Paweł pyta: O czym należy wiedzieć chcąc ponownie zasiedlić chlewnię po likwidacji stada świń zakażonych wirusem ASF?

Warunki, jakie należy spełnić przy ponownym zasiedlaniu chlewni (fermy) po likwidacji świń zakażonych wirusem ASF są zawarte w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. (Dz.U. z dn. 2 czerwca 2015 r., poz. 754), a dokładniej w § 14 tego Rozporządzenia. Wśród zawartych tam wymagań najważniejsze wydają się te, które:

• oddają Powiatowemu Lekarzowi Weterynarii nadzór nad wstawieniem nowych świń,

• wymagają zachowania co najmniej 40-dniowej przerwy, liczonej od dnia zakończenia czyszczenia, mycia, dezynfekcji i dezynsekcji pomieszczeń, na wprowadzenie niewielkiej (testowej) liczby nowych świń,

• wymagają przeprowadzenia przez PWL po 45 dniach od dnia wstawienia świń testowych badania wszystkich tych świń na obecność przeciwciał wirusa ASF, a w przypadku negatywnego wyniku wydanie przez PWL zezwolenia na wprowadzenie pełnej obsady, i potem ponownego badania po 60 dniach od pełnego zasiedlenia (razem 21 tygodni od zakończenia czyszczenia, mycia i dezynfekcji oraz 15 tygodni od wprowadzenia pierwszych świń testowych).

Niestety, pomimo wprowadzenia wielu przepisów i rozporządzeń, zaangażowania się służb weterynaryjnych i sanitarnych oraz środowiska naukowego nadal nie możemy uwolnić się od tego niebezpiecznego wirusa. Jednocześnie w okresie ostatnich 8 lat opublikowano na temat zapobiegania i zwalczania ASF setki artykułów i odbyto dziesiątki konferencji, spotkań i szkoleń. Pomimo to wirus ASF ciągle wygrywa!

Ponieważ ryzyko zakażenia świń wirusem ASF jest w Polsce ciągle wysokie i nadal aktualne, GLW opublikował 6 maja 2021 r. w oparciu o Rozporządzenie Wykonawcze Komisji (UE) 2021/605 z 7 kwietnia 2021 r. warunki, których spełnienie pozwala na przemieszczanie świń, materiału biologicznego oraz świeżego mięsa i produktów mięsnych pochodzących od świń pochodzących z gospodarstw/ferm znajdujących się w strefach I, II i III. Zgodnie z wytycznymi GLW z 6 maja 2021 r. budynki, w których przebywają świnie, pasza i ściółka, powinny być ogrodzone płotem, a w budynkach musi być wyznaczone miejsce do obowiązkowej wymiany odzieży i obuwia oraz mycia i dezynfekcji rąk przed wejściem do pomieszczeń inwentarskich. Obostrzeniom podlegają również osoby, które muszą wejść na ogrodzony teren i do pomieszczeń ze świniami. Do 31 października 2021 r. każde gospodarstwo/ferma musi posiadać „Plan bezpieczeństwa biologicznego” zatwierdzony przez PWL.

Na marginesie tych postanowień chciałbym podkreślić dwie sprawy, odgrywające bardzo ważną rolę przy ponownym zasiedlaniu gospodarstwa/fermy nowymi świniami:

• jedna to zabezpieczenie gospodarstwa/fermy przed ponownym zawleczeniem wirusa ASF poprzez wysoce restrykcyjny program bioasekuracji,

• druga to wprowadzenie niewielkiej liczby świń testowych przed pełnym zasiedleniem budynków.

Potrzeba wysoce restrykcyjnej bioasekuracji wynika z tego, że wirus ASF rozprzestrzenia się przede wszystkim poprzez bezpośredni kontakt, a głównym wektorem zakażenia jest człowiek, który roznosi wirusa ASF po terenie, czasem nawet na odległość kilkuset kilometrów. Stąd chcąc uchronić się przed zawleczeniem wirusa ASF do budynku (chlewni), w którym znajdują się świnie, i uniknąć ich zakażenia należy w pierwszym rzędzie zdecydowanie ograniczyć (najlepiej zakazać!) wchodzenie przypadkowych osób na ogrodzony teren, na którym znajduje się chlewnia.

Bioasekuracja jest wymagana praktycznie od wielu lat. Dlaczego więc nie działa? Jednym z najważniejszych powodów takiej sytuacji – wydaje mi się – nie są błędy w stosowaniu środków przeciwdziałających, ale niezbyt dokładne ich stosowanie, wynikające często z braku uświadomienia sobie potencjalnego ryzyka i lekceważenia zalecanych obostrzeń. Być może ten brak świadomości wynika z powszechnej niechęci do pozyskiwania wiedzy, cierpliwego obserwowania i wyciągania wniosków, uczenia się zamiast tylko ślepego naśladowania. Wolimy pogadać aniżeli poczytać…

W drugiej sprawie warto pamiętać, że nawet najstaranniej przeprowadzone czyszczenie, mycie i dezynfekcja nie zabezpieczają w 100% pomieszczeń przed ponownym zakażeniem się świń wirusem ASF. Wirus może być też zawleczony wraz z nowymi zwierzętami i to pomimo negatywnego wyniku wcześniej przeprowadzonych badań.

Specjaliści zalecają więc wprowadzenie najpierw 20-30% nowych świń w stosunku do planowanej pełnej obsady, które powinny mieć możliwość praktycznie swobodnego przemieszczania się wewnątrz całego budynku. Po 45 dniach, jeśli nie wystąpią żadne objawy zakażenia świń wirusem ASF, PLW pobiera próby do badania na obecność przeciwciał wirusa ASF. Jeśli wynik badań jest negatywny, PLW wydaje zgodę na pełne zasiedlenie świniami gospodarstwa/fermy.

Nadal jednak przez kolejnych 60 dni obowiązuje zakaz opuszczania przez świnie gospodarstwa/fermy, kiedy to PLW jeszcze raz pobiera próby do przeprowadzenia badań na obecność przeciwciał wirusa ASF. Dopiero negatywny wynik tego drugiego badania przywraca gospodarstwu/fermie możliwość sprzedaży świń.

Opr.: ACONAR