Uncategorized

Na razie do blisko 182 tys. rolników trafiło ponad 948 mln zł. To aktualny stan wypłat wsparcia dla producentów rolnych, w gospodarstwach których straty w uprawach spowodowane wystąpieniem w 2023 r. niekorzystnych zjawisk atmosferycznych wyniosły co najmniej 30 proc. średniej rocznej produkcji roślinnej.

Ubiegający się o to wsparcie właściciele gospodarstw, w których w 2023 r. szkody zostały wyrządzone przez suszę, grad, deszcz nawalny, ujemne skutki przezimowania, przymrozki wiosenne, powódź, huragan, piorun, obsunięcie się ziemi lub lawinę, mogą liczyć na otrzymanie pomocy w następującej wysokości:

• 1000 zł/ha* powierzchni upraw (w tym wieloletnich użytków zielonych, na których obsada bydła, owiec, kóz, koni lub gęsi wynosi co najmniej 0,3 DJP/ha), w przypadku których straty wyniosły co najmniej 70 proc. plonu;
• 500 zł/ha* powierzchni upraw (w tym wieloletnich użytków zielonych, na których obsada bydła, owiec, kóz, koni lub gęsi wynosi co najmniej 0,3 DJP/ha), w przypadku których straty wyniosły co najmniej 30 proc. i mniej niż 70 proc. plonu;
• 500 zł/ha powierzchni wieloletnich użytków zielonych (z obsadą bydła, owiec, kóz, koni lub gęsi poniżej 0,3 DJP/ha), w przypadku których straty wyniosły co najmniej 70 proc. plonu;
• 250 zł/ha powierzchni wieloletnich użytków zielonych (z obsadą bydła, owiec, kóz, koni lub gęsi poniżej 0,3 DJP/ha), na których szkody wyniosły co najmniej 30 proc. i mniej niż 70 proc. plonu.

Co istotne, w przypadku producentów rolnych nieposiadających polisy ubezpieczenia co najmniej 50 proc. powierzchni upraw rolnych (z wyłączeniem wieloletnich użytków zielonych) kwota wsparcia będzie pomniejszana o połowę.

*Nie dotyczy wieloletnich użytków zielonych, na których obsada bydła, owiec, kóz, koni lub gęsi wynosi mniej niż 0,3 DJP/ha oraz upraw drzew i krzewów owocowych lub truskawek, w przypadku których w 2023 r. wystąpiły szkody spowodowane przez przymrozki wiosenne, grad lub huragan.

Więcej informacji o zakończonym naborze – otwórz

Zdjęcie: Adobe Stock

Kto ubiegał się przyznanie dopłat bezpośrednich i obszarowych za 2024 rok, a posiada gospodarstwo o niewielkim areale, może rozważyć złożenie wniosku o przyznanie płatności dla małych gospodarstw. Nabór trwa do 2 września. Również w tym terminie można się ubiegać o przyznanie płatności do gruntów wyłączonych z produkcji.

Płatność dla małych gospodarstw

Wsparcie dotyczy rolników posiadających gospodarstwa o powierzchni do 5 ha użytków rolnych. Zastępuje ono wszystkie rodzaje płatności bezpośrednich, w tym ekoschematy. Kwota pomocy wyniesie równowartość 225 EUR/ha, czyli maksymalnie 1 125 EUR na gospodarstwo. Dodatkowo rolnicy ubiegający się o tę płatność będą mogli starać się o przyznanie przejściowego wsparcia krajowego (czyli uzupełniającą płatność podstawową lub płatność niezwiązaną do tytoniu) oraz płatności obszarowych w ramach II filaru WPR (czyli płatności ONW, ekologicznych, rolno-środowiskowo-klimatycznych, zalesieniowych) – pod warunkiem że spełniają warunki ich przyznania. Aby ubiegać się o płatność dla małych gospodarstw, należało najpierw starać się o przyznanie dopłat bezpośrednich. Dokumenty można złożyć i wycofać za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych do 2 września 2024 r. Dotychczas na ubieganie się o to wsparcie zdecydowało się 141 tys.  rolników.

Więcej informacji – otwórz

Grunty wyłączone z produkcji

Dofinansowanie jest przyznawane za wyłączenie z produkcji gruntów ornych, przy czym na gruntach tych obowiązuje zakaz prowadzenia produkcji rolnej (w tym zakaz wypasu i koszenia) oraz zakaz stosowania środków ochrony roślin. Co istotne, wsparcie to przysługuje do powierzchni nie większej niż 4 proc. powierzchni gruntów ornych w gospodarstwie.

