Skróty wybranych artykułów

Krzysztof Lipiński
Katedra Żywienia Zwierząt, Paszoznawstwa i Hodowli Bydła
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Pszenica w żywieniu świń

Pszenica należy do najważniejszych roślin zbożowych na świecie i w Polsce. Na podstawie prowadzonych szacunków, ocenia się, że powierzchnia uprawy zbóż ogółem w 2024 r. wyniosła około 7,1 mln ha, w tym powierzchnia zasiewów pszenicy około 2,4-2,5 mln ha.

Według szacunku GUS zbiory zbóż w Polsce w 2024 r. wyniosły 35,0 mln t. W przypadku pszenicy zbiory szacowane są na poziomie około 12,6 mln t, w tym 11,7 mln t pszenicy ozimej i 0,7 mln t jarej. Ubiegłoroczne zbiory kukurydzy na ziarno wyniosły ok. 7 mln ton, pozostałe zboża: pszenżyto – ok. 5,3 mln t, jęczmień ok. 3,1 mln t, żyto – 2,5 mln t, owies – 1,7 mln t. Powyższe dane wskazują, że pod względem wielkości zbiorów najważniejszym zbożem w naszym kraju jest pszenica.

Duża część ziarna pszenicy przeznaczana jest na paszę, pomimo iż większość odmian ma dobre lub bardzo dobre właści­wości wypiekowe. Zaliczenie odmiany do danej grupy technologicznej (E – elitarna, A – jakościowa, B – chlebowa, K – na ciastka i C – pozostała, w tym paszowa) nie oznacza jednak, że w każdych warunkach klimatyczno-środowiskowych uzyska ona zadawalające wartości wskaźników przemiałowych czy wypiekowych… Cały artykuł w numerze 7-8/2025

Hammermeister, Piotr Kołodziejczyk
Polski Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej „POLSUS”

System PQS – w oczekiwaniu na dodanie do Ekoschematu Dobrostan

System PQS funkcjonuje od 2009 r. W swojej pierwotnej wersji umożliwiał produkcję mięsa wieprzowego o znanym pochodzeniu i zdefiniowanej wysokiej jakości.

W 2023 r. system został rozszerzony o możliwość produkcji wędlin. Obecna aktualizacja wprowadziła zmianę polegającą na obowiązku ograniczenia w chowie świń stosowania przeciwdrobnoustrojowych weterynaryjnych produktów leczniczych, w tym antybiotyków. Dzięki temu produkowane mięso uzyska nowy wyróżnik jakościowy wynikający z poprawy dobrostanu i zmniejszonej zachorowalność zwierząt, a rolnikowi stwarza możliwość ubiegania się o płatność w ramach Ekoschematu Dobrostan… Cały artykuł w numerze 7-8/2025

Natalia Sobczak-Zuzaniuk
INTERMAG Sp. z o.o.

Mykoplazmy – trudny przeciwnik

Mykoplazmy stanowią dużą grupę mikroorganizmów. W przeciwieństwie do pozostałych bakterii nie są ograniczone sztywną ścianą komórkową, ale tylko cienką błoną. Kształt komórki jest najczęściej kulisty lub gruszkowaty. Co istotne, z  powodu braku ściany komórkowej wykazują oporność na antybiotyki.

Pierwotna infekcja mykoplazmą zwykle powoduje jedynie słabe objawy kliniczne, ale choroba może być zaostrzona przez czynniki wtórne, takie jak bakterie, pasożyty i złe warunki bytowe. Z weterynaryjnego i ekonomicznego punktu widzenia – mykoplazmy wciąż są dla hodowców bardzo trudnym przeciwnikiem.

            Mycoplasma hyopneumoniae wywołuje enzootyczne zapalenie płuc. Jest to jedna z najczęstszych jednostek chorobowych układu oddechowego na świecie. Zakażenie mykoplazmami doprowadza nie tylko do znacznego obniżenia przyrostów masy ciała, ale również podwyższa współczynnik wykorzystania paszy. Z punktu widzenia hodowli straty są ogromne. M. hyopneumoniae, jedna z najmniejszych znanych bakterii, jest patogenem błony śluzowej, który kolonizuje drogi oddechowe. Patogeny osiedlając się w drogach… Cały artykuł w numerze 6/2025

Krzysztof Lipiński
Katedra Żywienia Zwierząt, Paszoznawstwa i Hodowli Bydła
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Pszenżyto w żywieniu świń

Pszenżyto należy do podstawowych zbóż pastewnych. Wielkość uprawy pszenżyta w Polsce w 2024 r. wynosiła ok. 1,2 mln ha, a łączne zbiory ok. 4,9 mln ton (spadek o 9% w porównaniu z 2023 r.). Średni szacunkowy plon pszenżyta w roku 2024 wynosił 45,5 dt/ha i był nieznacznie wyższy niż w roku poprzednim, kiedy to wyniósł 45,4 dt/ha.

Pszenżyto jest dobrze znaną rośliną paszową, wykorzystywaną głównie w żywieniu zwierząt w postaci śruty. Polska jest największym producentem pszenżyta na świecie, a zdecydowana większość jego zbiorów – ponad 80% – trafia do sektora paszowego. Niewielka część ziarna znajduje również zastosowanie w przemyśle młynarskim i do produkcji bioetanolu. Chociaż pszenżyto pierwotnie wyhodowano z myślą o zastosowaniach paszowych, możliwe jest jego wykorzystanie do produkcji mąki – głównie jako domieszka do mąki pszennej lub żytniej. Mąka z pszenżyta zawiera dużo błonnika pokarmowego, ma niższy indeks glikemiczny niż mąka pszenna i jest ceniona za wartość odżywczą. W Polsce pszenżyto jest cenione za wysoką… Cały artykuł w numerze 6/2025

Magdalena Kozera-Kowalska
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Ekoschematy – dochodowy interes czy kiepska rekompensata?

Pożar łąk i torfowisk na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego, który pochłonął według szacunków strażaków 450 ha gruntów sprowokował dyskusję nie tylko nad archaicznym i uznawanym za patologiczny sposobem użyźniania łąk przez wypalanie, ale także nad ekoschematami, z jakich mogą korzystać rolnicy w okolicach parku.

O sprawie zrobiło się głośno dzięki ekologom, ale też samym rolnikom, którzy – w większości rozgoryczeni stawianymi zarzutami, poprosili o wsparcie media rolnicze. Rolnikom zarzucano celowe podpalanie terenów bagiennych i torfowisk objętych dopłatami. Pojawiły się nawet oskarżenia o zatrudnianiu zorganizowanych grup przestępczych oferujących usługi nielegalnego wypalania traw. W prasie zaroiło się od krzykliwych nagłówków o rolnikach – wyłudzaczach płatności i niemal natychmiast niosących im kontrę artykułów o pożądanych skutkach wdrażania ekoschematów służących celom środowiskowym. Temat gorący niemal jak tlący się torf, tylko trudniejszy do rzeczowego wyjaśnienia i zrozumienia. Sprowokowana dyskusja sprowadziła się w zasadzie do jednego z … Cały artykuł w numerze 6/2025