Pytania czytelników

Rolnicy apelują o podawanie prawdziwych cen skupu świń

 

Trzoda Chlewna (2012) nr 6, str. 10

 

  Od kilku lat pogłowie świń w Polsce systematycznie spada; w ciągu ostatnich sześciu lat aż o 37%! W latach 2006-2012 pogłowie świń (w tys. szt.) na koniec marca wynosiło (Tabela 1):

 

 

Tabela 1. Pogłowie świń w Polsce na koniec marca w latach 2006-2012 (wg GUS)

 

  Analizując zmiany w strukturze pogłowia świń łatwo zauważyć, że spadek dotyczy przede wszystkim loch (spadek o 42,7%), prosiąt (spadek o 51,7%) oraz warchlaków (spadek o 39,7 %). Pogłowie świń na ubój (w wadze powyżej 50 kg) spadło w tym okresie o 24,6%; mniejszą produkcję prosiąt w Polsce szybko zastąpił masowy import warchlaków z Danii, Holandii i Niemiec. Upowszechnił się też tucz kontraktacyjny, w różnych formach.

  Wg rolników głównym powodem ich rezygnacji z produkcji świń jest brak opłacalności, a dokładniej – zbyt niska cena skupu płacona przez skupy, pośredników i zakłady mięsne w stosunku do kosztów produkcji, głównie cen zakupu zbóż i pasz. Ale to tylko część prawdy! Bo rolnicy, którzy sprzedają większe partie (tzw. całosamochodowe) świń o wyrównanej mięsności, uzyskują ceny zapewniające zysk z prowadzonej produkcji. Niestety, informacje o tych cenach nie docierają do wszystkich rolników! Dlaczego?

  O tym, jakie informacje o cenach skupu świń w Polsce trafiają do producentów świń, można przeczytać w opracowaniu „Podawanie zaniżonych notowań cen trzody chlewnej przez wiodące serwisy informacyjne” zamieszczonym na portalu cenyrolnicze.pl Z przeprowadzonej tam analizy wynika, że telewizyjne i internetowe serwisy informacyjne podają przede wszystkim ceny skupu niewielkich partii tuczników o przeważnie niskiej jakości mięsnej. Brak wyraźnej informacji o tym, że ceny te dotyczą tzw. spędówki powoduje, że mniej zorientowani rolnicy nie próbują negocjować odpowiednio wyższych cen sprzedaży i w efekcie uzyskują niższą zapłatę za sprzedawane świnie.

  Wg powyższej analizy także TVP Agrobiznes, oglądany codziennie przez tysiące rolników w całej Polsce, podaje zaniżone ceny skupu świń w porównaniu do tych, jakie w rzeczywistości płacone są przez największe zakłady mięsne. W odpowiedzi na propozycję podawania prawdziwych cen skupu świń Redakcja TVP Agrobiznes twierdzi, że źródłem podawanych cen są zakłady mięsne i to powinno wystarczyć. Nie mając dostępu do innych źródeł i jednocześnie bezkrytycznie ufając informacjom podawanym przez Agrobiznes rolnicy sprzedają swoje świnie po niskich cenach uważając, że tak jest dobrze. 

  Stanowczo takim praktykom sprzeciwili się rolnicy wypowiadający się na Forum http://www.trzoda-chlewna.com.pl Swój sprzeciw przesłali oni 30 maja br. w liście skierowanym przez Marka Jarczewskiego do Redakcji TVP Agrobiznes na adres rolna@tvp.pl Oto treść tego listu:

 

Witam!

  W programie „Agrobiznes” jednym z ważnych punktów są notowania cen żywca wieprzowego. Problem w tym, że podawane przez Państwa ceny dalece odbiegają od rzeczywistych rynkowych realiów i wartości, które faktycznie widnieją na fakturach producentów. Mówiąc krótko – są mocno zaniżane, co często wprowadza w błąd rolników, którzy oglądają program „Agrobiznes” jako źródło informacji wykorzystywanych następnie w negocjacjach z odbiorcą.

  W związku z powyższym zwracam się w imieniu Stowarzyszenia Polskich Producentów Trzody Chlewnej „Forum TCh” o rzetelne i obiektywne podejście Redakcji Telewizji Rolnej do podawania cen trzody chlewnej w swoich programach informacyjnych. Kluczowe w tym względzie jest obiektywne źródło informacji, do którego na pewno nie można zaliczyć informacji z zakładów mięsnych, które podają zaniżone ceny, gdyż w ich interesie jest kupić jak najtańszy surowiec. Proponuję wykorzystać pewne i obiektywne źródło jakim jest Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, które cyklicznie publikuje na swojej stronie internetowej aktualne rzeczywiste średnie ceny zakupu. Oto link do powyższej strony: http://www.minrol.gov.pl/pol/Rynki-rolne/Zintegrowany-System-Rolniczej-Informacji-Rynkowej/Biuletyny-Informacyjne/Rynek-wieprzowiny

  Przypominam również, że nie tylko zakłady mięsne wystawiają swoje cenniki. Stowarzyszenie Polskich Producentów Trzody Chlewnej „Forum TCh” w piątek każdego tygodnia proponuje cenę sprzedaży na stronie: http://www.trzoda-chlewna.com.pl

  Proszę więc o uwzględnianie tego faktu w Waszych serwisach informacyjnych.

 

Z poważaniem,

Marek Jarczewski

 

 

  A oto jeden z głosów popierających prośbę rolników, wyrażony na Forum TCh przez Mariusza Nackowskiego (Mariusz Nackowski wysłał list Marka Jarczewskiego do MRiRW na adresy rzecznik.prasowy@minrol.gov.pl oraz kancelaria@minrol.gov.pl):

 

  Jako polski rolnik – hodowca potwierdzam trwającą stale w telewizji publicznej akcję dezinformacyjną prowadzoną przez program TVP Agrobiznes polegającą na podawaniu cen zakupu trzody chlewnej płaconych przez polskie zakłady mięsne korzystając wyłącznie z informacji podawanych przez same zakłady mięsne. Wprowadzanie w błąd polskiego rolnika powoduje, że otrzymywane ceny za wyprodukowany żywiec nie gwarantują opłacalności tej produkcji i jest to jeden z głównych powodów trwającej od lat likwidacji polskiej produkcji świń.

  W pełni popieram w tej sprawie głos producenta trzody chlewnej Marka Jarczewskiego, który w imieniu Stowarzyszenia Polskich Producentów Trzody Chlewnej „Forum TCh” przesłał do Redakcji Telewizji Rolnej e-maila o podanej wyżej treści. Zwracam się z prośbą o wpłynięcie na podawanie w telewizji publicznej prawdziwych, a nie tylko jednostronnych informacji.

 

 

Opr.: ACONAR

Odpowiedzi na pytania z TCh numer 05/2012

 

rival pyta: Z jakich powodów najczęściej likwidujecie lochy w stadzie?

 

  Likwidacja loch i wstawianie w ich miejsce nowych loszek jest jednym z bardzo istotnych składników kosztów produkcji prosiąt. Wysoki współczynnik remontu stada zwiększa koszty (zakup loszek, ich kwarantanna i aklimatyzacja) i powoduje wzrost ryzyka wprowadzenia do stada wraz z zakupionymi loszkami nowych jednostek chorobowych. Dlatego likwidując kolejne lochy należy postępować bardzo roztropnie i uważnie, aby nie usunąć ze stada loch, które nadal posiadają wysoki potencjał produkcyjny i w dalszym ciągu mogą rodzić silne prosięta w licznych miotach. Umiejętność remontu stada loch to naprawdę wielka sztuka!

  W procesie brakowania likwidowane są najczęściej młode lochy (po 2-3 miotach), najczęściej z powodu zaburzeń w reprodukcji i problemów z kończynami, a także starsze lochy (po 5-8 miotach) z powodu niższej użytkowości rozpłodowej i zaawansowanego wieku. Do najczęstszych przyczyn likwidacji loch należą (dane za: J. Kulisiewicz i in.: Charakterystyka badań nad długością użytkowania loch. Przegląd Hodowlany (2010) nr 5, str. 7-12):

·       zaburzenia reprodukcji 31%

·       słabość kończyn 14%

·       niska liczebność miotów 14%

·       choroba, śmierć 12%

·       zaawansowany wiek 11%

 

Dla porównania warto też przedstawić przyczyny brakowania loch wg autorów z różnych krajów (Tabela 1).

 

Tabela 1. Przyczyny brakowania loch (w %) wg autorów z różnych krajów*

Przyczyny brakowania loch (w %)
Zaburzenia reprodukcji	Słabość kończyn	Mała liczebność miotów	Zaawansowany wiek	Choroba, śmierć	Autorzy, kraj
36	9	27**		7	Dagom i Aumaitre, Francja
34	10	6	11	16	Dijkhuizen i wsp., Holandia
30	19	22	8	8	Steenbergen i wsp., Holandia
33	15	19**		16	Paterson, Australia
32	27		10	10	Jorgensen, Dania
34	13	20	9	11	Lucia i wsp., USA
27	12	10	19	18	Engelom i wsp., Szwecja
25	9	37**			Sasaki i koketsu, Japonia
Średnio: 31	14	14	11	12

* J. Kulisiewicz i in.: Charakterystyka badań nad długością użytkowania loch. Przegląd Hodowlany (2010) nr 5, str. 7-12

** Zaawansowany wiek łącznie z małą liczebnością miotów

 

  Podejmując decyzję o wcześniejszej likwidacji danej lochy powinniśmy działać bardzo ostrożnie. Zawsze warto wtedy spokojnie zastanowić się, czy swoją decyzję opieramy rzeczywiście na trafnej diagnozie. Powodów kwalifikujących daną lochę do usunięcia ze stada może być wiele, a każdy z nich może być obarczony większym lub mniejszym ryzykiem nietrafnej diagnozy.

  Grupa amerykańskich naukowców z Uniwersytetu Stanowego Iowa na podstawie analizy przyczyn likwidacji 923 loch z dwóch ferm – każda o obsadzie kilku tysięcy loch – w środkowych stanach USA (K. Stalder i in.: Are Sows Being Culled for the Right Reasons? National Hog Farmer, 15 kwietnia 2007 r.) stwierdziła, że wśród decyzji o usunięciu loch z jakiegoś powodu było wiele nietrafnych decyzji (usunięte lochy wydały średnio 5,44 miotów):

• z powodu zaawansowanego wieku i przypuszczenia na tej podstawie, że lochy będą rodziły mniej prosiąt, usunięto 322 loch, w tym 19% to nietrafne decyzje,
• z powodu braku zapłodnienia w pierwszej inseminacji i konieczności wykonania powtórnej inseminacji w kolejnej (drugiej, trzeciej) rui usunięto 172 lochy, w tym 28% to nietrafne decyzje, bo konieczność powtórnej inseminacji w przypadku tych loch nie była po stronie zwierząt,
• z powodu braku rui usunięto 123 lochy, w tym 6% to nietrafne decyzje,
• z powodu złej kondycji usunięto 90 loch, w tym 31% to nietrafne decyzje,
• z powodu słabych nóg usunięto 83 lochy i wszystkie decyzje były trafne,
• z powodu niskiej liczebności prosiąt w miocie usunięto 73 lochy, w tym 32% to nietrafne decyzje,
• z powodu porodu cięciem cesarskim usunięto 15 loch, w tym 93% to nietrafne decyzje,
• z innych powodów (choroby, wypadnięcie macicy, nagła śmierć) usunięto 45 loch, wszystkie decyzje były trafne.

 

 

Oprac.: ACONAR

Odpowiedzi na pytania Czytelników i Internautów z TCh numer 04/2012

 

waldus11 pyta: Ja użytkowałem lochy do 8 wyproszeń jak wszystko było ok. Ale dzisiaj rozmawiałem z wetem i mówił, że użytkować do 6 miotów… Niestety, skrócenie okresu użytkowania loch zwiększy wymianę loch w moim stadzie!

Powszechnie wiadomo, że lochy rodzą najliczniejsze mioty w trzecim, czwartym i piątym oproszeniu. Przyjmując, że to właśnie te lochy decydują o liczbie prosiąt ogółem urodzonych w przeliczeniu na średnią lochę w danym w stadzie, wielu rolników konsekwentnie likwiduje lochy po piątym oproszeniu wprowadzając na ich miejsce loszki remontowe. Potwierdza to na Forum TCh maciek (cyt.: 4-5 oproszeń, ewentualnie 6 miot). Również programy komputerowe (np. AnaPig, WinPig) służące do obsługi stad loch pokazują, że liczba prosiąt urodzonych ogółem (w tym prosiąt żywych) przez lochy w szóstym i następnych miotach jest wyraźnie mniejsza (Wykres 1). Są też inne problemy zachęcające do takiego postępowania! Lochy mające siedem i więcej miotów częściej wymagają powtórek inseminacji, co zwiększa średnią liczbę dni jałowych i obniża wskaźnik oproszeń w przeliczeniu na jedną lochę średnio w stadzie.

Chcąc uzyskać wysoki poziom reprodukcji w stadzie właściciele ferm dążą do utrzymania odpowiedniego profilu wiekowego loch, przy czym zasadą ogólną jest 45-50% udział loch o największym potencjale rozrodczym w 3, 4 i 5 miocie (Tabela 2).

Jak to zrealizować w praktyce? Przede wszystkim potrzebny jest odpowiedni program zakupu, wychowu i wprowadzania loszek remontowych. Niestety, zdarza się, że nawet dobrze przygotowany i realizowany plan remontu stada loch nie daje oczekiwanych wyników. Dlaczego? Bo oprócz dobrego programu remontu stada ważne jest też takie poprowadzenie wprowadzonych do stada loszek, aby jak najmniej z nich trzeba było przeznaczyć na ubój po pierwszym, drugim lub trzecim oproszeniu. Praktyka pokazuje, że przy prawidłowo realizowanym programie remontu stada do likwidacji po 1-2 miotach przeznaczonych powinno być niecałe 10% spośród nowo wprowadzonych loszek. Większa liczba zlikwidowanych loch po pierwszym i drugim miocie może zachwiać strukturą wiekową stada, a w konsekwencji spowodować spadek liczby urodzonych prosiąt w przeliczeniu na jedną średnią lochę i pogorszyć opłacalność produkcji prosiąt.

Niestety, zdarzają się fermy, na których do likwidacji po pierwszym i drugim oproszeniu kierowanych jest nawet 30% wprowadzonych loszek remontowych! Dlaczego? Pomijając niską plenność, przyczyny losowe i choroby, możliwe są dwie sytuacje:

·        utrzymywanie w stadzie zbyt dużej liczby loch w siódmym i następnych miotach, co powoduje, że chcąc zachować optymalny 45-50% udział loch w trzecim-piątym miocie zbyt rygorystycznie likwidujemy wprowadzone loszki,

·        przyjęty jest zbyt wysoki wskaźnik remontu stada (na poziomie 50% i więcej stanu loch), co zmusza do nadmiernej likwidacji zarówno loch po czwartym-piątym miocie, jak i loszek po pierwszym-drugim miocie.

Takie postępowanie zawsze powoduje pogorszenie wskaźników produkcyjnych w stadzie loch i wzrost kosztów, między innymi dlatego, że koszty zakupu i wychowu nowo wprowadzonej loszki do stada zwracają się dopiero po trzech miotach. Z powyższego wynika, że utrzymanie optymalnej struktury wiekowej loch w stadzie to złożony problem, wymagający nie tylko dobrego planowania na papierze czy w komputerowym programie, ale także posiadania odpowiednich umiejętności i zawodowego doświadczenia.

Zanim podejmiemy decyzję o likwidacji kolejnych loch, pamiętajmy, jakie konsekwencje wynikają z przyjęcia wyższego (lub niższego) wskaźnika remontu stada, czyli – mówiąc inaczej – jaki wpływ ma długość okresu użytkowania produkcyjnego loch na opłacalność produkcji świń w naszym gospodarstwie:

·        wysoki wskaźnik remontu stada loch powoduje wzrost nakładów finansowych na zakup większej liczby loszek oraz na ich kwarantannę i aklimatyzację, a także zwiększa ryzyko niekontrolowanego wprowadzenia do stada drobnoustrojów chorobotwórczych pochodzących z fermy sprzedającej loszki,

·        wydłużenie okresu użytkowania loch wysokoplennych o jeden-dwa mioty zwiększa średnią liczbę urodzonych prosiąt w danym gospodarstwie/fermie i zmniejsza koszty utrzymania loch w stadzie,

·        wydłużenie okresu użytkowania loch średnio o jeden miot w okresie najwyższej zdolności reprodukcyjnej (np. z czterech do pięciu miotów) zwiększa opłacalność produkcji prosiąt w cyklu zamkniętym w takim stopniu, jak zwiększenie mięsności sprzedawanych tuczników o co najmniej 0,5% (przy rozliczaniu sprzedaży wg wbc).    

