Witold Jan Wardal

Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Oddział w Warszawie

Wybrane techniki redukcji uciążliwości środowiskowych wynikających z produkcji zwierzęcej

Oddziaływanie produkcji rolniczej, w tym gospodarstw utrzymujących trzodę chlewną, na otaczające środowisko zależy nie tylko od obsady zwierząt, ale i od stopnia świadomości, która sprzyja wdrożeniu dobrych praktyk rolniczych.

Zrównoważony rozwój rolnictwa jest wspierany przez różne programy pomocowe, np. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich. Łączne środki publiczne przeznaczone dla polskich rolników na realizację PROW 2014-2020 wyniosły 13,6 mld euro, w tym: 8,7 mld z budżetu UE (EFRROW) i 4,9 mld euro wkładu krajowego. Natomiast na lata 2021-2027 przewidziano na PROW mniejszą kwotę – 9,2 mld euro. Dlatego szczególnego znaczenia nabiera racjonalne zagospodarowanie tych funduszy, które uzależnione jest od spełnienia określonych warunków. Należą do nich m.in. dbałość o środowisko glebowe, wodne oraz powietrze.

Najczęstszymi przyczynami zanieczyszczeń wód azotem na terenach rolniczych jest ponadnorma¬tywne nawożenie upraw rolniczych. Dopuszczalny roczny poziom nawożenia azotem to 170 kg N na hektar. Pomocnym narzędziem do tego, aby nie przekroczyć limitu jest sporządzanie planu nawożenia azotem. Występowanie azotanów w wodach podziemnych jest związane głównie z nieprawidłowym stosowaniem nawozów. Dopuszczalny poziom azotanów w wodzie przeznaczonej do spożycia przez ludzi wynosi 50 mg/dm³…

Mariusz Soszka

Doradca żywieniowy, Ostrówek

Badania surowców paszowych i pasz cz.2

Badanie zawartości składników pokarmowych w materiałach paszowych i mieszankach paszowych w ciągu kilku ostatnich lat staje się coraz bardziej popularne wśród hodowców i producentów świń. Uzyskane wyniki badań służą do określenia wartości pokarmowej danego materiału paszowego przed jego skarmieniem, oceny poprawności przygotowanej receptury mieszanki paszowej, a często również do określenia jakości kupowanych mieszanek paszowych pełnoporcjowych, koncentratów i premiksów.

 W ciągu kilku ostatnich lat znacząco wzrosła liczba laboratoriów w których możliwe jest wykonanie badań określających zawartość poszczególnych składników pokarmowych w surowcach paszowych oraz mieszankach paszowych pełnoporcjowych i uzupełniających. Na rynku licznie pojawiły się zarówno laboratoria prywatne, wykonujące tego typu badania typowo usługowo, na zlecenie różnych podmiotów, w tym również na zlecenie hodowców i producentów zwierząt, jak również laboratoria zlokalizowane w mieszalniach pasz i mieszalniach premiksów lub z nimi powiązane, które wykonują badania mieszanek paszowych pełnoporcjowych, uzupełniających oraz surowców paszowych na potrzeby własne mieszalni (ocena surowców, monitoring produktów) oraz potrzeby swoich klientów – hodowców. Zwiększenie liczby laboratoriów wynikało z potrzeby dokonywania większej liczby analiz, a to z kolei wynika z coraz większej świadomości producentów zwierząt, co bardzo cieszy…

Zygmunt Pejsak

Uniwersyteckie Centrum Medycyny Weterynaryjnej UJ-UR, w Krakowie

Przeżywalność wirusa ASF w paszy oraz w gnojowicy

 Występujący w Polsce od lutego 2014 r. afrykański pomór świń (ASF) szerzy się w naszym kraju z coraz większą dynamiką, na co wskazuje między innymi rosnąca z roku na rok liczba przypadków i ognisk tej choroby oraz coraz większa liczba województw i powiatów nią dotkniętych.

 Według danych Głównego Inspektoratu Weterynaryjnego (GIW) od początku epizootii do końca czerwca 2020 stwierdzono w naszym kraju, na obszarze 9 województw 8589 przypadków oraz 266 ognisk ASF. W roku 2020 – do końca czerwca zarejestrowano 2765 przypadków oraz 5 ognisk ASF, w tym 2 duże, w których w sumie zlikwidowano 33 957 świń. Szczegółowe dane dotyczące liczby przypadków oraz ognisk ASF w Polsce zaprezentowano w tabelach 1, 2 i 3. Co ważne, w okresie pierwszych 5 miesięcy 2020 stwierdzono więcej przypadków ASF niż w okresie całego roku 2019 (ryc. 1). Zaprezentowane dane uwidaczniają, że ryzyko przeniesienia ASFV z populacji dzików do stad świń dynamicznie rośnie. Z tego powodu problem skutecznej ochrony stad przed ASF staje się coraz bardziej ważny.

W trakcie zwalczania ASF pojawia się wiele nowych, trudnych niekiedy do jednoznacznego rozwiązania problemów, na które nie ma jasnej odpowiedzi. Należy do nic między innymi zagadnienie przeżywalności wirusa ASF (ASFV) w paszy i jej komponentach oraz w gnojowicy.

