwa na terenach wyznaczanych stref. Chociaż hodowle nie są bezpośrednio dotknięte występowaniem wirusa ASF, jednak lokalizacja gospodarstw na obszarach objętych sankcjami skutkuje olbrzymimi stratami finansowymi i brakiem kwalifikacji do ubiegania się o odszkodowania.

Jak wskazywali uczestnicy spotkania, skuteczną pomocą dla takich hodowców byłoby rozszerzenie odszkodowań i rekompensat, w tym wprowadzenie mechanizmu dopłat z tytułu utraconego dochodu.

Rolnicy zwrócili również uwagę na nieuczciwe praktyki zakładów przetwórczych, które wykorzystując trudną sytuację hodowców, obniżają ceny żywca w skupach. Jak wskazali, UOKiK odmówił wszczęcia postepowania w tej sprawie, ale kolejna interwencja, którą planują w najbliższym czasie będzie wsparta również przez ministra rolnictwa Stefana Krajewskiego, który potwierdził rekomendacje dla przygotowywanego wniosku i zaproponował kolejne robocze spotkania służące wypracowywaniu modelu wspólnych działań.

Nowymi regulacjami powinny być objęte formy rolniczego dokumentowania utraconego dochodu oraz zasady kontroli bioasekuracji, którą prowadzi inspekcja weterynaryjna. Jak wskazał minister, na szerokiej międzyresortowej płaszczyźnie powinny być dyskutowane również pilne regulacje służące redukcji populacji dzików oraz zasady wprowadzania ochrony funkcji produkcyjnych wsi, zapisanych w ustawie procedowanej aktualnie przez resort rolnictwa.

Zdjęcia

Zgłoszenie konsumenta, szybka reakcja inspekcji i jednoznaczne ustalenia – działania Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz IJHARS przyniosły efekt. Wiadomo już, że szynka oznaczona logo „Produkt Polski” wbrew etykiecie nie była hiszpańska a polska. Kontrole potwierdziły, że zakwestionowana szynka wieprzowa sprzedawana w jednym ze sklepów sieci Lidl została wyprodukowana z mięsa pochodzącego z Polski, a stwierdzona nieprawidłowość dotyczyła wyłącznie błędu na etapie etykietowania w zakładzie przetwórczym.

Oznaczenie pochodzenia żywności musi być rzetelne i wiarygodne. Dlatego każdy sygnał od konsumentów traktujemy poważnie i każdorazowo sprawdzamy go w terenie – tak, aby chronić interes kupujących i uczciwych producentów – podkreśla minister rolnictwa i rozwoju wsi Stefan Krajewski.

Od ubiegłego tygodnia Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych prowadziła działania kontrolne w związku ze zgłoszeniem konsumenckim. Po potwierdzeniu, że w jednym ze sklepów sieci Lidl do sprzedaży trafiła szynka wieprzowa oznakowana sprzecznymi informacjami o pochodzeniu, IJHARS ustaliła producenta i niezwłocznie przeprowadziła kontrolę w zakładzie przetwórczym.

Analiza dokumentacji dotyczącej zakwestionowanej partii wykazała, że użyte do produkcji mięso pochodziło z Polski. Nieprawidłowość miała charakter formalny i była wynikiem błędu na linii produkcyjnej, który polega na zastosowaniu niewłaściwej etykiety.

– W zdecydowanej większości przypadków kontrole potwierdzają, że produkty oznaczane jako „Produkt polski” spełniają wymagania. Tam jednak, gdzie pojawiają się nieprawidłowości, reagujemy stanowczo i konsekwentnie, bo wiarygodność tego oznaczenia jest kluczowa dla konsumentów i producentów – zaznacza Dorota Bocheńska, Główny Inspektor IJHARS.

Jednocześnie IJHARS zakwalifikowała stwierdzoną nieprawidłowość jako zafałszowanie żywności w rozumieniu obowiązujących przepisów. Wobec producenta i sprzedającego wszczęte zostaną postępowania administracyjne, których celem będzie wymierzenie stosownych kar. Podawanie w oznakowaniu żywności niezgodnych z prawdą informacji o pochodzeniu stanowi naruszenie przepisów i podważa zaufanie konsumentów do rynku.

Inspekcja przypomina, że odpowiedzialność za prawidłowe oznakowanie żywności ponoszą wszystkie podmioty uczestniczące w łańcuchu dystrybucji – producenci, importerzy, dystrybutorzy oraz sprzedawcy. Urzędowa kontrola ma na celu nie tylko egzekwowanie przepisów, ale również wspieranie przedsiębiorców w prawidłowym stosowaniu obowiązujących regulacji i zapobieganiu błędom.