 Opr.: ACONAR

 Wykres 1. Liczba prosiąt urodzonych ogółem, żywo urodzonych oraz odsadzonych w kolejnych miotach(WinPig Agrosoft Ltd. za: BPEX)

 

 

Tabela 2. Zalecany procentowy udział loch w stadzie w kolejnych miotach (wg BPEX)

Kolejne mioty	Procentowy udział loch w kolejnych miotach
1	20,2
2	18,5
3	18,3
4	16,4
5	15,6
6	8,3
7	2,6

Odpowiedzi na pytania Czytelników i Internautów z TCh numer 03/2012

 

waldus11 pyta: Jak długo użytkujecie maciory? Do ilu wyproszeń jest uzasadnione trzymanie maciory?

Długość okresu użytkowania reprodukcyjnego loch ma ważne znaczenie zarówno z punktu widzenia organizacji hodowli trzody chlewnej, jak i planowania oraz opłacalności towarowej produkcji prosiąt/warchlaków, a w dalszej kolejności tuczników. Doskonale wiedzą o tym ci rolnicy i właściciele ferm, którzy najpierw skrupulatnie notują, a potem analizują wszystkie koszty swojej produkcji świń.

Odpowiadając waldus11-owina FORUM TCh staś76 twierdzi, że w jego gospodarstwie zdrowa locha mająca dobre wskaźniki reprodukcyjne rodzi osiem miotów. Wg maćka* lochy powinny dawać średnio 4-5 miotów, najwyżej sześć, natomiast lukas1982 pisze, że w swoim gospodarstwie lochy likwiduje najczęściej po 5 i 6 miocie, a jeśli jakaś locha jest naprawdę dobra, to prosi się jeszcze siódmy raz.

Lochy używa się do rozpłodu przeważnie przez 3-4 lata (do 5-7 miotów). Najwyższą płodność i plenność lochy wykazują w okresie od 4 do 6 wyproszenia. Wiadomo, że w praktyce zdarzają się lochy, które dają dziesięć i więcej miotów, ale to raczej rzadkie przypadki.

Ponieważ głównym celem utrzymywania każdego stada loch jest wyprodukowanie jak największej liczby prosiąt w danym okresie (np. w ciągu roku), stado loch musi mieć odpowiednią strukturę, czyli określoną liczbę loch w kolejnych miotach (pierwiastki, z I, II, III i kolejnymi miotami). Liczba loch w każdej z grup decyduje o ogólnym wskaźniku wyproszeń dla danego stada. Najwyższe wskaźniki wyproszeń można uzyskać od loch w 3-6 porodzie (Tabela 1). Warto zwrócić uwagę, że proponowane przez specjalistów wielkości mogą być różne (Tabela 2).

W praktyce struktura stada loch w poszczególnych fermach zależy przede wszystkim od przyjętego schematu remontu stada, co z kolei ma wpływ na liczbę odsadzonych prosiąt średnio od lochy rocznie. Bywa czasami tak, że właściciel stada decyduje się na pozostawienie loch dobrze rodzących w 5 i 6 miocie i rezygnuje z zakupu nowych loszek. Niestety, takie postępowanie dezorganizuje strukturę stada loch powodując w dość krótkim czasie obniżenie efektywności produkcji prosiąt (spadek liczby prosiąt odsadzonych). Także wprowadzanie do stada zbyt dużej liczby loszek powoduje obniżenie liczby prosiąt odsadzonych w przeliczeniu średnio na lochę rocznie oraz dodatkowy wzrost kosztów zakupu i przygotowania loszek.

