Author: FilipAdmin

Piotr Kołodziejczyk

Gniezno

Zróbmy wszystko by nie było MMA – doświadczenia terenowe

Największą wartością lochy po porodzie jest jej pokarm. Jeżeli go zabraknie, prosięta będą skazane na śmierć, lub w najlepszym przypadku trafią do mamki, która spróbuje zastąpić ich rodzicielkę i dostarczyć odpowiednią ilość mleka oseskom. Tylko szybka diagnoza i natychmiastowe działanie przy bezmleczności loch pozwala uratować prosięta i matkę. Najlepiej natomiast jest nie dopuszczać do choroby, która nierzadko jest wynikiem błędów organizacyjnych w chlewni.

Zapalenie wymienia, bezmleczność i stan zapalny dróg rodnych – to elementy składające się na tzw. zespół bezmleczności poporodowej, nazywany dziś coraz częściej mianem coliformmastitis, choć w terenie wciąż jeszcze powszechnie wykorzystywany jest skrót MMA, pochodzący od łacińskiego nazewnictwa: Mastitis – zapalenie gruczołu mlekowego, Metritis –zapalenie macicy, Agalactia – bezmleczność.

            W produkcji prosiąt najważniejsze jest, aby odchowywać jak najwięcej, jak największego potomstwa od każdej lochy. Jeżeli u loch pojawia się bezmleczność, założenie to bierze w łeb. Wiadomo bowiem, że tylko silne i dobrze odchowane, a także zdrowe prosięta są podstawą sukcesu w dalszym odchowie i tuczu.

Co powinno niepokoić?

Choroba ma bardzo różnorodną etiologię i może dawać różne objawy. Bywa też, że nie wszystkie symptomy występują jednocześnie lub też w zbliżonym nasileniu. Najbardziej charakterystyczne jest pojawienie się wysokiej gorączki u loch, sięgającej nawet 41°C i szybko pogarszającego się stanu ogólnego zwierzęcia dzień do 3 dni po porodzie. Złe samopoczucie jest związane z apatią samic oraz spadkiem lub zupełnym brakiem apetytu. Zazwyczaj obserwujemy wówczas ostry stan zapalny całego organizmu – czyli tzw. posocznicę, która szybko postępuje. Widoczne jest również zaognione, obrzmiałe i twarde wymię lub jego część (tylko niektóre gruczoły). Ich bolesność powoduje, że lochy, broniąc się przed cierpieniem zadawanym przez próbujące je ssać prosięta, leżą na brzuchu, uniemożliwiając dostęp do sutków. W rezultacie w ciągu 24-48 godzin niedożywione prosięta, zazwyczaj z objawami biegunki i odwodnienia, padają. Często do objawów dołączają też maziste, ropne wypływy z dróg rodnych. Jednym z elementów dopełniających całości są zaparcia i twarde, ciemnej barwy odchody loch…

Dorota Pikuła
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach

Gnojowica stosowana według wytycznych Programu azotanowego

Nawozy naturalne to odchody zwierzęce wydalane przez zwierzęta gospodarskie lub mieszanina ściółki i odchodów tych zwierząt, przeznaczone do rolniczego wykorzystania, w tym również w formie przetworzonej, np. obornik, gnojówka, gnojowica, pomiot ptasi.

Wiosna to dobry czas na aplikację gnojowicy. Zmienił się jednak termin stosowania nawozów naturalnych w postaci stałej lub płynnej (jest krótszy!) i należy stosować je wyłącznie w okresach zgodnych z Programem azotanowym – Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 5 czerwca 2018 r. w sprawie przyjęcia „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” (Dz. U. z 2018 r. poz. 1339). Program ten wyznacza również odległości dotyczące zakazu stosowania nawozów naturalnych. Zgodnie natomiast z Dyrektywą Azotanową ilość azotu wnoszona na hektar w nawozach naturalnych jest ograniczona do 170 kg rocznie. 

Według wytycznych Programu azotanowego gnojowicę można zastosować na gruntach ornych w terminach zgodnych z tabelą 1, czyli do 15, 20 lub 25 października, w zależności od regionu Polski. Natomiast jeśli planujemy zastosować gnojowicę w uprawach wieloletnich, trwałych i na trwałych użytkach zielonych (TUZ) to dzień 31 października jest terminem ostatecznym stosowania tego nawozu. Wyjątkowo terminy określone w tabeli 1 dla gruntów ornych, gruntów ornych na terenie gmin objętych wykazem stanowiącym załącznik nr 2 do Programu działań oraz gruntów ornych na terenie gmin objętych wykazem stanowiącym załącznik nr 3 do Programu działań nie dotyczą podmiotów, które będą zakładać uprawy jesienią po późno zbieranych przedplonach, buraku cukrowym, kukurydzy lub późnych warzywach. Podobnie terminy określone w tabeli 1 dla gruntów ornych, gruntów ornych na terenie gmin objętych wykazem stanowiącym załącznik nr 2 do Programu działań oraz gruntów ornych na terenie gmin objętych wykazem stanowiącym załącznik nr 3 do Programu działań nie dotyczą również podmiotów, które nie mogły dokonać zbiorów lub nawożenia z uwagi na niekorzystne warunki pogodowe, w szczególności nadmierne uwilgotnienie gleby. Dla tych podmiotów termin graniczny stosowania nawozów to dzień 30 listopada…