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz IJHARS dziękują konsumentom za czujność i zgłaszanie wątpliwości. Współpraca instytucji kontrolnych, przedsiębiorców i klientów, ale też samych rolników jest kluczowa dla zapewnienia rzetelnego oznakowania produktów, wysokiej jakości żywności i uczciwych warunków funkcjonowania rynku rolno-spożywczego.

Do ponad 1,17 mln rolników trafiło w 2025 roku łącznie ok. 11,5 mld zł wsparcia w ramach zaliczek. – To wyraźnie więcej niż w kampaniach 2023 i 2024, a środki były przekazywane sprawnie i bez zakłóceń dzięki naprawie systemów informatycznych oraz usprawnieniu organizacji obsługi wniosków – podsumował w Sejmie minister rolnictwa Stefan Krajewski.

Skuteczna organizacja wypłat i realna poprawa względem poprzednich lat

Jednym z najważniejszych zadań w 2025 roku było uporządkowanie systemu wypłat. Po problemach z poprzednich lat naprawiliśmy systemy informatyczne i usprawniliśmy procesy obsługi wniosków, co przełożyło się na wyraźne przyspieszenie przekazywania środków do rolników.

Zależało nam na tym, żeby pieniądze trafiały na konta beneficjentów jak najszybciej. Rok 2025 był inny niż 2024 – naprawiliśmy systemy i dziś ten proces przebiega sprawnie

– zaznaczył minister.

Efektem tych działań było sprawne rozpoczęcie wypłat już w pierwszym możliwym terminie przewidzianym przepisami Unii Europejskiej oraz objęcie wsparciem niemal wszystkich corocznych schematów pomocy.

Większa skala zaliczek i realne wsparcie dla poszkodowanych

Zaliczki na poczet płatności bezpośrednich przekazywaliśmy w maksymalnej wysokości dopuszczonej przepisami Unii Europejskiej – do 70 proc. należnych kwot. W pierwszej kolejności środki trafiały do gospodarstw dotkniętych skutkami niekorzystnych zjawisk pogodowych, w tym do rolników z rejonu Żuław.

Łącznie z tytułu zaliczek i płatności obszarowych do rolników trafiło ok. 11,5 mld zł, co potwierdza wyraźny wzrost skali wsparcia w porównaniu z poprzednimi latami. Od początku grudnia kontynuujemy wypłaty płatności końcowych oraz realizację corocznych działań obszarowych w ramach drugiego filaru wspólnej polityki rolnej.

Inwestycje, KPO i zamknięcie PROW

Równolegle realizujemy szeroki zakres działań inwestycyjnych, w tym finansowanych z Krajowego Planu Odbudowy – m.in. w obszarze przetwórstwa rolno-spożywczego oraz magazynowania i przechowalnictwa produktów rolnych. Tam, gdzie było to możliwe, elastycznie przesuwaliśmy środki na działania, które cieszyły się największym zainteresowaniem rolników.

W 2025 roku zakończyliśmy także pełne rozliczenie Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014–2020, zamykając jeden z kluczowych programów wsparcia dla polskiej wsi.

Kredyty jako uzupełnienie systemu pomocy

W odpowiedzi na trudną sytuację rynkową ważnym elementem wsparcia stały się preferencyjne kredyty obrotowe z niskim oprocentowaniem. Już po uruchomieniu pierwszej puli środków okazało się, że zainteresowanie rolników znacząco przekraczało pierwotne założenia.

Rolnicy są mocno zainteresowani tymi kredytami. Dlatego, widząc skalę potrzeb, wystąpiłem do Komisji Europejskiej o zgodę na uruchomienie dodatkowych środków

– podkreślił minister rolnictwa i rozwoju wsi Stefan Krajewski.

Pierwotnie na ten cel przeznaczono 750 mln zł, jednak po szybkim wyczerpaniu limitów – z inicjatywy ministra – pula środków została zwiększona do ok. 2,2 mld zł. Na początku grudnia, dzięki uruchomieniu środków z odblokowanych gwarancji, limit został zwiększony po raz kolejny, co pozwoliło w odpowiedzi na realne potrzeby rolników  rozszerzyć akcję kredytową do łącznej kwoty ok. 2,9 mld zł.

