Skróty wybranych artykułów

Leopold Tupalski

Sterowanie w systemach wentylacji

Zapewnienie wydajnej wentylacji w chlewni jest jednym z czynników decydujących o produkcyjności trzody. W zadaniu tym może pomóc szeroka gama wyspecjalizowanych sterowników, które mogą też okazać się przydatne firmom wdrażającym systemy wentylacji w budynkach inwentarskich.

Temat wentylacji, kluczowej dla utrzymania odpowiedniego dla produkcji zwierzęcej mikroklimatu, gościł już na łamach „Trzody Chlewnej”. Przywołać można w tym miejscu choćby artykuł „Wentylacja w budynkach inwentarskich”, opublikowany w numerze 1/2016. W opracowaniu tym zawarto wymagania dotyczące składu powietrza i zalecenia odnośnie temperatury dla poszczególnych grup zwierząt. Przedstawiono w nim także rolę, rodzaje wentylacji i tryby jej pracy, wraz z omówieniem wybranych urządzeń. Wspomnieć też należy artykuł „Zapotrzebowanie na świeże powietrze, czyli wentylatory w chlewni” autorstwa dra inż. Witolda Wardala, który to tekst znalazł się w wydaniu 12/2016. Wracając do tematu wentylacji, warto bliżej się przyjrzeć urządzeniom i systemom sterowania stosowanym w tym obszarze.

Sterowanie i jego rodzaje

 Dziś, wręcz na każdym kroku, można spotkać się z jakąś formą sterowania. Z pewnością wiele osób intuicyjnie i trafnie rozumie też znaczenie tego pojęcia. Sterowanie można określić jako oddziaływanie na wybrany obiekt lub proces w celu uzyskania zamierzonego efektu, wynikającego z właściwości przedmiotu sterowania. Rozróżnia się przy tym sterowanie w układzie otwartym, w którym sygnały wejściowe nie są porównywane z wyjściowymi, a także w układzie zamkniętym, ze sprzężeniem zwrotnym. Ten drugi sposób sterowania, bardziej rozbudowany, jest określany mianem regulacji. Jest on o tyle korzystny, iż pozwala na korygowanie nastaw na wejściu, adekwatnie do zmian stanu na wyjściu…

Krzysztof Lipiński

Katedra Żywienia Zwierząt i Paszoznawstwa

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Znaczenie zakwaszaczy w żywieniu prosiąt

Z uwagi na istotną rolę mikroflory przewodu pokarmowego w utrzymaniu zdrowia i wysokiej produkcyjności świń wzrasta zainteresowanie kwasami organicznymi jako dodatkami paszowymi, które oddziałują na mikroorganizmy zamieszkujące przewód pokarmowy (Suiryanrayna, Ramana 2015, Tugnoli i in. 20202). Są one stosowane w żywieniu świń od ponad 50 lat, aczkolwiek mechanizm działania tych dodatków paszowych nie jest do końca poznany. Ponadto pojawiają się nowe kwasy organiczne oraz technologie ich stosowania.

Ważne znaczenie w prawidłowej równowadze mikrobiologicznej przewodu pokarmowego odgrywa pH treści żołądka i jelit. Odczyn treści przewodu pokarmowego zmienia się na całej jego długości. Uwalnianie kwasu solnego w żołądku zmienia pH jego treści, co ma duży wpływ na funkcjonowanie całego przewodu pokarmowego. U dorosłych świń pH treści żołądka wynosi 2,5-4,0, a u odsadzonych prosiąt typowe wartości pH to 4,5-7,0. Niskie pH jest wymagane do zainicjowania procesu trawienia białka przez pepsynę oraz hamowania wzrostu bakterii. Odczyn jelita cienkiego wynosi od 4,5 do 6,5. W jelicie grubym pH wzrasta i kształtuje się na poziomie 6-8. Wyższe pH faworyzuje rozwój bakterii. Niestrawiona pasza jest fermentowana do kwasu mlekowego i lotnych kwasów tłuszczowych – LKT (octowy, propionowy, masłowy). Lotne kwasy tłuszczowe są źródłem energii dla komórek nabłonka jelit oraz modyfikują aktywność motoryczną przewodu pokarmowego. Uczestniczą ponadto w utrzymaniu bariery śluzówkowej oraz hamują rozwój patogenów…

Piotr Kołodziejczyk, Aneta Kołodziejczyk

Gniezno

Monitoring serologiczny – element oceny statusu zdrowotnego stada

Współczesny system produkcji trzody chlewnej wymaga od hodowców szerokiej wiedzy oraz wypracowania optymalnych schematów postępowania ze stadem na każdym etapie produkcji.

Nowoczesna hodowla to nie tylko nowe, perfekcyjnie wyposażone budynki oraz precyzyjnie opracowany program żywieniowy, to przede wszystkim właściwe zarządzanie fermą, wprowadzanie nowoczesnych technologii produkcji, odpowiednia organizacja stada, przestrzeganie zasad bioasekuracji oraz dobrze przygotowany program profilaktyczny.