Odpowiedź na postawiony powyżej problem próbuje się od prawie 100 lat znaleźć prowadząc badania eksperymentalne, a w ostatnim okresie również badania symulowane modelowo. Niezwykle trudno jest realizować tego typu prace w warunkach terenowych. Problemem jest między innymi fakt dużej zmienności warunków środowiskowych, w których przechowywana jest pasza oraz jej komponenty czy też składowana jest gnojowica…

Leopold Tupalski

Wentylatory do budynków inwentarskich

Zagadnienia związane z wentylacją powróciły niedawno na łamy „Trzody Chlewnej”, kiedy to w artykule „Sterowanie w systemach wentylacji” przybliżone zostały urządzenia sterujące, które pozwalają utrzymać prawidłowy mikroklimat w chlewni. Tym razem omówione zostaną wentylatory, dzięki którym możliwe jest uzyskanie wymuszonego ruchu powietrza w budynkach.

Wentylatory są maszynami elektrycznymi, które stanowią podstawę funkcjonowania wentylacji mechanicznej, szczególnie ważnej przy intensywnej produkcji zwierzęcej. Tytułem wprowadzenia warto przy tym wyjaśnić, iż rozróżnia się dwa rodzaje takiej wentylacji.

Wentylacja podciśnieniowa – urządzenia wentylacyjne wysysają zużyte powietrze na zewnątrz budynku, co prowadzi do wytworzenia się podciśnienia w jego wnętrzu. Tak powstała różnica ciśnień pomiędzy danym obiektem a jego otoczeniem powoduje napływ świeżego powietrza poprzez otwory wentylacyjne.

Wentylacja nadciśnieniowa – w tym układzie powietrze jest dostarczane do budynku poprzez nawiewanie. Wzrost ciśnienia w pomieszczeniach skutkuje tym, iż znajdujące się w nich powietrze jest wypychane poprzez otwory wentylacyjne na zewnątrz.

Wentylatory odgrywają też ważną rolę w systemach wentylacji mieszanej, zwanej również hybrydową. Ten ostatni termin, popularny w branży wentylacji i klimatyzacji, odnosi się do systemu wentylacji grawitacyjnej, okresowo wspomaganej pracą wentylatorów…

Mariusz Soszka

Doradca żywieniowy, Ostrówek

Badania surowców paszowych i pasz cz. 1

Pozyskiwane z różnych źródeł, w tym również z prasy branżowej, rzetelne i praktyczne informacje dotyczące efektywnej produkcji świń już od dłuższego czasu dla coraz szerszej grupy hodowców i producentów świń stają się cennym elementem, który wykorzystują w swoich gospodarstwach, wpływając tym samym na poprawę uzyskiwanych efektów produkcyjnych oraz ekonomikę chowu. Nie mała w tym zasługa miesięcznika „Trzoda Chlewna”, który, ukazując się od 57 lat, posiada już grono wiernych czytelników oraz nieustannie zyskuje nowych.

Publikowane w „Trzodzie Chlewnej” artykuły, podejmujące tematykę chowu i hodowli świń, cieszą się niesłabnącym zainteresowaniem u producentów świń, zootechników, lekarzy weterynarii, a także osób, które swoją przyszłość wiążą z chowem świń lub branżami towarzyszącymi. Artykuły dotyczące żywienia, rozrodu, ekonomii, wyposażenia budynków inwentarskich, aspektów weterynaryjnych, a także reportaże przygotowywane są przez grono pasjonatów, ekspertów i praktyków, a informacje w nich przekazywane oparte są na wynikach badań i licznych doświadczenia autorów. Zarówno autorów, jak i redakcję, niezmiernie cieszą wszelkie aktywności czytelników związane z publikowanymi artykułami, w tym szczególnie komentarze, sugestie dotyczące nowych tematów oraz dodatkowe pytania. Na znaczną część tych pytań redakcja odpowiada bezpośrednio osobom zainteresowanym, odpowiedzi na pozostałe zostają przygotowywane w formie artykułów i publikowane na łamach czasopisma. I tak całkiem niedawno do redakcji zgłosił się czytelnik, który bardzo chwalił propozycje nowych rozwiązań żywieniowych, o których przeczytał na łamach „Trzody Chlewnej”, ale jednocześnie przedstawił swoją, bardzo krytyczną opinię na temat jakości dostępnych na rynku komponentów paszowych, w tym MPU witaminowo-mineralnych (base mixów), koncentratów oraz innych materiałów paszowych. Według opinii naszego czytelnika na rynku funkcjonują firmy, które pomimo świetnego marketingu, dostarczają do gospodarstw produkty niepełnowartościowe, jak to określił „oszukane”, w których niejednokrotnie brakuje witamin, składników mineralnych, białka, itp., a to przekłada się na uzyskiwanie zdecydowanie słabszych wyników produkcyjnych, nawet po zastosowaniu sugerowanych w naszych artykułach rozwiązań. Zagadnienie to wydaje się być na tyle ciekawe i kontrowersyjne, że postanowiliśmy je opisać nieco szerzej.