Bieżąca sytuacja na rynku zbóż – na rynku unijnym i krajowym, w kontekście wpływu aktualnych warunków atmosferycznych na wielkość tegorocznych zbiorów – to tematyka wczorajszego spotkania sekretarza stanu Michała Kołodziejczaka z przedstawicielami branży.
Sytuacja na rynku unijnym
Wstępne prognozy Komisji Europejskiej wskazują, że produkcja zbóż w Unii Europejskiej wzrośnie o ok. 10 proc., w porównaniu z sezonem 2024/2025. Wpływ na tegoroczne zbiory będzie miała dalsza sytuacja pogodowa w niektórych regionach UE, które dziś są zagrożone suszą. Ponadto rynek unijny, podobnie jak rynki światowe, jest pod wpływem sytuacji geopolitycznej powodującej dużą zmienność w notowaniach giełdowych.
Sytuacja na rynku krajowym
Rynkowa podaż ziarna w Polsce pozostaje uszczuplona, a gospodarstwa posiadające powierzchnie magazynowe wciąż dysponują zapasami zbóż. Prace polowe oraz obawy o brak opadów powodują, że wielu rolników niechętnie sprzedaje ziarno, przewidując niższe zbiory w nadchodzącym sezonie.
Należy zaznaczyć, że warunki przechowywania zboża wpływają na jego późniejszą jakość i możliwe zanieczyszczenie związane z obecnością szkodników.
Wstępna ocena przezimowania upraw w 2025 r. zostanie opublikowana przez Główny Urząd Statystyczny 30 kwietnia 2025 r.
Warunki agrometeorologiczne
Zgodnie z informacją Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowego Instytutu Badawczego wyniki modelowania i pomiary wilgotności gleby wskazują na deficyt wody w profilu glebowym. To efekt niskiej sumy opadów atmosferycznych w lutym i w marcu oraz deficytu opadów w kwietniu.
Na obecnym etapie wegetacji nic nie wskazuje na straty w plonach zbóż ozimych i rzepaku. Warunki przezimowania tych roślin oceniane są jako korzystne.
Zespół Zarządzania Kryzysowego MRiRW, koordynujący działania zabezpieczające przed transmisją wirusa pryszczycy na terytorium RP – najważniejsze informacje:
W Polsce nie odnotowano żadnego ogniska pryszczycy. Wszystkie przypadki budzące wątpliwości sprawdzane są przez służby w procesie ciągłym.
Sytuacja epidemiologiczna na Słowacji i Węgrzech pozostaje stabilna. Węgierskie służby weterynaryjne poinformowały, że zakończyły ubój zwierząt w ostatnim ognisku oraz przeprowadziły badania w 1211 gospodarstwach i pośród 717 zwierząt wolno żyjących. Łącznie wykonano 20 023 testów PCR i 65 245 testów ELISA – wszystkie z wynikami ujemnymi.
W Polsce kontynuowane są działania prewencyjne i edukacyjne – kolejne materiały informacyjne, dotyczące zasad bioasekuracji, przekazywane są rolnikom i hodowcom przez Ośrodki Doradztwa Rolniczego (ODR), Wojewódzkie Inspektoraty Weterynarii oraz Izby Rolnicze.
Wojewodowie w całym kraju identyfikują i weryfikują miejsca potencjalnych grzebowisk. Do tego zadania zaangażowano również Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, który analizuje nieruchomości i zasoby należące do Skarbu Państwa.
Mamy dla Państwa dobre wiadomości. Dzięki wspólnym wysiłkom pozostajemy krajem wolnym od pryszczycy, a od 4 kwietnia nie odnotowano nowych ognisk u naszych południowych sąsiadów. Ponadto, w kwestii wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI), Komisja Europejska zaakceptowała krajowe środki walki z chorobą i odstąpiła od wprowadzenia restrykcji przeciwko Polsce – poinformował minister rolnictwa i rozwoju wsi Czesław Siekierski podczas dzisiejszej konferencji prasowej. Uczestniczyli w niej także sekretarz stanu Jacek Czerniak, główny lekarz weterynarii Krzysztof Jażdżewski oraz dyrektor Departamentu Bezpieczeństwa Żywności i Weterynarii Wojciech Wojtyra.
– Pryszczyca i grypa ptaków to tematy, które ostatnio każdego dnia, od rana do wieczora, dominowały w naszej pracy. Pracowaliśmy intensywnie w różnych zespołach – powiedział minister Czesław Siekierski.
Zapobiegamy pryszczycy – skuteczne działania prewencyjne
– Robimy i będziemy robić wszystko, co tylko jest możliwe, w kwestii ochrony granic oraz edukacji rolników – podkreślił szef resortu rolnictwa.
– Minister Siekierski podpisywał krajowe rozporządzenia wyprzedzające, które obowiązywały do momentu wejścia w życie decyzji wykonawczych Komisji Europejskiej. Wszystkie służby działają wspólnie, komunikujemy się codziennie i edukujemy rolników oraz społeczeństwo. Koordynacja działań była i jest bardzo dobra. Powstał plan strategiczny na „godzinę zero”, która, miejmy nadzieję, nigdy nie nadejdzie – dodał wiceminister Jacek Czerniak.
Przypomnijmy: codziennie odbywają się spotkania Zespołu Zarządzania Kryzysowego MRiRW, koordynującego działania zabezpieczające przed transmisją wirusa pryszczycy na terytorium RP. Materiały informacyjno-edukacyjne zostały przekazane do lokalnych Służb Weterynaryjnych, Ośrodków Doradztwa Rolniczego i Izb Rolniczych, które dystrybuują je wśród hodowców i rolników. Materiały te są dostępne także w wersji elektronicznej, na stronie internetowej MRiRW, w zakładce „Pryszczyca”.
Do działań prewencyjnych należy również rozmieszczenie przy drogach tablic informacyjnych, kierujących transport zwierząt i produktów pochodnych na wybrane przejścia graniczne.
– Transport zwierząt ze Słowacji i Węgier odbywa się wyłącznie przez wytypowane do tego celu 7 przejść granicznych – poinformował minister Siekierski.
Odpowiadając na pytanie, do kiedy będą utrzymane restrykcje Komisji Europejskiej w przypadku braku nowych ognisk, główny lekarz weterynarii Krzysztof Jażdżewski wyjaśnił, że ograniczenia będą utrzymane do 25 maja 2025 r., ale Polska utrzyma kontrole na granicach dłużej.
Walczymy z wirusem grypy ptaków – sukces polskich negocjacji z KE
Zgodnie z danymi z 16 kwietnia 2025 r. w bieżącym roku w Polsce stwierdzono 79 ognisk wirusa HPAI u drobiu, w których utrzymywanych było łącznie 6,85 mln sztuk zwierząt.
Jak poinformowali minister Czesław Siekierski oraz główny lekarz weterynarii Krzysztof Jażdżewski, na początku kwietnia 2025 r. Komisja Europejska, w związku z niepokojącą sytuacją epizootyczną w odniesieniu do HPAI w Polsce, zaplanowała uruchomienie procedury z art. 259 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/429, tj. przyjęcia wobec Polski nadzwyczajnych środków w związku z poważnym ryzykiem rozprzestrzenienia się choroby.
Przedstawione przez KE środki nadzwyczajne miałyby dotyczyć zakazu zasiedlania obiektów inwentarskich, w których komercyjnie utrzymywany jest drób na terenie województw: wielkopolskiego, łódzkiego, kujawsko-pomorskiego, mazowieckiego oraz warmińsko-mazurskiego oraz ograniczeń w przemieszczaniu drobiu z wyjątkiem przemieszczenia do rzeźni. Na tym obszarze znajdują się zakłady produkujące drób, stanowiące 50 proc. polskiego potencjału produkcyjnego.
W wyniku negocjacji z KE prowadzonych przez Głównego Lekarza Weterynarii, przy ciągłym zaangażowaniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, oraz dzięki przedstawieniu Komisji 13 kluczowych kierunków działań ze strony Polski, uzgodnionych z przedstawicielami wiodących związków branży drobiarskiej oraz producentów drobiu i jaj – KE odstąpiła od uruchomienia procedury z art. 259.
Polski plan zakłada m.in. zwiększenie obszaru zagrożonego (o dodatkowe 5 km), wydłużenie czasu między zasiedleniem obiektów, zmniejszenie zagęszczenia kurników oraz specjalne zasady dotyczące osób obsługujących.
– Te krajowe restrykcje wygasną 13 maja 2025 r., jeśli w Polsce nie będzie nowych ognisk grypy ptaków – poinformował Krzysztof Jażdżewski.
Główny Lekarz Weterynarii dodał, że wygaszanie ognisk jak dotąd kosztowało Polskę setki milionów złotych i zabicie prawie 7 mln sztuk drobiu.
