Dr n. wet. Jarosław Wojciechowski

 Gabinet Weterynaryjny, VETPOL, Grudziądz

Adenomatoza – enteropatia o różnych obliczach

Rozrostowe zapalenie jelit świń (porcine proliferative enteritis – PPE) aktualnie proliferative enteropaties – PE lub rozrostowe zapalenie jelita biodrowego (proliferative ileitis – PI), określane również jako adenomatoza świń (porcine intestinal adenomatosis – PIA), należy do częstych chorób przewodu pokarmowego warchlaków i tuczników, stanowiąc duży problem w hodowli świń.

Istotą choroby jest rozrostowe zapalenie błony śluzowej, zwłaszcza jelita biodrowego (ileitis). Zmiany mogą dotyczyć także jelita czczego, ślepego i początkowego odcinka okrężnicy. Choroba przebiega wśród objawów biegunki, wychudzenia i ogólnego osłabienia, pomimo właściwego żywienia i odpowiedniej pielęgnacji. Obecnie wyróżnia się dwie kliniczne postacie PE – chroniczną, występującą przede wszystkim u świń między 14 a 20 tygodniem życia oraz ostrą PHE, obserwowaną u tuczników osiągających masę rzeźną. W ramach postaci chronicznej wyróżnia się ponadto martwicowe zapalenie jelit (necrotic enteritis – NE) oraz odcinkowe zapalenie jelita biodrowego (regional ileitis – RE). Śmiertelność zwierząt z objawami PPE waha się w granicach od kilku do kilkunastu procent. Efektem adenomatozy jest przede wszystkim zahamowanie przyrostów masy ciała (m.c.) oraz pogorszenie współczynnika wykorzystania paszy.

W 1931 r. naukowcy z USA opisali nieznaną dotychczas chorobę u świń, przebiegającą wśród objawów biegunki. Badacze ci, ze względu na charakterystyczną, wyraźną hiperplazję komórek błony śluzowej jelit grubych, przypominającą nowotworzenie, nadali jej nazwę gruczolakowatość jelit (intestine adenoma)…

 lek. wet. Krzysztof Sieradzki

 specjalista prewencji weterynaryjnej i higieny pasz

 specjalista chorób trzody chlewnej

 Ełk

Kanibalizm – problem ciągle aktualny

Skutki kanibalizmu są wciąż obserwowane w rzeźniach i stanowią główną przyczynę dużej części konfiskat. Zapobieganie polega na kompleksowych działaniach związanych z poprawą dobrostanu, warunków żywienia, uzupełnianiem niedoborów oraz zaopatrywaniem uszkodzeń ciała.

Hodowcy tracą część przychodów ze sprzedaży tuczników z powodu konfiskat części lub całości tusz. Część konfiskat jest niezależna od hodowcy. Spowodowane one mogą być zabrudzeniami tuszy w wyniku nieuważnej obróbki (zalanie treścią pokarmową, kałem, żółcią, smarami technicznymi), złamaniami kończyn czy krwiakami. Duża jednak ich część zależy od hodowcy. Ważnymi czynnikami są streptokokoza, której skutkiem jest konfiskata całej kończyny objętej zniekształceniem stawu, a także przepukliny pępkowe, szczególnie te duże, których urazy prowadzą do rozległych stanów zapalnych jelit, ropni w obrębie jamy brzusznej, co w konsekwencji może prowadzić do oceny takiej sztuki za niezdatną. Najczęściej jednak występującym powodem konfiskat całej sztuki jest ropnica, a znacznych jej części – pojedyncze ropnie występujące w okolicy ogonowej. Takie zmiany wynikają z występującego w wielu stadach kanibalizmu.

Problem zaczyna się od gryzienia ogonów. Zdarzają się sztuki, które mają wygryzione całe ogony, niemalże po kość ogonową. Świnie żyją w takich warunkach, jakie wszyscy znamy. Rany wynikające z kanibalizmu często więc ulegają zakażeniu. Wokół obgryzionego ogona pojawiają się ropnie. Dobrze, jeśli obejmują tylko nasadę ogona. Często jednak roznoszą się znacznie dalej i głębiej…

Mariusz Soszka

Doradca żywieniowy, Ostrówek

Surowce i preparaty białkowe stosowane w żywieniu świń (cz. 3)

Jednym z podstawowych składników pokarmowych decydujących o możliwości wykorzystania potencjału genetycznego świń jest białko. W praktycznym żywieniu ważny jest nie tylko poziom białka, który każdorazowo powinien być dostosowany do potrzeb pokarmowych zwierząt, ale również jego jakość, determinowana wartością biologiczną, strawnością i przyswajalnością.

Jak powszechnie wiadomo, podstawowym źródłem białka wykorzystywanym w żywieniu świń na całym świecie jest poekstrakcyjna śruta sojowa. Do czynników, które o tym przesądziły należą wysoka zawartość białka, jego bogaty skład aminokwasowy, powszechna dostępność surowca, jego łatwość przechowywania, rozdrabniania i smakowitość. Nie bez znaczenia jest tu również cena, która nawet dziś, kiedy jest bardzo wysoka, to w przeliczeniu na kilogram białka jest nadal atrakcyjna w stosunku do innych komponentów białkowych stosowanych dla starszych zwierząt.

W przypadku prosiąt i młodych warchlaków, u których przewód pokarmowy i układ enzymatyczny nie są do końca rozwinięte zarówno pod względem anatomicznym, jak i funkcjonalnym, co stanowi o tym, że są znacznie bardziej delikatne i wrażliwe na niekorzystne czynniki w stosunku do dorosłych osobników, a ich działanie nie jest w pełni efektywne, śruta sojowa, ze względu na swoją strukturę chemiczną, stanowi komponent mało atrakcyjny i przede wszystkim mało bezpieczny. Największy problem stanowi tu łańcuch skrobiowy budujący cukry soi, którego specyficzna budowa uniemożliwia dostęp enzymów trawiennych do cząsteczek glukozy. Nie mniejszy problem stanowi również złożona struktura łańcucha białkowego oraz stosunkowo duża zawartość substancji antyżywieniowych, dlatego w trakcie recepturowania mieszanek paszowych dla najmłodszych zwierząt należy dążyć do maksymalnego ograniczenia udziału poekstrakcyjnej śruty sojowej na rzecz alternatywnych źródeł białka…