W Tabeli 3 przedstawiono strukturę stada loch w trzech różnych fermach (Ferma A – 1800 loch, ferma B – 800 loch, ferma C – 180 loch) oraz średnią liczbę prosiąt odsadzonych w tych fermach w przeliczeniu na jedną lochę w roku. Więcej szczegółów dotyczących przyjętych schematów remontu stada loch w fermach A, B i C oraz ich wpływu na produkcję prosiąt można przeczytać w artykule R. Eckerta (Trzoda Chlewna, 2007, nr 3, str. 20-24).

Liczba prosiąt odsadzonych w przeliczeniu na lochę rocznie zależy nie tylko od liczby miotów przypadających średnio na jedną lochę rocznie, ale także od liczby prosiąt żywo urodzonych średnio w miocie rocznie oraz śmiertelności prosiąt w okresie od urodzenia do odsadzenia, przy czym największy wpływ mają liczba miotów średnio od lochy rocznie (zależność na poziomie 52 %) i liczba prosiąt żywo urodzonych (zależność na poziomie 35 %). 

 

Opr.: ACONAR

 

Tabela 1. Wskaźnik wyproszeń loch w kolejnych porodach*

Kolejne mioty	Wskaźnik wyproszeń (w %)
1	79,9
2	88,6
3	91,1
4	92,0
5	90,5
6	91,1
7 i więcej	86,4

* Cyt. za: R. Eckert. Remont stada – właściwa struktura wiekowa loch. Trzoda Chlewna, 2007, nr. 3, str. 20-24

 

Tabela 2. Proponowany procentowy udział loch w kolejnych cyklach reprodukcyjnych wg różnych autorów 

Kolejne mioty	Procentowy udział loch w stadzie
	Wg A. Browna (1994)*	Wg Y. Koketsu (2007) i K.J. Stalder (2006)**
0 (loszki, przyszłe pierwiastki)	–	22 % stada
1	18-20 % stada	16 % stada
2	16-19 % stada	14 % stada
3	15-18 % stada	13 % stada
4	14-16 % stada	12 % stada
5	13-15 % stada	10 % stada
6 i więcej	15-25 % stada	7 % stada
7 i więcej	–	6 % stada

* Cyt. za: R. Eckert. Remont stada – właściwa struktura wiekowa loch. Trzoda Chlewna, 2007, nr. 3, str. 20-24

** Cyt. za: J. Kulisiewicz i in.: Charakterystyka badań nad długością użytkowania loch. Przegląd Hodowlany (2010) nr 5, str. 7-12

 

 

 

Tabela 3. Struktura stada loch oraz liczba prosiąt odsadzonych (średnio od lochy/rok) w fermach A, B i C*

Kolejny miot	Procentowy udział loch w kolejnych miotach
	Ferma A	Ferma B	Ferma C
1	21,4	23,2	19,4
2	18,2	18,6	17,9
3	17,4	17,8	16,4
4	16,1	15,4	15,5
5 i więcej	26,9	25,0	30,8
Średnia liczba prosiąt odsadzonych w przeliczeniu na lochę rocznie	21,6	20,9	22,4

* Cyt. za: R. Eckert. Remont stada – właściwa struktura wiekowa loch. Trzoda Chlewna, 2007, nr. 3, str. 20-24

Odpowiedzi na pytania Czytelników i Internautów z TCh numer 02/2012

 

Chief pyta: Jak radzicie sobie z wentylacją w takie mrozy jak ostatnio? U mnie jak wentylator ciągnie i klapy się otwierają, to jedna mgła na budynku. Świniom to nie służy. Ogólnie masakra!

Cel, jakiemu służy wentylacja w chlewni, zmienia się w zależności od pory roku. W okresie zimy każdy właściciel chlewni stara się ograniczyć straty ciepła, redukując poziom wentylacji do niezbędnego minimum, przy którym skutecznie będzie usuwany z chlewni nadmiar wilgoci wydychanej przez zwierzęta i parującej z odchodów i moczu oraz szkodliwe gazy (amoniak, dwutlenek węgla, siarczan wodoru i wiele innych), a w miejsce zużytego powietrza zwierzętom będzie dostarczane świeże powietrze z odpowiednią ilością tlenu.