Płatność w ramach ekoschematu Grunty wyłączone z produkcji nie będzie przysługiwała do gruntów ugorowanych w ramach realizacji zobowiązań w zakresie Pakietu 1. Rolnictwo zrównoważone PROW 2014-2020 oraz zobowiązań w zakresie płatności ekologicznych PROW 2014-2020 i PS 2023-2027 z uwagi na możliwość uzyskania płatności do tych gruntów w ramach tych zobowiązań. Aby ubiegać się o płatności w ramach tego ekoschematu, należało najpierw starać się o przyznanie dopłat bezpośrednich. Złożenie wniosku o płatność do gruntów wyłączonych z produkcji lub wprowadzenie w nim zmian jest możliwe również do 2 września 2024 r. za pośrednictwem PUE ARiMR. Do tej pory 12,5 tys. rolników stara się o takie wsparcie.

Więcej informacji – otwórz

Zdjęcie: Adobe Stock

Do 20 września, a nie jak planowano do 22 sierpnia, można się starać o wsparcie na Rozwój małych gospodarstw z Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej 2023-2027. Warunki przyznawania pomocy nie zmieniły się. Zatem do składania wniosków zapraszamy rolników, którzy zajmują się produkcją ekologiczną lub rozpoczynają działalność w ramach krótkiego łańcucha dostaw.

Dofinansowanie skierowane jest do rolników, którzy m.in.:

• zajmują się produkcją ekologiczną lub produkcją ekologiczną i przygotowaniem do sprzedaży wytworzonych produktów lub rozpoczynają działalność w zakresie wprowadzania żywności na rynek w ramach krótkiego łańcucha dostaw (KŁD);
• spełniają definicję mikro-, małego lub średniego przedsiębiorstwa;
• posiadają gospodarstwo o powierzchni nie większej niż 300 ha, którego wielkość ekonomiczna w roku wyjściowym nie przekracza 25 tys. euro;
• uzyskali przychód ze sprzedaży produktów rolnych wytworzonych w gospodarstwie w wysokości nie mniejszej niż 5 tys. zł;
• nie prowadzą działalności wyłącznie w celach naukowo–badawczych.

Pomoc przyznaje się w formie płatności ryczałtowej w wysokości 120 tys. zł. Środki te można przeznaczyć np. na inwestycje budowlane czy nabycie niezbędnego wyposażenia, maszyn, urządzeń i sprzętów. Ważne, by w wyniku realizacji planowanych przedsięwzięć nastąpił wzrost wartości sprzedaży brutto produktów rolnych co najmniej o 30 proc. w stosunku do ustalonej dla gospodarstwa wartości przychodu bazowego i nie mniej niż do poziomu odpowiadającego równowartości wynagrodzenia minimalnego w roku 2024.

Nabór potrwa o niemal miesiąc dłużej niż pierwotnie zakładano, czyli do 20 września 2024 r., i jest prowadzony za pomocą systemu teleinformatycznego – przez Platformę Usług Elektronicznych ARiMR (PUE). Dotychczas złożono 192 wnioski o wsparcie w wysokości 23 mln zł.

Więcej informacji – otwórz

Zdjęcie: Adobe Stock

Od 1 sierpnia do 2 września br. producenci rolni mogą składać wnioski o zwrot podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystanego do produkcji rolnej. W powyższym terminie rolnicy składają wnioski w urzędach gmin/miast wraz z fakturami VAT (lub ich kopiami) potwierdzającymi zakup oleju napędowego do produkcji rolnej w okresie od 1 lutego 2024 r. do 31 lipca 2024 r. – w ramach limitu zwrotu podatku określonego na 2024 r.

W przypadku ubiegania się o zwrot podatku akcyzowego w odniesieniu do bydła, owiec, kóz, koni i świń do wniosku należy także dołączyć wydany przez kierownika biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa dokument zawierający informacje o średniej rocznej liczbie świń oraz liczbie dużych jednostek przeliczeniowych bydła, owiec, kóz i koni będących w posiadaniu producenta rolnego w 2023 roku.

W 2024 r. zwrot podatku akcyzowego ustalony został w wysokości 1,46 zł do litra zakupionego oleju napędowego.

Na początku lipca 2024 r. w MRiRW został powołany Zespół ds. monitorowania rynku zbóż. Pracami Zespołu kieruje sekretarz stanu Michał Kołodziejczak.

Cel prac Zespołu

Ocena sytuacji na rynku zbóż oraz analiza systemowych rozwiązań na tym rynku. Dotychczas odbyło się 5 spotkań Zespołu, w trakcie których poruszono wiele ważnych kwestii dotyczących sektora zbóż.

Skład Zespołu

Eksperci z: MRiRW, Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, Głównego Urzędu Statystycznego, Centrum Doradztwa Rolniczego, Krajowej Rady Izb Rolniczych, Elewarr Sp. z o.o., Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowego Instytutu Badawczego (PIB) oraz Instytutu Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa – PIB.