Piotr Kołodziejczyk

Gniezno

Dobrostan trzody chlewnej, to dobry stan zdrowia tych zwierząt w odpowiednich warunkach zoohigienicznych

Często zastanawiamy się, dlaczego w chlewniach zainfekowanych różnymi wirusami czy bakteriami produkcja trzody chlewnej jest na wysokim poziomie, a w innej nasze postępowanie lekarskie nie przynosi specjalnych efektów. Znane są przecież chlewnie zakażone mykoplazmą i wirusem PRRS, w których zarazki te nie mają większego znaczenia, zwierzęta nie chorują, w innych wielokrotne leczenie świń nie daje rezultatów. Dlaczego? – Środowisko!

Warunki środowiskowe w chlewniach determinują zdrowotność trzody chlewnej. Każdy osobnik może inaczej reagować na stres związany z niedociągnięciami środowiskowymi, a te często stają się przyczyną zapadalności na choroby. Dlatego tak ważne jest, aby utrzymywać optymalne dla zwierząt warunki zoohigieniczne. Jedynie w dobrze zarządzanym i zdrowym stadzie możliwa jest efektywna i opłacalna produkcja, co w dobie coraz większej konkurencyjności na otwartym europejskim, a nawet światowym rynku ma bardzo duże znaczenie – to często być albo nie być.

            W naszych warunkach klimatycznych bodaj największym wyzwaniem dla producentów i hodowców świń jest utrzymanie właściwej dla danej grupy technologicznej temperatury w chlewni. Z doświadczenia terenowego wynika, że właśnie warunki termiczne oraz prawidłowa wentylacja pomieszczeń, w których utrzymywane są świnie jest podstawową bolączką w wielu krajowych chlewniach. Z jednej strony musimy zapewnić zwierzętom odpowiedni dopływ świeżego powietrza, z drugiej utrzymać pożądaną temperaturę (tabela 1), wilgotność oraz odpowiednie, minimalne stężenia gazów (tabela 2). Okazuje się bowiem, że niekorzystne warunki termiczne są jednym z najczęstszych stresów, jakie fundujemy świniom. I mowa tu zarówno o wychłodzeniu, jak i przegrzaniu. Nieprawidłowe nagrzanie budynków determinuje najczęściej wystąpienie kolibakteriozy i dalej choroby obrzękowej, która może wystąpić w każdym wieku odchowywanych świń…

Leopold Tupalski

Ciśnieniowe urządzenia myjące

Popularne myjki wysokociśnieniowe są skutecznym i wygodnym środkiem technicznym, który pomaga w utrzymaniu czystości w hodowli. Warto zatem bliżej przyjrzeć się budowie, sposobowi działania, a także zasadom bezpiecznej obsługi tych urządzeń.

Utrzymanie czystości ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia dobrego stanu zdrowia zwierząt, wpływając jednocześnie na opłacalność produkcji zwierzęcej. Zagadnienie to ma szczególną wagę zwłaszcza w obecnych czasach, kiedy pojawiają się doniesienia o przypadkach występowania wśród trzody groźnych chorób, w tym tych nieznanych wcześniej na terenie naszego kraju.

Zapewnienie właściwej higieny w hodowli związane jest z systemem utrzymania zwierząt. Przydatne w tym będzie choćby zastosowanie rusztów oraz kanałów, które mają gładkie i łatwe do czyszczenia powierzchnie. Niezbędne jednak będą w tym celu odpowiednie środki i przybory oraz urządzenia, w tym również te do mycia wysokociśnieniowego. Wśród nich rozróżnić można urządzenia stacjonarne, zalecane przykładowo w przemyśle spożywczym, a także te wyposażone w koła jezdne. Te drugie, będące mobilnymi myjkami wysokociśnieniowymi, dzięki swej wszechstronności pomogą utrzymać czystość w budynkach inwentarskich, będąc również pomocne w czyszczeniu maszyn rolniczych oraz gmachów budynków lub posadzek…