Jednym z ważniejszych elementów uzyskania wysokiej efektywności produkcji jest monitoring statusu zdrowotnego stada.

Monitoring, czyli regularna obserwacja i systematyczna kontrola stanu zdrowia zwierząt jest pojęciem bardzo rozległym. Obejmuje nie tylko codzienną ocenę stanu klinicznego zwierząt, dzięki której możemy wychwycić kaszel, kulawiznę lub biegunkę, ale także analizę wskaźników produkcyjnych fermy, takich jak zmniejszenie przyrostów masy ciała, osłabienie apetytu, spadek skuteczności krycia, wzrost odsetka martwo urodzonych prosiąt, czy też wzrost odsetka padnięć. Dużo informacji o stanie zdrowia stada dostarcza również badanie sekcyjne zwierząt padłych lub poddanych ubojowi diagnostycznemu oraz badanie poubojowe przeprowadzane w rzeźni. Analiza zmian anatomopatologicznych z jednej strony pozwala na stwierdzenie chorób aktualnie występujących w stadzie, z drugiej zaś może ułatwić diagnozowanie schorzeń przewlekłych, w oparciu o towarzyszące im zmiany przetrwałe…

Piotr Nowak

Katedra Żywienia Zwierząt

Wydział Medycyny Weterynaryjnej i Nauk o Zwierzętach

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Istota stosowania surowców mlecznych w żywieniu trzody chlewnej

Produkty uboczne przemysłu mleczarskiego w żywieniu świń można skutecznie wykorzystywać jako surowce paszowe. Niektóre z nich są doskonałymi komponentami i w zestawieniu z innymi materiałami paszowymi mogą stanowić bardzo dobrą paszę, w szczególności dla zwierząt młodych.

Najważniejszymi produktami ubocznymi pochodzącymi z przetwórstwa mlecznego są mleko odtłuszczone i serwatka. Należy jednak pamiętać, że korzystne efekty uzyska się tylko wtedy, gdy pasze będą prawidłowo zestawione i zbilansowane pod względem zawartości poszczególnych składników pokarmowych. Im dokładniej zbilansowana będzie przygotowana we własnym zakresie mieszanka pełnoporcjowa, tym efektywniej będzie wykorzystana przez zwierzęta.

W celu odpowiedniego zbilansowania należy dostosować ilość poszczególnych komponentów paszowych tak, aby suma zawartych składników pokarmowych możliwie dokładnie pokrywała dobowe zapotrzebowanie na nie dla danego zwierzęcia. Pierwsze pasze przeznaczone dla prosiąt muszą zawierać komponenty o wysokiej strawności, wysokiej wartości odżywczej i smakowitości. Oprócz wielu dodatków stosowanych w mieszankach dla najmłodszych świń, ważne jest, aby zawierały one surowce mleczne, będące źródłem laktozy, która jest przez niedojrzały jeszcze system wydzielania enzymów bardzo dobrze trawiona. Im więcej produktów mlecznych w paszy, tym bardziej jest ona zbliżona do mleka lochy, które zawiera około 5% laktozy. Dostarcza ona blisko 40% energii potrzebnej prosiętom…

Benedykt Pepliński

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Covid-19 a rynki rolne

Kiedy w grudniu 2019 roku w serwisach informacyjnych pojawiały się pierwsze informacje o koronawirusie, znanym dziś jako covid-19, mało kto miał wyobrażenie, jaki będzie jego wpływ na nasze życie i jakie przyniesie skutki dla naszej gospodarki.

Gdy choroba dotyczyła dalekich Chin, większość z czytelników zapewne nie za bardzo się nią interesowała, traktując ją jako jedną z kolejnych chorób, których i tak jest wiele. Np. producentów świń na zachodzie kraju bardziej interesowało rozprzestrzenianie się innego wirusa, z którym w Polsce już się dość oswoiliśmy, tj. ASF.

Jeśli chodzi o nasz sposób funkcjonowania, to już sporo wiemy, doświadczając ograniczeń w przemieszczaniu się, rezygnując z większości spotkań rodzinnych, ale również z rozmów i wypicia kawy z osobami przywożącymi nam zakupione produkty, czy też kupujących nasz żywiec, ograniczając wyjazdy, nawet te niezbędne (np. po środki produkcji, części zamienne). Nie wiemy tylko jak długo będziemy tak żyć i kiedy epidemia ustąpi albo czy w ogóle ustąpi, kiedy będzie opracowana skuteczna szczepionka lub lek. Dużo trudniejsza jest odpowiedź na drugie pytanie, gdyż jego skutki będą w dużej mierze wynikały ze skali zachorowań (na szczęście dzięki szybkim, zdecydowanym i trafnym decyzjom rządu oraz odpowiedzialnym dostosowaniu się Polaków do tych zaleceń skala zachorowań w Polsce jest jedną z niższych w Europie w przeliczeniu na milion mieszkańców) oraz tempa odmrażania gospodarki…