Sytuacja na polskim rynku zbóż

Zespół ds. monitorowania rynku zbóż w MRiRW, analizując sytuację na rynku zbóż, bierze pod uwagę:

• Przebieg kampanii żniwnej: Zbiory trwają jeszcze na północy kraju. W drugim tygodniu sierpnia żniwa dobiegną końca. Warunki pogodowe były w tym roku nietypowe (bardzo ciepła jesień oraz luty 2024 roku, przymrozki na koniec kwietnia, a następnie niedobór wody), przez co trudno było dostosować agrotechnikę. Mogło to mieć wpływ na wielkość plonów, a także ich regionalne zróżnicowanie.
• Zbiory zbóż: Ze wstępnego szacunku głównych ziemiopłodów rolnych i ogrodniczych opublikowany przez Główny Urząd Statystyczny (GUS) 31 lipca 2024 r. wynika, że tegoroczne zbiory zbóż podstawowych z mieszankami (bez kukurydzy, prosa i gryki) mogą być na poziomie 25,6 mln ton wobec 26,5 mln ton w 2023 r., tj. o 4 proc. (1 mln ton) niższym. W tym zbiory pszenicy wyniosły 12,3 mln ton wobec 13,2 mln ton w 2023 r., tj. o ponad 0,8 mln ton (6 proc.) niższym.
• Ceny zbóż: Na krajowe ceny zbóż mają wpływ ceny na rynku światowym, w tym na giełdzie MATIF w Paryżu. Zgodnie z danymi ze Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej (ZSRIR) MRiRW w okresie 29 lipca – 4 sierpnia 2024 r. ceny zbóż w Polsce w porównaniu do sytuacji sprzed roku czy dwóch lat były niższe o 10-52 proc. Ceny zbóż są obecnie również poniżej poziomu z 2021 r. (niższe średnio o 14 proc.), jednak wyższe niż w 2020 r. Za pszenicę konsumpcyjną płacono średnio 850 zł/tonę, natomiast kukurydza paszowa kosztowała średnio 884 zł/tonę (ceny w ramach ZSRIR są cenami ważonymi wolumenem, co oznacza, że największy wpływ na średnią cenę mają te transakcje, które dotyczą największych ilości zakupionego zboża).Obserwuje się tendencję do magazynowania własnych zbiorów przez rolników.
• Handel zbożami: W 2023 r. wyeksportowano z Polski rekordowe 13,7 mln ton zbóż (wzrost o 50 proc. w stosunku do ubiegłego roku), z czego około 40 proc. trafiło na rynki państw spoza UE. W bieżącym roku(od stycznia do maja 2024 r.) wyeksportowano z Polski prawie 5 mln ton zbóż. W związku z prognozowaną wysoką produkcją zbóż w Polsce w 2024 r., w celu zbilansowania rynku, w bieżącym sezonie konieczne będzie utrzymanie wysokiego eksportu zbóż.
• Tranzyt zbóż z Ukrainy: Monitorowany jest tranzyt zbóż z Ukrainy przez terytorium Polski. Nie odnotowuje się niepokojących trendów w tym zakresie. Tranzyt pszenicy, kukurydzy i rzepaku w ostatnim miesiącu wyniósł ok. 160 tys. ton.

Sytuacja na światowym i unijnym rynku zbóż

W sezonie 2024/2025 wg Międzynarodowej Rady Zbożowej (IGC) produkcja zbóż na świecie może być rekordowa i wynieść 2 320,9 mln ton (wzrost o 21,7 mln ton, czyli o 0,9 proc. w stosunku do ubiegłego roku).

Zużycie zbóż na świecie będzie większe od produkcji, a w związku z tym stan zapasów na koniec sezonu wyniesie 586,0 mln ton (spadek o 0,6 proc. w stosunku do ubiegłego roku).

Z uwagi na niekorzystne warunki pogodowe zbiory zbóż w Ukrainie i Rosji będą mniejsze od ubiegłorocznych. Z kolei w USA, Kanadzie, Australii, Argentynie, Chinach czy Kazachstanie zbiory pszenicy będą wysokie, a wysokie zbiory kukurydzy odnotują głównie USA, Brazylia, Argentyna.

Prognozowana przez Komisję Europejską produkcja zbóż w UE to 271,6 mln ton (wzrost o 0,6 proc. w porównaniu do ubiegłego roku oraz spadek o 3,4 proc. w odniesieniu do średniej 5-letniej), w tym:

• produkcja kukurydzy –62,9 mln ton (wzrost 0,3 proc. w stosunku do ubiegłego roku, a spadek o 5,8 proc. w odniesieniu do średniej 5-letniej);
• produkcja pszenicy zwyczajnej – 120,8 mln ton (spadek o 3,8 proc. w stosunku do ubiegłego roku, a o 4,7 proc. w odniesieniu do średniej 5-letniej).

Głównie z uwagi na warunki pogodowe największe spadki produkcji zbóż w porównaniu do ubiegłego roku prognozuje się we Francji, na Węgrzech, w Rumunii i we Włoszech.

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa