Zygmunt Pejsak

 Uniwersyteckie Centrum Medycyny Weterynaryjnej UJ-UR w Krakowie

Dlaczego warto korzystać ze szczepionek i programów szczepień; uwarunkowania immunologiczne

 Notatki z 10. Ogólnopolskiej Konferencji lekarzy weterynarii – specjalistów chorób świń, w Pawłowicach k. Leszna, październik 2020 (Część V)

W ostatnim roku, jak nigdy wcześniej, bardzo dużo mówi się o szczepionkach i w ogóle o znaczeniu sczepień w aspekcie ograniczania szerzenia się chorób. Powodem do ogólnoświatowej, a w Polsce „narodowej” dyskusji o szczepieniach i szczepionkach stała się pandemia COVID-19 wywołana przez koronawirus SARS-CoV-2.

W świetle wspomnianej powszechnej dyskusji o znaczeniu szczepień w ochronie zdrowia i życia ludzi oraz w „gaszeniu” pandemii uznałem, że w medycynie weterynaryjnej nie tylko wśród lekarzy weterynarii, ale także producentów zwierząt rola i znaczenie szczepionek w ochronie zdrowia i ochronie produkcji oraz w zapobieganiu szerzeniu się chorób jest dużo bardziej znana i ugruntowana niż, ogólnie rzecz biorąc, w społeczeństwie, a nawet wśród niektórych lekarzy medycyny. Powodem wysunięcia powyższej hipotezy jest fakt, że w Polsce zainteresowanych szczepieniami jest tylko około połowa potencjalnych kandydatów do szczepień.

W zasadzie wszyscy producenci zwierząt czy właściciele psów i kotów zdają sobie sprawę z konieczności ich zaszczepienia przeciwko wielu różnym chorobom wirusowym, bakteryjnym czy pasożytniczym. Starsi lekarze weterynarii doskonale pamiętają problem klasycznego pomoru świń, którą to chorobę udało się w Polsce i w Europie całkowicie zlikwidować dzięki stosownej szczepionce. Młodsi pamiętają problem choroby Aujeszkyego, która za sprawą intensywnego programu zwalczania i wykorzystywania szczepionki delecyjnej przeciwko tej chorobie prawie całkowicie została wyeliminowana z Europy i praktycznie nie ma już jej w Polsce…

Tadeusz Michalski

 Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Postaw na kukurydzę ziarnową

Kukurydza ziarnowa jest uprawą, która zapewnia najwyższą wydajność paszy dla trzody chlewnej.

Jeśli porównać to zboże do innych uprawianych w Polsce, to uśrednione wyniki plonowania w sieci krajowych doświadczeń wskazują, że plon ziarna kukurydzy z 1 ha jest o 12 do 40% większy od plonu innych gatunków (tab. 1). Najbardziej miarodajne są różnice w relacji do zbóż jarych, z którymi konkuruje ona o podobne stanowiska w uprawie. Różnice wynoszą tu 31-38%, natomiast w porównaniu do zbóż ozimych przewaga kukurydzy jest mniejsza (12-18%). Różnice te w pełni rekompensują nieco wyższe nakłady na produkcję suchego ziarna, związane z kosztami suszenia. Przewaga kukurydzy będzie jeszcze wyraźniejsza, gdy plon ziarna przeliczy się na plon energii metabolicznej (jęczmień jary – 43%, a owies – 50%). W ostatecznym rozrachunku przekłada się to na blisko dwukrotnie większą ilość tuczników, które można wyhodować z 1 hektara kukurydzy ziarnowej (nie licząc zakupu paszy białkowej). Warto podkreślić, że w kukurydzy wykorzystanie postępu odmianowego jest szybsze niż u innych zbóż, bowiem materiał siewny musi być corocznie odnawiany…

Małgorzata Kasprowicz-Potocka

 Katedra Żywienia Zwierząt

 Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

 Przegląd preparatów mlekozastępczych dla prosiąt

Mleko lochy jest podstawowym i naturalnym pokarmem prosiąt od momentu narodzin. Żywienie siarą, a następnie mlekiem pozytywnie wpływa na zdrowie i rozwój prosiąt iw efekcie na późniejsze wyniki i ekonomikę produkcji. Niestety ilość wyprodukowanego przez lochę mleka nie zawsze wystarcza prosiętom na cały okres odchowu. Pojawienie się dodatkowych prosiąt, a także osobników mniejszych i słabszych, lub też problemy z laktacją u lochy zmuszają hodowcę do korzystania z systemów dokarmiania prosiąt. Służą do tego preparaty mlekozastępcze.

 Zgodnie z obowiązującą ustawą (WE) NR 767/2009 „preparat mlekozastępczy” oznacza mieszankę paszową, podawaną w formie suchej lub po rozpuszczeniu w określonej ilości płynu, stosowaną do karmienia młodych zwierząt jako dopełnienie lub zamiennik po okresie skarmiania siary albo do karmienia młodych zwierząt (…) przeznaczonych do uboju”.