Wysoka (powyżej 80%) wilgotność względna powietrza w chlewni powoduje zawilgocenie ścian, sufitu, sprzętu i zwierząt, a także sprzyja szybkiemu namnażaniu się drobnoustrojów i pleśni. Gdy w chlewni ściany, sufit i zwierzęta są mokre, to oznacza, że albo wydajność wentylacji minimalnej jest za mała, albo do chlewni wpada z zewnątrz zbyt dużo zimnego powietrza, albo ściany i dach chlewni są niedostatecznie ocieplone.

W okresie zimy wentylacja jest zawsze na minimalnym poziomie, ale mimo to powinna ona zapewniać co najmniej sześciokrotną wymianę całego powietrza w chlewni w ciągu każdej godziny. Poziom wentylacji minimalnej zawsze regulujemy przy pomocy włącznika czasowego, a nie przy pomocy termostatu! Wentylatory muszą włączać się cyklicznie na krótki okres co kilka/kilkanaście minut przez całą dobę i to niezależnie od temperatury w chlewni! Mogą też pracować ciągle na bardzo wolnych obrotach.

Poziom minimalnej wentylacji należy obliczyć dla danej chlewni, uwzględniając jej wielkość (długość, szerokość i wysokość budynku) oraz znajdujące się w chlewni świnie (liczba świń, średnia masa ich ciała). Aby wentylacja działała skutecznie, potrzebna jest odpowiednia ilość wentylatorów oraz niezbędna ilość wlotów powietrza. Bardzo ważne jest też staranne uszczelnienie chlewni (drzwi, okna, styk ścian z sufitem). Zbyt mała liczba wentylatorów może nie gwarantować regularnej i ciągłej wymiany całego powietrza w chlewni oraz powodować przeciągi, natomiast zbyt mała liczba wlotów zwiększa ciśnienie statyczne, powoduje przeciągi i obniża efektywność minimalnej wentylacji.

Przy prawidłowo ustawionej wentylacji minimalnej chłodne powietrze z zewnątrz powinno swobodnie wpływać do chlewni przez wloty powietrza z niewielką prędkością, aby zdążyło całkowicie wymieszać się z ciepłym powietrzem w chlewni zanim spadnie na świnie, powodując ich wychładzanie.

O prędkości przepływu powietrza między wlotami i wentylatorami w chlewni decyduje poziom ciśnienia statycznego. W prawidłowo wentylowanej chlewni w okresie zimowym nie powinno być przeciągów. Świnie to zwierzęta o stałej temperaturze ciała i przeciągi będą zawsze odczuwały jako ochłodzenie.

Szczególnie niebezpieczne są w okresie zimowym duże wahania temperatury powietrza w ciągu doby. Aby ustrzec się przed szkodliwym oddziaływaniem tych wahań, należy całodobowo kontrolować temperaturę w chlewni i w razie potrzeby włączać dodatkowe ogrzewanie. W żadnym przypadku nie należy w przypadku ochłodzenia wyłączać wentylacji, która powinna działać przez całą dobę na poziomie wentylacji minimalnej. Warto też pamiętać, że część ciepła dostarczanego na ogrzanie chlewni jest zużywana na parowanie wody z odchodów i moczu oraz ogrzewanie gnojowicy zgromadzonej pod rusztami.

Ponieważ każdy budynek ma nieco inną charakterystykę, warto zbadać z pomocą doświadczonego doradcy efektywność minimalnej wentylacji, określając między innymi martwe strefy, w których praktycznie nie następuje wymiana zużytego powietrza na świeże. W każdym miejscu w chlewni musi być ciągła wymiana zużytego powietrza na świeże.

Warto pamiętać, że każdy spadek temperatury powietrza powoduje automatyczny wzrost wilgotności względnej i chociaż w ciągu dnia w chlewni może być sucho, to przy silnie spadającej temperaturze powietrza na zewnątrz chlewni (zimą dzieje się tak zwłaszcza przed świtem) ściany, sufit i świnie mogą być nad ranem wilgotne, a w powietrzu będzie unosić się mgła. Tak, jak to się dzieje w chlewni u Chiefa…

 

Oprac.: ACONAR