Skróty wybranych artykułów

Piotr Nowak
Doradca żywieniowy, Poznań

Wrzody żołądka – aktualny problem w chlewniach

Pierwsze doniesienie, zawierające charakterystykę wrzodów części wpustowej żołądka u trzody chlewnej pochodzi z 1897 roku. Zainteresowanie tym zagadnieniem było znikome do czasu, kiedy problem wrzodów żołądka w latach 50. XX wieku w Europie i Ameryce Północnej zaczął narastać równolegle z wprowadzaniem intensywnych systemów produkcji świń oraz związanych z tym zmian w zakresie organizacji i żywienia. Główną zmianą było wprowadzenie do stosowania tak zwanych pasz przemysłowych, opartych na przetworzonych ziarnach zbóż.

Problem występowania wrzodów u świń jest ciągle aktualny. Do dzisiaj przyczyny ich powstawania nie są jednoznacznie odkryte. Niestety, dokładna patogeneza powstawania wrzodów żołądka wciąż nie została w pełni poznana. Mówiąc najogólniej, do występowania owrzodzeń dochodzi w sytuacji, gdy zaburzona zostaje równowaga pomiędzy oddziaływaniem struktur ochronnych żołądka a działaniem produkowanego przezeń kwasu solnego. W stanie równowagi sok żołądkowy wstępnie rozkłada obecne w paszy białko, nie wchodzi zaś w reakcję z błoną śluzową żołądka… Cały artykuł w numerze 10/2025

Natalia Sobczak-Zuzaniuk
Intermag.pl

Endopasożyty u trzody chlewnej

Mimo postępu w metodyce hodowlanej, weterynarii i utrzymaniu zwierząt, temat endopasożytów pasożytów był i nadal jest bardzo aktualny. Pasożyty wewnętrzne świń, takie jak glista gruba, włosogłówka i nicień guzkowy, mogą znacząco ograniczyć wzrost świń, ich zdrowie i efektywność żywienia, co prowadzi do strat ekonomicznych.

Zdecydowanie najbardziej popularny pasożyt to duży nicień bytujący w jelicie cienkim u świń – Ascaris suum. Występuje on powszechnie u świń w warunkach intensywnego i ekstensywnego chowu na całym świecie. Dorosłe osobniki Ascaris suum żyją w jelicie cienkim. Osiągają długość do około 25 cm (samce) i 40 cm (samice).

Dorosłe osobniki mają trzy wargi otaczające otwór gębowy, które często są widoczne gołym okiem. Jaja A. suum mają średnie wymiary 50×75 µm. Każde jajo zawiera jedną lub dwie komórki zaraz po wydaleniu. Dorosła samica pasożyta może składać bardzo dużą liczbę jaj (nawet do miliona dziennie). Wydalone jaja w optymalnych warunkach mogą rozwinąć się do stadium inwazyjnego (zawierające larwy trzeciego stadium) w ciągu 3-4 tygodni… Cały artykuł w numerze 10/2025

Jakub Borkowski
Polski Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej „POLSUS”

Trzoda chlewna w UE – wyzwania przyszłości

Aktualne wyzwania sektora wieprzowiny w Unii Europejskiej, które są bezpośrednio związane z bieżącą sytuacją na globalnym rynku, a także kierunek, w którym podąża wspólnotowe prawodawstwo są przyczyną wielu zmartwień hodowców i producentów. Nastroje nie są dobre, ale świadomość istotności tego działu produkcji dla bezpieczeństwa żywnościowego poszczególnych krajów UE nie pozwala na bezczynność.

W dniu 12 września 2025 roku odbyło się posiedzenie grupy roboczej „Wieprzowina” Copa-Cogeca, w którym miałem przyjemność wziąć udział, reprezentując Federację Branżowych Związków Producentów Rolnych z ramienia Polskiego Związku Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej „POLSUS.

Na wstępie bardzo szybko przypomnę Państwu, co oznacza skrót Copa-Cogeca. Mianowicie COPA to Komitet Rolniczych Organizacji Zawodowych (fr. Comité des organisations professionnelles agricoles), który obecnie reprezentuje ponad 22 miliony europejskich rolników. COGECA to natomiast Główny Komitet Spółdzielczości Rolniczej (fr. Confédération générale des coopératives agricoles), a jego zadaniem jest reprezentowanie interesów europejskich spółdzielni rolno-spożywczych wobec instytucji UE oraz innych organizacji zaangażowanych w proces decyzyjny w UE… Cały artykuł w numerze 10/2025

Natalia Sobczak-Zuzaniuk
Intermag.pl

Najczęstsze choroby genetyczne świń

Choroby genetyczne stanowią zbiór różnorodnych schorzeń, prowadzących do powstawania wad wrodzonych i poważnych zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu. Posiadają one wspólną cechę – za ich powstanie odpowiadają niekorzystne zmiany w materiale genetycznym.

Wady mogą upośledzać zdolność świni do funkcjonowania, a nawet powodować śmierć. Nieprawidłowości lub defekty anatomiczne występują średnio u 3% nowo narodzonych prosiąt. Ważne aby pamiętać, iż defekty te mogą być spowodowane czynnikami genetycznymi, jak i środowiskowymi. Temat jest niszowy, jednak warty zwrócenia uwagi.

            Zrozumienie rodzaju mechanizmu odpowiedzialnego za określoną anomalię genetyczną pomaga hodowcom w opracowaniu metod eliminacji problemu z ich stada. Przyczynami zaburzeń genetycznych mogą być aberracje chromosomowe.

Chromosomy to nitkowate ciała w jądrze komórkowym, które przenoszą informację genetyczną. Chromosomy występują parami w komórkach ciała. Plemnik lub komórka jajowa zawiera tylko jeden chromosom z każdej pary. Istnieją dwa rodzaje chromosomów. Jedna para chromosomów nazywana jest chromosomami płci, ponieważ bierze udział w określaniu płci zwierzęcia… Cały artykuł w numerze 9/2025

Mariusz Soszka
Doradca żywieniowy, Ostrówek

Fitobiotyki w żywieniu świń

Dodatki fitogeniczne dedykowane do stosowania w mieszankach paszowych i dawkach pokarmowych dla świń obecnie spotykane są w szerokiej gamie produktów. Są to zarówno produkty specjalistyczne, w których stanowią one jedne z substancji aktywnych jak również typowe MPP czy MPU, w których np. wykorzystywane są jako dodatki smakowo-zapachowe. Fitobiotyki wpływają na poprawę uzyskiwanych efektów produkcyjnych i zdrowotności zwierząt, a także poprawę warunków środowiskowych i modyfikację walorów jakościowych produktów odzwierzęcych w celu ich dostosowania do preferencji konsumentów.

Żywienie zwierząt stanowi ogromny i bardzo dynamiczny obszar produkcji, w którym nieustannie pojawiają się nowe wyzwania. Wyzwania te stanowią następstwo ciągłego dążenia do poprawy ekonomiki chowu i zdrowotności świń, potrzeby efektywnego reagowania na stale pojawiające się problemy oraz zaostrzane normy i przepisy prawne wpływające na konieczność ograniczenia wcześniej wypracowanych skutecznych działań. Obecnie jednym z najbardziej priorytetowych zagadnień, z którymi muszą poradzić sobie producenci świń oraz żywieniowcy jest dalsze i bardziej efektywne ograniczenie stosowania antybiotyków w chowie oraz ograniczenie udziału tlenku cynku w żywieniu szczególnie najmłodszych zwierząt… Cały artykuł w numerze 9/2025