Rozwój przewodu pokarmowego następuje etapami

Preparaty mlekozastępcze są produktami o szczególnym składzie surowcowym, bogatym składzie chemicznym oraz o stosunkowo wysokiej cenie. Ma na to przede wszystkim wpływ specyfika przewodu pokarmowego prosiąt. W pierwszych dwóch tygodniach życia żołądek prosięcia wydziela bowiem niewielkie ilości kwasu solnego i pepsynogenu. Są to ilości niewystarczające do efektywnego trawienia pasz stałych, zwłaszcza pochodzenia roślinnego. Szczególnie, że pierwszym i jedynym naturalnym pokarmem prosiąt jest mleko. Dlatego też w pierwszym tygodniu życia najaktywniejszym enzymem przewodu pokarmowego jest laktaza – enzym trawiący laktozę, dwucukier syntetyzowany w gruczole mlecznym lochy z D-galaktozy i D-glukozy…

Robert Hübner

 TAPi B.P.B.

 we współpracy z

 Instytutem Technologiczno-Przyrodniczym

 Oddział w Poznaniu

Architektura kreślona technologiąXXII. Hodowle – na lewo od prawa?

 Proces przygotowania inwestycji w aspekcie restrykcyjnych procedur formalno-prawnych – kilka przyczynków do ważnej dyskusji(cz. I)

Architektura kreślona technologią to ukazujący się od bez mała trzech lat cykl pisanych wykładów, ukazujących najbardziej godne polecenia – zarazem zaś optymalne w ujęciu techniczno-ekonomicznym – rozwiązania konstrukcyjne i technologiczne, których planowanie i stosowanie ukształtowało na przestrzeni ostatnich kilku lat rodzaj architektonicznego kanonu obowiązującego w projektowaniu, a także w realizacji współczesnych budynków przeznaczonych do utrzymania trzody chlewnej.

Czytelników zainteresowanych pogłębieniem wiedzy o kolejnych elementach konstrukcji, architektury i infrastruktury nowoczesnych budynków chlewni zachęcam do sięgnięcia po wcześniejsze numery „Trzody”, bowiem idea tak pojętego modelu architektonicznego sprawdziła się doskonale. Poza wskazaniem pakietu konkretnych rozwiązań technicznych, materiałowych i wykonawczych, wzorzec taki ustanowił „samym sobą” szkielet wytyczający kluczowe etapy realizacyjne nowoczesnych budynków przeznaczonych do hodowli trzody chlewnej.

Tymczasem potencjalny inwestor – nawet jeśli już wie jak winien być zaprojektowany i wyposażony jego nowy obiekt, nawet jeśli już posiada wstępną koncepcję graficzną sporządzoną przez projektantów, to pozostaje przed nim zadanie najtrudniejsze: musi pozyskać wymagane prawem decyzje i dokumenty warunkujące sytuowanie obiektu w terenie, a co za tym idzie, możliwość realizacji konkretnego zamierzenia budowlanego. Bez pozytywnych rozstrzygnięć na drodze formalno-prawnej nawet najdoskonalszy projekt pozostanie jedynie iluzją…

Piotr Kołodziejczyk, Aneta Kołodziejczyk

 Gniezno

 Nie bójmy się szczepionek

 Utrzymanie stada podstawowego, a następnie warchlaków i tuczników na wysokim poziomie zdrowotnym oraz odchowanie maksymalnej liczby prosiąt od lochy w ciągu roku, wymaga prowadzenia terminowych i planowych szczepień ochronnych u loch, prosiąt i warchlaków.

Szczepionka to preparat biologiczny, który naśladuje naturalną infekcję i prowadzi do rozwoju odporności podobnej do tej, którą organizm uzyskuje podczas pierwszego kontaktu z prawdziwym drobnoustrojem – bakterią lub wirusem. Szczepienie to po prostu trening układu odpornościowego przed ewentualną walką z niebezpiecznymi drobnoustrojami, z którymi może się spotkać w przyszłości. Dzięki temu, kiedy uodporniony organizm zetknie się z danym drobnoustrojem, przeciw któremu został zaszczepiony, jego układ odpornościowy będzie przygotowany, aby szybciej i silniej odeprzeć atak.

W Polsce zarejestrowanych jest wiele szczepionek przeciwko różnym chorobom występującym u świń. Warto podkreślić, że wszystkie dopuszczone do obrotu szczepionki cechują się wysokim stopniem skuteczności w zakresie przeciwdziałania zakażeniom świń drobnoustrojami wymienionymi w ulotkach – przy jednoczesnym braku jakiejkolwiek szkodliwości dla organizmu szczepionego zwierzęcia. Część stosowanych u świń szczepionek zapobiega zakażeniom tymi zarazkami, część natomiast wykazuje skuteczność w zakresie zmniejszania szkodliwej działalności drobnoustrojów w organizmie zwierzęcia. Do pierwszej grupy szczepionek można zaliczyć biopreparaty przeciwko np. kolibakteriozie prosiąt osesków, nosoryjówce, parwowirozie czy różycy, a do drugiej – preparaty przeciwko np. mykoplazmowemu zapaleniu płuc, PRRS, grypie świń czy pleuropneumonii.

Wprowadzana przez lekarza weterynarii profilaktyka swoista, czyli szczepienie zwierząt, musi mieć oczywiste przesłanie. Szczepimy przeciwko chorobom, które w chlewni występują i przeciwko tym, które z dużym prawdopodobieństwem wystąpić w chlewni mogą np. ZZZN, kolibakterioza, parwowiroza i różyca…