– Dzięki odstąpieniu KE od restrykcji sektor drobiarski w Polsce będzie mógł dalej funkcjonować. Zarazem jednak rozpoczęliśmy ważne rozmowy dotyczące stworzenia takich warunków produkcji drobiu, które ograniczałyby możliwość rozprzestrzeniania się wirusa grypy ptaków. Kluczowe i niezbędne jest stosowanie bioasekuracji przez producentów drobiu. Wzmocnimy kontrole producentów w tym zakresie i zwiększymy wymogi. Koszty walki z grypą ptaków są za duże, żeby obciążały tylko budżet państwa – powiedział minister Siekierski.
Przypominamy, wszystkie dotychczasowe informacje nt. działań dot. zapobiegania pryszczycy dostępne są na stronie: www.gov.pl/web/rolnictwo/pryszczyca.
Prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, informuje o możliwości ubiegania się o pomoc finansową w formie kredytów preferencyjnych
W dniu 7 kwietnia 2025 r. na internetowej platformie aplikacyjnej Agencja udostępni współpracującym bankom na 2025 r. dodatkowe limity akcji kredytowej oraz środki na dopłaty do kredytów na sfinansowanie części kosztów inwestycji (z linii PR, RR, Z).
Łącznie udostępnione limity środków dla kredytów na sfinansowanie części kosztów inwestycji (linia: PR, RR, Z) wyniosą:
limit akcji kredytowej w wysokości 700 mln zł,
środki w kwocie 10 mln zł na dopłaty do oprocentowania w/w kredytów.
O kredyt rolnicy mogą ubiegać się w bankach – otwórz
Szczegółowe warunki i zasady udzielania kredytów są dostępne w zakładce „Pomoc krajowa” – otwórz
Rolnicy, w których gospodarstwach ubiegłoroczna susza wyrządziła szkody, mogą się ubiegać o wsparcie. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa uruchomiła 3 programy pomocy finansowej, które są prowadzone za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych ARiMR do 16 kwietnia 2025 r.
Szkody w wysokości co najmniej 15 proc. średniej rocznej produkcji roślinnej
Wsparcie dotyczy rodzin rolniczych i rolników niepozostających w związku małżeńskim, w których gospodarstwach szkody w 2024 r. – obliczone za pomocą publicznej aplikacji – wyniosły 15 lub więcej proc. średniej rocznej produkcji roślinnej i co najmniej 6 400 zł. Pula środków na ten cel wynosi 250 mln zł. Jeżeli nie będzie konieczności zastosowania współczynnika korygującego, kwota pomocy dla wnioskodawcy wyniesie 3000 zł. Wsparcie to nie przysługuje rolnikom ubiegającym się o dofinansowanie w ramach któregoś z ubiegłorocznych naborów wniosków o pomoc klęskową i tegorocznego, który dotyczy strat powyżej 30 proc. średniej rocznej produkcji roślinnej.
Szkody w wysokości ponad 30 proc. średniej produkcji roślinnej
Pomoc finansowa skierowana jest do producentów rolnych, w których gospodarstwach szkody w 2024 r. – obliczone za pomocą publicznej aplikacji – wyniosły powyżej 30 proc. średniej rocznej produkcji roślinnej. Stawki pomocy to:
3000 zł/ha upraw rolnych ze stratą co najmniej 70 proc. plonu;
2000 zł/ha upraw rolnych ze stratą co najmniej 50 proc. i mniej niż 70 proc. plonu;
1000 zł/ha upraw rolnych ze stratą co najmniej 30 proc. i mniej niż 50 proc. plonu.
Jeśli wnioskowana pomoc finansowa przekroczy budżet 80 mln zł, zostanie zastosowany współczynnik korygujący. Łączna wysokość wsparcia w przypadku pojedynczego rolnika nie może przekroczyć 80 proc. kwoty obniżenia dochodu a w przypadku gospodarstw na obszarach ONW – 90 proc. Pomoc finansowa tego rodzaju nie przysługuje rolnikom ubiegającym się o dofinansowanie w ramach któregoś z ubiegłorocznych naborów wniosków o pomoc klęskową i tegorocznego, który dotyczy co najmniej 15 proc. strat w średniej rocznej produkcji roślinnej.
Zwrot dwóch rat podatku rolnego w przypadku szkód powyżej 30 proc. średniej rocznej produkcji roślinnej
Dofinansowanie w postaci równowartości kwoty 3. i 4. raty ubiegłorocznego podatku rolnego przysługuje rolnikom, w których gospodarstwach szkody w 2024 r. – obliczone za pomocą publicznej aplikacji – wynoszą powyżej 30 proc. średniej rocznej produkcji roślinnej. Łączna wysokość wsparcia w przypadku pojedynczego rolnika nie może przekroczyć określonych limitów kwoty obniżenia dochodu.