Resort zapowiada, że ze względu na utrzymujące się potrzeby finansowe gospodarstw w przyszłym roku będzie rozważał uruchomienie kolejnych instrumentów, w tym kredytów konsolidacyjnych, które umożliwią rolnikom uporządkowanie zobowiązań zaciągniętych w różnych bankach.

Tylko do 19 grudnia 2025 r. można się ubiegać o wsparcie na inwestycje w gospodarstwach zwiększające konkurencyjność w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa miała w swojej ofercie tę interwencję, ale obecny nabór różni się zakresem od ubiegłorocznego. Wnioski o dofinansowanie przedsięwzięć z obszaru A oraz D przyjmowane są za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych ARiMR, dotychczas do Agencji wpłynęło ich 1150.

Tegoroczny nabór obejmuje inwestycje w zakresie rolnictwa precyzyjnego w budynkach lub budowlach służących do prowadzenia produkcji zwierzęcej (obszar A) i te dotyczące maszyn do zbioru (obszar D). 

Beneficjentami wsparcia w obszarze A mogą być rolnicy (osoby fizyczne i prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, wspólnicy spółki cywilnej). Natomiast pomoc z obszaru D skierowana jest do grup rolników, które składają się z co najmniej trzech osób. W obu przypadkach powierzchnia prowadzonego gospodarstwa nie może przekraczać 300 ha, a jego wielkość ekonomiczna musi wynosić od 25 tys. do 250 tys. euro. Rolnicy muszą również wykazać przychód ze sprzedaży produktów wytworzonych w gospodarstwie na poziomie minimum 75 tys. zł oraz nie mogą prowadzić działalności jedynie w celach naukowo-badawczych.

W każdym z obszarów dofinansowanie może wynieść nawet 300 tys. zł. Przy czym refundacją objętych jest standardowo 45 proc. kosztów kwalifikowalnych, a 65 proc. – jeśli chodzi o rolników, którzy nie ukończyli 41. roku życia.

Wnioski za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych ARiMR są przyjmowane od 20 listopada do 19 grudnia 2025 r. Do tej pory Agencja zarejestrowała 1150 takich deklaracji, w zdecydowanej większości dotyczących wsparcia inwestycji z obszaru A.

Warto skorzystać z nagrania szkolenia online, podczas którego eksperci z ARiMR omówili zasady przyznawania pomocy oraz wypełniania wniosków

Wideo

Obszar A – więcej informacji

Obszar D – więcej informacji

Zdjęcia: Agnieszka Kuczerska i Adobe Stock

Do 22 grudnia 2025 r. zrzeszenia producentów, które wytwarzają produkty w ramach unijnych lub krajowych systemów jakości żywności, mogą się starać o wsparcie na rozwój współpracy. Na ten cel grupa rolników może uzyskać środki w wysokości 680 tys. zł, dlatego warto dopracować dokumentację i złożyć wniosek za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych ARiMR. Nabór finansowany jest z budżetu Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027.

O pomoc mogą się starać m.in. grupy producentów rolnych, spółdzielnie, stowarzyszenia, organizacje producentów i konsorcja, które wytwarzają na terytorium Polski produkty w ramach unijnych lub krajowych systemów jakości żywności. Zrzeszenie producentów musi się składać minimum z 5 członków – rolników lub przetwórców – a przynajmniej 4 z nich musi wytwarzać produkty rolne lub środki spożywcze w ramach systemów jakości żywności. Zainteresowani skorzystaniem z tego wsparcia muszą również opracować i zrealizować plan współpracy na 4 lata oraz udokumentować roczną wartość sprzedaży wytwarzanych produktów na poziomie minimum 40 tys. zł brutto.

Wysokość i forma wsparcia zależy od obszaru, na skorzystanie z którego zdecydowało się zrzeszenie producentów. W ramach obszaru A można otrzymać pomoc ryczałtową w wysokości 120 tys. zł za każdy z 4 etapów operacji. Jeśli chodzi o obszar B, można liczyć na refundację do 70 proc. kosztów kwalifikowalnych. Maksymalna kwota dofinansowania w ramach niego to 200 tys. zł w całym okresie realizacji wspieranego przedsięwzięcia. Łącznie można się ubiegać o 680 tys. zł.

Wnioski można składać od 30 października do 22 grudnia 2025 r. za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych ARiMR. Dotychczas 3 zrzeszenia producentów zainteresowane są uzyskaniem wsparcia.

Więcej informacji – otwórz

Zdjęcie: AdobeStock